|
رویدادهای هنری ماه (اسفند ۹۶) فتح الله کیائیها
مقدمه: ورشکستگیِ یک کتابفروشی یعنی ورشکستی فرهنگی و فقر علم و دانش در جامعه. چندی پیش خبر دردناکی شنیدم، مبنی بر آنکه کتابفروشی "ویستا" واقع در سعادت آباد تهران تعطیل شد. آیا می توان خبری تاسف بار تر از این داشت. البته که دور از انتظار نبود. در جامعه ای که تیراژ صاحب نام ترین کتابها به میزان زیر ۵۰۰ جلد سقوط می کند، تعطیلی و یا ورشکستگی کتابفروشیها و ناشران پدیده ای دور از ذهن نیست. نصرالله کسراییان که کتابفروشی قدیمی "ویستا" متعلق به اوست، در صدر نامه ای که برای ادارات ذیصلاح در امور چاپ، نشر و توزیع کتاب فرستاد، می نویسد: "چگونه یک ملت می تواند این چنین اندوهبار علیه خودش انقلاب کند؟" راستی چگونه؟ این کتابفروشی بسته شد و این آغازیست بر تعطیلی واحدهای دیگر و شروع فاجعه ای در پس. راستی توشه علم و دانش فرزندان مان چه می شود ؟ به این فکر کرده اید؟ ایام نوروز است، بیایید به جای هدیه های آنچنانی، کتاب هدیه دهیم. به آشنایان بگویید شما را با یک جلد کتاب شاد کنند. چه اشکالی دارد که در مراسم تولد یا مناسبتهای دیگر رسم زیبای هدیه کتاب را بر پا کنیم؟ وقتی این رژیم فاشیستی سعی در نابودی زیر بناهای فکری و فرهنگی یک ملت (آن هم ملتی سرشار از خلقها و گوناگونی فرهنگها و آداب و سنن) دارد، چرا یکی از راههای ستیز با این بداندیشان را در خرید و اهدای کتاب و برگزاری جلسات کتابخوانی انتخاب نکنیم. کسراییان در پایان نامه خود می نویسد: "چند سال سوبسید دادیم و تلاش کردیم سرپا نگاهش داریم، نشد. تصمیم برای تعطیل کردنش، تصمیمی دشوار بود، به ویژه برای همسرم که تا آخرین لحظه برای باز نگاه داشتن اش اصرار داشت."
ادبیات
کشف نسخه خطی غزلیات حافظ با مهر شاه جهان و یک غزل تازه به گزارش رسانه های ایالت بنگال، "انجمن آسیایی کلکته" از کشف مهمی خبر داده است. پژوهشگران این بنیاد فرهنگی یک نسخه خطی تازه و ناشناخته از دیوان غزلیات خواجه حافظ شیرازی پیدا کرده اند که گفته می شود نسخه ای بسیار گرانبها و نادر است. روزنامه "تایمز آو ایندیا" در صفحه اول شماره امروز خود، دوشنبه (۱۶ اسفند/۶ مارس) کشف این دست نوشته را ۷۰۰ سال پس از مرگ شاعر یک رویداد فرهنگی مهم دانسته که به شکلی کاملا تصادفی پیش آمده است. اکنون بسیاری از ایران شناسان تنها برای دیدن این اثر راهی کلکته هستند. در دیوان نویافته غزلی هست با مطلع "بحمدالله که بازم دیدن رویت میسر شد" که در نسخه هایی که تاکنون می شناسیم وجود ندارد.
فراخوان چهاردهمین جشنواره نقد کتاب موسسه "خانه کتاب" با هدف ارتقای سطح کمی و کیفی نقد، چهاردهمین دوره جشنواره نقد کتاب را همزمان با هفته پژوهش در آذر ماه ۱۳۹۶ برگزار می کند. در فراخوان چهاردهمین دوره جشنواره نقد کتاب، از همه نویسندگان، مدیران مسوول مطبوعات و نشریات داخلی دعوت شده مقالاتی را که برای نخستین بار در حوزه نقد کتاب در سال ۱۳۹۵ منتشر کرده اند، حداکثر تا ۳۰ خرداد ۱۳۹۶ به دبیرخانه این جشنواره ارسال کنند.
