سرنوشت مالکی، سرنوشت همه دیکتاتورها

 

شهره صابری

 

دیکتاتور مالکی سرانجام پس از ایجاد شَر بسیار به سرنوشت قطعی و مکتوب دیگر دیکتاتورها دچار شد. مالکی پس از ارتکاب جنایات و تفرقه افکنیهای بسیار از مقام خود عزل شد. اقدامات نوری مالکی تحت قیومیت رژیم ایران نارضایتی بسیاری از مردم عراق و به خصوص سنیها و کرد ها را در پی داشت. برافتادن مالکی نتیجه تجاوزات و اعمال ضد منافع مردم، تبعیضها و تضادهای اجتماعی عراق است که اغلب در جهت سیاستهای رژیم ایران اعمال می شد. رژیم ایران با تفرقه افکنی در عراق و پیگیری سیاستهای ضد خلقی خود به نارضایتی گروههای اجتماعی در عراق علی الخصوص کردها و سنیها دامن می زد.

نارضایتی از مالکی به عنوان عامل اصلی مشکلات و بحرانهای عراق باعث شد که ائتلاف اتحاد ملی با اکثریت 127 رای حیدر العبادی را به عنوان نامزد نخست وزیری عراق انتخاب کند. حیدر العبادی با حمایت بی نظیری به این موقعیت رسید. این انتخاب در ابتدا ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری مالکی را برآشفت. اما پس از موافقت و خوشرویی سریع و بلافاصله آمریکا و دیگر کشورهای غربی، حمایت نه چندان قوی رژیم ایران را هم به دست آورد.

گروههای موافق برکناری مالکی اغلب از خطراتی که عراق را تهدید می کرد هراسان و برکناری مالکی را تسکینی برای دردهای عراق می دانند. حمایت از مالکی از سوی بسیاری از هواداران او و حتی از سوی شبه نظامیان مدافعش برداشته شده است. شبه نظامیان «عصائت اهل الحق» که بزرگترین گروه هوادار مالکی به شمار می آمد، حمایت خود را از حیدر العبادی اعلام کرد. این گروه در بیانیه ای اعلام کرد: «در سایه حوادث امنیتی خطرناکی که کشور را در بر گرفته و قرار گرفتنش در معرض شدیدترین حملات تکفریها که سعی در هدف قرار دادن مردم، از میان بردن تار و پود جامعه و تجزیه وطن دارند، شاهد حوادث سیاسی بسیار خطرناکی هستیم که می تواند اوضاع را بدتر کند.» اغلب عراقیان بر لزوم برکناری مالکی و جانشینی حیدر العبادی متفق القولند. از لحاظ بین المللی نیز حمایتهای عمده ای از العبادی به عمل آمد که متحدان و مخالفان پیشین مالکی در میان آنها به چشم می خورند.

اوباما به العبادی وعده داده است در صورت تشکیل دولتی همه جانبه در عراق از او حمایت کرده و گفته است او را در برابر شبه نظامیان یاری خواهد کرد.

امیدواری به حل مشکلات و بحرانها با نخست وزیری عبادی و بیرون رفتن مالکی از مناسبات سیاسی، همکاریها و ائتلافهای جدیدی را سبب شده است.

نارضایتی عمیق نسبت به مالکی حتی سبب شد که بارزانی وی را در حمله گروه تروریستی داعش تنها بگذارد. صبوری کردها در برابر داعش ناشی از نارضایتی آنها از سیاستهای رژیم ایران و دست پرورده ی آنها، مالکی است. پیشمرگه های کردستان تا پیش از برافتادن مالکی و قبل از آن که داعش به کردستان حمله کند، نظاره گرانی در برابر داعش بودند. اما می بینیم که بعد از برافتادن مالکی از قدرت، پیشمرگه های کردستان به میدان جنگ علیه داعش راهی می شوند. این نوع اقدام بارزانی را می توان اقدامی تاکتیکی در برابر نوری مالکی و همچنین رژیم ایران دانست.

 

در چند روز اخیر یکی از اتفاقات قابل بررسی و دارای اهمیت دیدار بارزانی رهبر حزب دموکرات کردستان و مقامات ترکیه است. یکی از جهات این دیدار صحبت درباره به رسمیت شناختن کردستان مستقل است. مسعود بارزانی در پی برگزاری همه پرسی برای استقلال کردستان است و برای همین در پارلمان اقلیم کردستان شرکت و مساله ی استقلال کردستان را مطرح کرد. واکنش آمریکا در این مورد مخالفتی بلافصل بود. جنیفر ساکی سخنگوی وزارت خارجه ی آمریکا گفت آمریکا خواهان دولتی فراگیر در عراق است و از مسعود بارزانی خواست که در تشکیل دولت عراق مشارکت کند. طبق گفته های جنیفر ساکی آمریکا از استقلال کردستان حمایت نمی کند، اما بارزانی از نیروهای کرد خواسته تا کرکوک و دیگر مناطق مورد اختلاف را ترک نکنند. ساکی مساله ی استقلال کردستان را غیر جدی گرفته است. استقلال کردستان می تواند روی مسائل و درگیر های دیگر آمریکا در خاورمیانه تاثیر داشته باشد که یکی از آنها روند مذاکرات با رژیم است در صورت توافق بین رژیم ایران و آمریکا، استقلال کردستان می تواند به روابط دلال وارانه ی آمریکا با رژیم ایران خدشه وارد کند.

نشان دادن روی خوش از سوی رژیم ایران به العبادی می تواند مقدمه چینی برای مداخله ی دوباره در عراق اما اینبار از کانالی دیگر باشد.

یکی دیگر از توافقهای احتمالی در دیدار بین بارزانی و مقامات ترکیه  می تواند موضوع صادرات نفت به ترکیه باشد. بارزانی اعلام کرده که از مناطق مورد اختلاف که اکنون در دست کردها است خارج نمی شود. با توجه به این که مهمترین بخش مورد مناقشه کرکوک است و با توجه یه این که کرکوک یک منطقه با منابع سرشار نفت است، به نظر می رسد که آمریکا نمی خواهد کنترل منابع نفتی عراق از دست دولت مرکزی خارج شود. برای همین است که بر تشکیل دولتی فراگیر در عراق اصرار دارد.

در مسیر پیگیری شده توسط آمریکا در خاورمیانه، برافتادن مالکی با توجه به تضاد های عمیق در جامعه ی عراق و همچنین تحولات به وجود آمده در دیگر کشورهای خاورمیانه امری گریز ناپذیر و غیرقابل اجتناب بود. اما همچنان خطر مداخله ی رژیم ایران در عراق با توجه به مسیر وقوع پیشامدها، باقی است.

 

بازگشت به صفحه اول ایران نبرد

بازگشت به صفحه نبردخلق