رویدادهای هنری ماه

لیلا جدیدی

 

سخن روز:

- "عادت بسا بیشتر از هر قدرت مسلح دیگری انقلابها را سرکوب می کند" (امانویل ورتهایمر (1916- 1846)، فیلسوف آلمانی – اتریشی)

"آنچه ما بدان نیاز داریم عقل سلیم است: بدبینی به درک، خوشبینی در اراده" (آنتونیو گرامشی (1937 – 1891) سیاستمدار ایتالیایی، یکی از بنیانگذاران حزب کمونیست ایتالیا در سال 1921 و دبیرکل آن)

 

سینما

 

" تن به هر کاری دادم که بتوانم کار کنم اما دیدم اوضاع هیچ فرقی نکرده"

ابوالفضل جلیلی به تازگی مستندی داستانی درباره تاریخ سینمای ایران با عنوان "سبز سفید سرخ" به سفارش جشنواره "پوسان" مقابل دوربین برده است. به گفته وی، این فیلم، مستندی است که ورود دوربین سینما به ایران را از بدو تا به امروز مرور کرده است. شروع تاریخ سینمای ایران در این فیلم مربوط به سفر مظفرالدین شاه به فرانسه است.

او در باره علت کار با سینمای خارج از ایران و جشنواره های غیر ایرانی می گوید: "صریح بگویم، من در این دولت تن به هر کاری دادم که بتوانم کار کنم و متاسفانه دیدم اوضاع هیچ فرقی نکرده. یک چیز جالب دیگری که در مرور فیلمهای تاریخ سینمای ایران کشف کردم، این بود که دیدم از بدو انقلاب تا امروز، چهار یا پنج کارگردان هستند که از تمام امکانات دولتی و غیردولتی استفاده کرده اند و فیلم ساخته اند، پس خیالم راحت شد و مطمین شدم که قرار نیست ما کار کنیم. ساخت این مستند درباره تاریخ سینما به من این آگاهی را داد که دیگر اینجا خودم را معطل نکنم، چون قرار نیست اینجا کار کنم."

 

سوژه و کارگردان فیلم "محمد رسول الله" را "رهبر" انتخاب کرد

مدیر پروژه فیلم "محمد رسول ‌الله"، محمد مهدی حیدریان نام دارد، نامی که میان لیست رنگارنگ این فیلم سینمایی دیده می‌ شود. وی می گوید در جلسه دوم تصمیم برای ساخت این فیلم در کنار مجیدی کارگردان حضور داشته است ، اما جلسه‌ اول، جلسه‌ مجید مجیدی و "رهبر" بوده است.

شغل فعلی حیدریان معاون امور فرهنگی و اجتماعی وزارت رفاه است. وی در مصاحبه ای با "تسنیم" می گوید پیشنهاد ساخت فیلم از طرف خامنه ای بوده و توضیح می دهد: "ایشان رهبر یک کشور بزرگ اسلامی است و حالا به این نتیجه رسیده که در مورد پیامبر باید کاری کنند؛ علاوه بر این ایشان یک روحانی هم هستند و از موضع یک مرجع دینی هم می بینند؛ تشخیص و پیشنهاد می دهند."

او در مورد انتخاب مجید مجیدی از سوی خامنه ای برای ساخت فیلم مورد نظر گفت: "من در عین اینکه معتقد نیستم هنرمند را صدا کنیم و ایده های خودمان را به او دیکته کنیم و از او بخواهیم که این را به یک اثر تبدیل کند، بسیار معتقدم که هنرمندان به یک مکمل نیاز دارند. این مکمل می تواند از یک مقام آگاه بالاتر یا یک جرقه زن باشد؛ جرقه زن مشخصا تشخیص می دهد و به آن هنر و هنرمند و شرایطی که می تواند این جرقه در آن زده شود، اشراف دارد. اینجا هم این اتفاقات رخ داد و ایشان با همه قابلیتها و اشرافی که داشتند، آن فرد را پیدا کردند و این جرقه را در مجیدی روشن کردند."

 

محکومیت یک مستندساز به 6 سال زندان و 223 ضربه شلاق

قوه قضاییه جمهوری اسلامی، کیوان کریمی، مستندساز کرد ایرانی را به اتهام آنچه "فعالیت تبلیغی علیه نظام" عنوان شده، به ۶ سال زندان و تحمل ۲۲۳ ضربه شلاق محکوم کرد؛ محکومیتی که به دنبال صدور احکام مشابه دیگری برای چند هنرمند دیگر ایرانی صادر شده است.

پیشتر شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب، فاطمه اختصاری و مهدی موسوی، دو شاعر جوان ایرانی را به اتهام "توهین به مقدسات" و "تبلیغ علیه نظام" به ترتیب به 11 سال و نیم زندان و ۹۹ ضربه شلاق و ۹ سال زندان و ۹۹ ضربه شلاق محکوم کرده بود.

کیوان کریمی فارغ ‌التحصیل رشته مدیریت رسانه و برنده چند جایزه بین ‌المللی است که کارهایش بیشتر بر روی مشکلات ناشی از زندگی مدرن و اظهار نظرهای سیاسی در ایران تمرکز دارد.