بزرگداشت زنده یاد استاد ابوالحسن نجفی برگزار شد "انجمن آثار و مفاخر فرهنگی" روز شنبه ۲۱ اسفندماه ۱۳۹۵ مراسمی در بزرگداشت ابوالحسن نجفی برگزار کرد. در این مراسم که به مناسبت تلاشهای مستمر و ارزنده فرهنگی استاد ابوالحسن نجفی، زبان شناس و مترجم برجسته و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، برگزار شد، جمعی از اساتید زبان و ادبیات فارسی درباره نجفی به سخنرانی پرداختند.
اعلام موجودیت انجمن صنفی کارگری داستان نویسان استان تهران جمعی از داستان نویسان و نویسندگان استان تهران اقدام به تاسیس "انجمن صنفی کارگری داستان نویسان استان تهران" کردند. محمد حسینی، نویسنده، در این باره گفت: "حدود هشت ماه قبل این فکر در میان جمعی از داستان نویسان استان تهران شکل گرفت که باید برای تحقق اهداف صنفی داستان نویسان چنین تشکلی شکل گیرد و لذا تصمیم بر این گرفته شد تا مراحل قانونی این مساله انجام و انجمن شکل گیرد. برای این منظور می بایست حداقل ۵۰ داستان نویس درخواست خود را ارایه می دادند. جمعی که ایده شکل دهی به این انجمن را داشتند با دعوت از تعدادی از نویسندگان که در نهایت شامل ۵۷ نفر شد که هر کدام حداقل دو کتاب منتشر شده داشته و ساکن تهران نیز به شمار می آمدند، از آنها خواستند تا فرم عضویت را پر و اعضای موسس را شکل دهند."
کتابهای نانوشته در صدر پرفروشها کتاب "راهنمای جامع دلایل رای دادن به دموکراتها " در صدر پرفروش ترین کتابهای سایت آمازون قرار گرفته است در حالی که تنها در صفحه نخست آن نقل قولی از "توسیدید" مورخ یونانی نقل شده و مابقی ۲۶۶ صفحه این کتاب سفید است. نویسنده این کتاب "مایکل نولز" از خبرنگاران وب سایت محافظه کار "دیلی وایر" آمریکاست که به گفته خودش برای خواندن این کتاب تنها ۲۰ ثانیه زمان لازم است در حالی که او مدتهای زیادی برای نگارش این کتاب تحقیق کرده و بیش از ۱۰ سال رفتارهای حزب دموکرات آمریکا را مورد بررسی قرار داده است. او در مصاحبه ای با "فاکس نیوز" گفته است: "وقتی دلایل رای دادن به دموکراتها را در موضوعات اقتصاد و سیاست خارجی و امنیت داخلی و حقوق مدنی شنیدم به این نتیجه رسیدم که بهتر است صفحه های کتاب را سفید بگذارم." در صفحه نخست این کتاب تنها دو خط نقل قول از توسیدید به چشم می خورد که گفته است:" من آثار خود را نه به عنوان مقاله و برای شنیدن ستایش‌بلکه برای همه دوران نوشته ام." در ماه نوامبر گذشته نیز کتابی تحت عنوان "چرا ترامپ ارزش اعتماد، احترام و تحسین را دارد" منتشر شد که در سایت آمازون جزو پرفروش ترین کتابها قرار گرفت. این کتاب درست در جبهه مقابل نظرات محافظه کاران منتشر شد و در این کتاب ۲۰۶ صفحه ای نیز به کنایه نوشته شده بود:" با وجود سالها تحقیق برای نوشتن این کتاب، ما حرفی که قابل ارایه باشد پیدا نکردیم! پس آسوده باشید و از این کتاب به عنوان دفترچه یادداشت استفاده کنید."
نمایشگاه
زخمهای روح دو نقاش "زخمهای روح" عنوان نمایشگاهی است در لندن از آثار نقاشی "لوییز بورژوا" و "یایویی کوساما". این دو یک وجه اشتراک دارند: هردو سالیان متمادی تحت درمان روانکاوی بودند. بورژوا به خاطر مجسمه عنکبوتش به نام "مامان" و کوساما با لکه هایی دایمی بر روی آثارش. گویا برای این دو نفر آفرینش هنری ابزاری بوده تا بتوانند بر ترسها و زخمهای روحی شان پیروز شوند و از آنها گذر کنند. بورژوا در سن ۹۸ سالگی در سال ۲۰۱۰ در گذشت. کوسامای ۸۷ ساله هنوز به فعالیت هنری می پردازد.