وی در آذر ۱۳۹۲ به دلیل ساخت فیلمی با عنوان "نوشتن بر شهر" با مضمون دیوارنویسیهای سیاسی‌ - اجتماعی در ایران بازداشت و پس از ۱۲ روز با قید وثیقه تا زمان دادگاه آزاد شد.

 

جشنواره فیلم زنان افعانستان

با وجود ناامنیهای گسترده، جشنواره بین ‌المللی فیلم زنان افغانستان در هرات برگزار شد. این جشنواره سومین بار است که با ابتکار سازمان غیردولتی "آرمان ‌شهر" و خانه سینمای رویا در این شهر برگزار می ‌شود؛ شهری که ۱۵ سال است سینما ندارد.

بیش از ۳۰۰ فیلم ساخته زنان یا درباره زنان به دست دبیران این جشنواره رسید که از میان آنها ۶۶ فیلم داخلی و خارجی به مرحله دوم مسابقه راه پیدا کردند. این جشنواره که اعضای هیات داوران آن از چهره ‌های معروف و از کشورهای مختلف بودند، مورد استقبال زیادی به ویژه از سوی جوانان قرار گرفت.

در اعلامیه مطبوعاتی دبیرخانه جشنواره هرات آمده است: "آرزوی همگان دستیابی به صلح است، اما به خوبی آگاهیم که دستیابی به صلح تنها با "اعلام آتش  بس" در میان طرفین درگیر جنگ رخ نخواهد داد. تا زمانی که این سرزمین از انواع تبعیضهای جنسیتی، قومی، زبانی، فرهنگی، خشونت و ناعدالتی رنج می ‌برد، آشتی در این سرزمین رنگ خون خواهد داشت."

 

موسیقی...

 

اجرای اپرای "کورش" در آمستردام

اپرای کورش، ساخته یوهان آدولف هاسه (۱۷۸۳ -۱۶۹۹)، آهنگساز آلمانی، در آمستردام به روی صحنه رفت. این اثر نخستین بار در سال ۱۷۳۳ میلادی در ایتالیا اجرا شد.

برداشتی که در هلند اجرا شد، نسخه‌ تجدیدنظر شده ‌ای است که آن را یک ارکستر مجلسی یونانی به نام "آرمونیا آتنا"، به رهبری "جورج پِترو" اجرا کرد.

آرمونیا آتنا که چند ماه پیش اپرای کورش را به شکل کامل ضبط و منتشر کرده، در حال اجرای زنده‌ آن در گوشه و کنار اروپاست. اجرای آمستردام با استقبال گرم دوستداران موسیقی کلاسیک و حضور نامحسوس ایرانیان همراه بود.

یوهان آدولف هاسه، آهنگساز آلمانی، سازنده بیش از پنجاه اپرا است و از برجسته‌ ترین آهنگسازان دوره "باروک" در زمینه اپرا به شمار می ‌رود.

 

ادبیات....

 

برنده جایزه نوبل ادبیات ۲۰۱۵: سوِتلانا آلکسیویچ

"سوِتلانا آلکسیویچ" از بلاروس، برنده جایزه نوبل ادبیات در سال ۲۰۱۵ شد. او رمان‌ نویس نیست، بلکه به خاطر گزارشها و مصاحبه‌ های مستند که با انسانهای جنگ ‌زده و آسیب ‌دیده انجام داده، شهرت یافته است. آلکسیویچ با نوشتن گزارشهایی درباره فاجعه اتمی در نیروگاه چرنوبیل و جنگ ارتش شوروی در افغانستان به یک نویسنده سرشناس در غرب تبدیل شد. آثار او در روسیه و بلاروس اجازه نشر ندارد، اما به ۳۰ زبان ترجمه شده است. "جنگ زنانه نیست" که در سال ۱۹۸۷منتشر شد، از نخستین آثار اوست.

سوتلانا آلکسویچ در سال ۲۰۱۳ جایزه صلح ناشران آلمان را به دست آورد. او به دلیل مواضع انتقادی‌ اش همواره در کشورهای مختلفی چون ایتالیا، فرانسه، آلمان و سوئد در زمانهای محدود در تبعید زندگی کرده است.

جایزه نوبل ادبیات به ارزش هشت میلیون کرون سوئد، معادل ۸۵۰ هزار یورو است.

 

عکاسی ....

 

عکسهای لی میلر از جنگ جهانی دوم

در سال 1945، "لی میلر" به همراه همکارش "دیوید شرمن" وارد اردوگاه داخائو شدند و دست به مستند نگاری زدند. او از خط آهن، قطار و هزاران جسد در همان حال که شوکه شده بود، صحنه‌ هایی دردناک را برای آیندگان به ثبت رساند. آنها همچنین عکسهایی از محل اقامت هیتلر تهیه کردند.