آفریقا میهمان افتخاری پاریس گراند پاله پاریس، از ۳۰ مارس تا ۲ آوریل میزبان نمایشگاهی از ۱۳۹ اثر از هنرمندانی از ۲۹ کشور مختلف است. میهمان افتخاری این رویداد، آفریقا است و نمایشگاه فرصتی برای معرفی غنا و خلاقیت هنری در قاره سیاه است. آندریوس بوربا، عکاس ۲۴ ساله اهل لیتوانی نیز عکسهایی را که از حیوانات گرفته در معرض نمایش گذاشته است. عکسهای او باعث می شود نگاهی متفاوت به حیوانات داشته باشیم. او تاکنون دو کتاب نیز با این موضوع منتشر کرده است.
برای کودکان در مادرید جشنواره "تئاترالیا" یا جشنواره تیاتر برای کودکان با ۲۴ برنامه نمایشی متفاوت شامل تیاتر، رقص و خیمه شب بازی از سوم تا ۲۶ مارس در شهر مادرید اسپانیا برگزار می شود. در این جشنواره بین المللی ۲۵ موسسه فعال در بخش هنرهای نمایشی از سراسر جهان شرکت کرده اند و کارگاه ها و دوره های آموزشی نیز برای علاقمندان برگزار می کنند.
عکسهای مک موری به نمایش در می آیند نمایشگاه "جهان استیو مک کوری" با بیش از دویست اثر از این عکاس آمریکایی در بروکسل دایر شد. در این نمایشگاه می توان برخی از مشهورترین عکسهای جهان را دید؛ عکسهایی که توسط استیو در طول ۳۵ سال زندگی حرفه ایش گرفته شده است؛ عکسهایی از سفرهای او به افغانستان و هند، به جنوب شرق آسیا و آفریقا، به کوبا، برزیل، ایتالیا و درنهایت عکسهایی از ایالات متحده آمریکا.
نقاشیهای پیکاسو و مجسمه های جاکومبی در موزه قطر موزه قطر در دوحه با به نمایش گذاشتن آثار دو هنرمند مشهور قرن بیستم در کنار یکدیگر، از دوستی و صمیمیت آنها پرده برداشته و دریچه های تازه ای را به روی سبک هنری آنها گشوده است. این نخستین نمایشگاه در نوع خود در خاورمیانه است که ۱۲۰ قطعه از دو چهره برجسته هنری قرن بیستم را در کنار یکدیگر قرار داده است. تم اصلی نمایشگاه، دوستی میان این دو است؛ موضوعی که کمتر به آن پرداخته شده و بسیاری از آن خبر ندارند. با دیدن آثار آنها در کنار یکدیگر، می توان تاثیر جنبش سورئالیسم بر آثار هنری آن دوران و بازگشت به رئالیسم در دوران پس از جنگ را نیز مشاهده کرد.
موسیقی اگر چه هیچ خبری از موسیقی ایران نیست، اما موسیقی جهان ماه پر رونقی را از سر گذراند به دو نمونه توجه کنید:
نوای موسیقی چینی در جشنواره ی هنر سوچی دهمین جشنواره بین المللی زمستانی هنر، از هفدهم تا بیست و ششم فوریه در شهر سوچی روسیه برگزار شد. مهمان ویژه جشنواره امسال، ارکستر هنگ کنگ بود. این ارکستر که ۴۰ سال پیش پدید آمد و اکنون ۸۵ نوازنده دارد، در پی حفظ و ترویج موسیقی سنتی چینی و سازهای قدیمی آن است. "یان هویچانگ"، مدیر هنری و رهبر ارکستر، می گوید: "ما معمولاً ملودیهای سنتی را اجرا می کنیم، اما گاهی نیز تلاش می کنیم تا این آهنگها را با ایده هایی نو همراه کنیم. ما برای غنای موسیقی چینی خیلی تلاش می کنیم تا مردم درک کنند این موسیقی قدیمی نیست و می توان آن را با خلاقیت، به روز و تازه کرد." در این ارکستر از صدها ساز محلی و قدیمی استفاده می شود؛ قدیمی ترین آنها، سازی به نام "ژنگ" (Zheng) است که قدمتی سه هزار ساله دارد.
رابی ویلیامز با سیگنالهای مخلوط وارد بازار شد "رابی ویلیامز"، خواننده و ترانه سرای بریتانیایی، ویدیو کلیپ جدیدی را با نام "سیگنالهای مخلوط" که سومین ترانه از آلبوم "نمایش سرگرمی سنگین" است ۲۸ فوریه وارد بازار کرد. در این ویدیو کلیپ، ستاره پیشین گروه Take That را می بینیم که تلاش می کند با معشوقش تماس گیرد اما او که در میهمانی شبانه در کنار دوستانش است، حاضر به پاسخ دادن به تلفنهای او نیست. رابی ویلیامز ۴۳ ساله این ترانه را با همکاری گروه راک آمریکایی The Killers نوشته است؛ گروهی که هر چهار عضو آن در اجرای آهنگ آن نیز همکاری داشته اند.
سینما در سینما با وقایع و رویدادهای مختلفی مواجه شدیم که یکی از پر سر و صداترین آنها شاید اهدای جایزه به فیلم "فروشنده"، ساخته اصغر فرهادی بود. در این فیلم گذشته از دیالوگهای تکراری و گردش نه چندان موفق دوربین و حتی بازیهای نه چندان حرفه ای هنرپیشگان، داستان فیلم هم داستانی تکراری و کلیشه ای بود که مجال پرداختن به آن در این کوتاه نیست. اما نکته ای که حایز اهمیت است، نقش لابی گری است که توانست برای او اسکار فیلمهای غیر انگلیسی زبان را شکار کند؛ سرمایه گذاری ای پنهانی که نتیجه اش حضور نادری در سفارت ایران و تقاضای کمک انوشه انصاری به محفل "نایاک" شد. اما در سینمای تجاری و هنری رویدادهای دیگری بر صحنه جان گرفت که به خلاصه ای از آنها نگاهی کوتاه می اندازیم:
در یک حال و هوای سیاسی دوربین طلایی آلمانها به جین فوندا اهدا شد پنجاه و دومین جایزه "دوربین طلایی" آلمان یکی از سیاسی ترین مراسم در تاریخ برگزاری جوایز رسانه ای جهان بود. سیاستهای دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا، و دستگیری "دنیز یوجل"، خبرنگار آلمانی - ترک، در ایجاد این فضا موثر بودند. یکبار در سال و در جریان برگزاری مراسم اعطای جوایز معتبر دوربین طلایی در آلمان، شهر هامبورگ فضای پر زرق و برق هالیوود را به خود می گیرد. امسال جین فاندا، هنرپیشه بزرگ آمریکایی به خاطر مجموع فعالیتهای هنری اش برنده جایزه دوربین طلایی آلمان شد. او که نویسنده و فعال سیاسی نیز هست، در سخنرانی خود به این مناسبت به حضار در سالن قول داد که مردم آمریکا برای حفظ دمکراسی در کشورشان مبارزه خواهند کرد. سخنان جین فاندا با کف زدنهای شدید حضار توام بود.
تصویری از زندگی کردهای ایرانی در تبعید فیلم "فقط ما سه نفر با هم" رویدادهای تلخ و شیرین زندگی پر ماجرای یک مبارز کرد را به تصویر می کشد که در ایران علیه دو دیکتاتوری شاه و جمهوری اسلامی مبارزه کرد و در فرانسه راه مقابله با راست گرایان افراطی را در پیش گرفت. "فقط ما سه نفر با هم"، آخرین جمله فیلمی به همین عنوان است که شخصیت اصلی آن، "هیبت"، آن را در گوشی تلفن ادا می کند. او در این گفت و گوی تلفنی مهم، پسرش را که کارگردان فیلم است، به مناسبت دریافت جایزه ای به شام دعوت می کند؛ جایزه ای که به خاطر فعالیتهای اجتماعی خود در فرانسه دریافت کرده است. نفر سوم که قرار است در این ضیافت شرکت کند، مادر خانواده به نام "فرشته" است. این که پسر دعوت پدر را می پذیرد یا نه، اهمیت چندانی ندارد. او که در فیلم "نوچی" خوانده می شود، با تهیه‌فیلم "فقط ما سه نفر با هم" نشان می دهد که به فعالیتهای خانواده‌خود افتخار می کند؛ خانواده ای که نسلی از مبارزان کرد راه آزادی در این خطه را نمایندگی می کند.
منابع: کانال تلگرامی روز شمار ادبی و سایتهای خبری یورو نیوز، دویچه وله، بی بی سی و صدای آمریکا
منبع: نبردخلق شماره ۳۸۲، سه شنبه ۱ فروردین ۱۳۹۶ - ۲۱ فوریه ۲۰۱۷
|