موزه‌ جنگ "امپریال" نمایشگاهی برای این آثار میلر در نظر گرفته است. در این نمایشگاه تمامی عکسهای او و همچنین عکسهایی از عکاسان دیگر جنگ در آن زمان نیز به نمایش در خواهند آمد. اکثر این عکاسان گمنام هستند و بعضی از آثار آنها از هفتاد سال پیش تاکنون، اولین بار است که بر روی دیوارهای یک نمایشگاه نقش می‌ بندد.

 

شعر.....

 

اعتراض وزارت ارشاد به حضور سلمان رشدی در نمایشگاه کتاب فرانکفورت

سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی وزارت ارشاد، به حضور سلمان رشدی در نمایشگاه فرانکفورت اعتراض کرد و خواهان حذف وی از لیست مهمانان شد. او سخنرانی سلمان رشدی در نمایشگاه بین المللی کتاب را حرکتی "غیر فرهنگی، در اساس برنامه ریزی شده و از جمله خط قرمزهای نظام جمهوری اسلامی" دانست. صالحی تاکید کرد که فتوای خمینی هیچگاه کمرنگ نمی شود.

درخواست جلوگیری از حضور سلمان رشدی در نمایشگاه کتاب فرانکفورت در حالی مطرح می شود که دعوت از جمهوری اسلامی برای حُضور بر تریبونهایی مانند این نمایشگاه کتاب، همواره با اعتراض گسترده نویسندگان، ناشران و نهادهای اجتماعی و همچنین اکراه دست اندرکاران همراه بوده است.

 

احضار به خاطر سرودن شعر

محمد مهدوی فر که از او به عنوان "تخریب چی و غواص" در دوران جنگ یاد می شود، با شکایت اطلاعات سپاه پاسداران کاشان از وی به دلیل سرودن یک مثنوی ۳۲ بیتی به نام "الفبا"، به دادگاه احضار شد.

 

شعر "الفبا "

آ مثل آزادی بر ما شد ارزانی

آ مثل آب و برق شد مفت و مجانی

ب مثل یک باتوم در دست مردی شوم

روزی که می بارد بر ملتی مظلوم

پ پول ایرانی خاکش به سر گشته

در خواب می دیدم شاهی که برگشته

ت چون تجاوزگر در داخل زندان

دیگر نمی گویم از دختر ایران

ث ثبت دوران شد افعال زشت ما

نفرین و لعنت بر محصول کشت ما

ج جنتی زنده پویا و پاینده

ج جنتی جوک شد اسباب هر خنده

چ چاه نفت ما پولش کجا رفته

پول زبان بسته آخر چرا رفته

ح چون حجاب زن از کودکی تا گور

یا با زبان خوش یا با زبان زور

خ مثل خلخالی آدمکشی عالی

با این همه جانی جایش ولی خالی

د اول داعش محصول نادانی

خیلی شبیه ماست او در مسلمانی

ذ اول ذلت بیچاره این ملت

با این همه معتاد کو عامل و علت

ر اول رهبر ر آخر رهبر

ما جملگی یک تن او جمله بر ما سر

ز مثل زن مثل زنهای معمولی

گفتم چرا می گفت از درد بی پولی

ژ ژنده پوش شهر یک کودک کار است

این طفلک معصوم کارش به اجبار است

س سایه ستار با عشق می رقصید

روزی بهشتی شد زیر کتک خندید

ش مثل یک شیاد بی رحم و بد رفتار

رحمت هزاران بار بر کرکس و کفتار

ص صورت ناهید زیباتر از خورشید

اما اسید جهل او را ز هم پاشید

ض ضجه ی انسان بر آسمان می رفت

شهریور ژاله مرداد شصت و هفت

ط چون طناب دار بالا و پر باریم

ما رتبه ی اول را در جهان داریم

ظ ظاهرش مثل پیغمبر خاتم

بویی نبرده او از خلقت آدم

ع عین عمامه دور سر طاغوت

فرجام هر طاغوت آخر شود تابوت

غ غزه را باید با پول ایران ساخت

از پول نفت ما هر دفعه باید باخت

ف فتنه گر یاغی مطرود و بی ایمان

هشتاد و هشت درصد از مردم ایران

ق مثل هر قتلی که جیره ای باشد

چون دانه ی تسبیح زنجیره ای باشد

ک مثل کهریزک یک جای وحشتناک

چندین جوان پاک برده به زیر خاک

گ مثل گورستان «کز خاوران خیزد

فریاد انسان هاست کز نای جان خیزد»

ل مثل لبنانی ارجح به ایرانی

این سفره پر بود از شب های بی نانی

م مثل یک مسئول مسئولِ پاسخگو

پاسخ نمی گوید بر هر که الا هو

ن اول نعلین ن آخر نعلین

هر فتنه هرجا شد زیر سر نعلین

و اول والی والی ولایت داشت

هرکس هرآنچه کاشت او مطلقاً برداشت

ه هسته ای گشته یک ملت خسته

با اندکی نرمش او هسته را بسته

ی یحتمل فردا شاعر غمین باشد

یا در رجایی شهر یا در اوین باشد.

بازگشت به نبردخلق

بازگشت به صفحه اول

منبع: نبردخلق شماره 364، جمعه اول آبان 1394 - 23 اکتبر 2015