|
رویدادهای هنری ماه (شهریور۴۰۱)
هنر مقاومت
فیلم زیر زمینی برنده جایزه ونیز مراسم اختتامیه هشتاد و یکمین جشنواره فیلم ونیز برگزار شد. نادر ساعی‌ور، سینماگر ایرانی، با فیلم «شاهد» توانست جایزه تماشاگران بخش «افقهای اکسترا» (افقهای متمم) را دریافت کند. این فیلم بدون مجوز و زیرزمینی ساخته شده. در مجموع حدود ۴۰ فیلم ایرانی بدون مجوز به دبیرخانه جشنواره ونیز ارسال شده بود. این فیلم، داستان ترلان (با بازی مریم بوبانی)، یک معلم رقص بازنشسته، را که شاهد قتلی توسط یکی از شخصیتهای برجسته‌ی حکومتی بوده، به تصویر می‌کشد. زمانی که پلیس از تحقیق درباره این جنایت سر باز می‌زند، او ناچار است یکی از دو راه را انتخاب کند: سکوت در برابر فشارهای حکومت یا پذیرش پیامدهای سنگین اعتراض و تسلیم نشدن.
بازداشت رضا علایی، فیلمساز اهل بانە، توسط نیروهای امنیتی در ادامه موج بازداشت شهروندان كُرد در آستانه دومین سالگرد قتل حکومتی ژینا امینی، رضا علایی فیلمساز اهل بانە، توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران بازداشت شد. روز چهارشنبه ۲۱ شهریور ١٤٠٣ (۱۱ سپتامبر ٢٠٢٤) نیروهای امنیتی در بانە بە منزل خانوادگی این کارگردان ٤٣ سالە یورش بردە و وی را مقابل درب منزلش بازداشت کردند. طبق گفتەی منبع هەنگاو، نیروهای امنیتی بدون ارائە هیچگونە برگە قضایی اقدام بە بازداشت وی کردە و او را بە مکان نامعلومی منتقل کردەاند. رضا علایی تاکنون چندین فیلم کوتاه و بلند تهیه نموده کە یکی از آنها با نام «زەوییە پیسەکان» (زمینهای آلودە) موفق بە شرکت در جشنوارە بین المللی فیلم کن شدە است.
«آقای پزشکیان، شما جامعه را در مرداب دروغ غرق می‌کنید» مریم مقدم، یکی از دو کارگردان فیلم «کیک محبوب من»، با انتشار متنی در حساب اینستاگرام خود می‌گوید که پاسپورت او و بهتاش صناعی‌ها، همسرش و دیگر کارگردان این فیلم، بار دیگر در فرودگاه و پیش از خروج از کشور توقیف شده است. گذرنامه مریم مقدم و بهتاش صناعی‌ها یازدهم مهرماه ۱۴۰۲ هم درحالی که برای تکمیل مراحل تولید فیلم «کیک محبوب من» قصد سفر به فرانسه را داشتند در فرودگاه توقیف شده بود. آنها پس از ممنوع الخروجی با اتهام «تبلیغ علیه نظام و اقدام علیه امنیت ملی» روبرو شدند. «کیک محبوب من» بدون رعایت قواعد سانسور جمهوری اسلامی، ازجمله حجاب اجباری برای بازیگران زن ساخته شده است. کارگردان این فیلم خطاب به رییس‌جمهور رژیم حاکم گفته است: «آقای پزشکیان، بر هر ایرانی هوشمندی واضح است که همراهان شما، همراهان این ملت نیستند. یاران اصولگرایتان لااقل ادعایی جز آنچه هستند ندارند و اهل تظاهر به چیز بهتری نیستند. شما نه تنها جامعه را رو به رشد و اصلاح نمی‌برید، بلکه آنرا در مرداب دروغ غرق می‌کنید.» «کیک محبوب من» ساخته مریم مقدم و بهتاش صناعی‌ها، تولید مشترک ایران، فرانسه، سوئد و آلمان است. این فیلم در اسفندماه ۱۴۰۲ جایزه بهترین فیلم انجمن منتقدان بین‌المللی فیلم (فیپرشی) را در جشنواره فیلم برلین دریافت کرد و به تازگی نمایش آن در سوئد و انگلستان آغاز شده است.
«زنها اصلا ول‌کن نیستند»؛ ویژه‌نامه شارلی ابدو برای خیزش شهریور هفته‌نامه فکاهی فرانسوی «شارلی ابدو» ویژه‌نامه‌ای را به مناسبت دومین سالروز جان باختن مهسا ژینا امینی و آغاز اعتراضات سراسری ایرانیان منتشر کرد. در این هفته‌نامه همچنین با شیرین عبادی، وکیل ایرانی و برنده جایزه صلح نوبل، سپیده فارسی، سینماگر، و همچنین میترا حجازی‌پور، استاد بزرگ شطرنج زنان، گفتگوهایی انجام شده است. همچنین مطلبی درباره نرگس محمدی، فعال حقوق بشر ایرانی و برنده جایزه صلح نوبل، در این شماره منتشر شده است. شارلی ابدو ماه گذشته مسابقه کاریکاتوری با عنوان علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، برگزار کرد. آثار برندگان این مسابقه در این شماره ویژه با عنوان «یک جا در جهنم برای همه برندگان رزرو شد» به چاپ رسیده است. در این ویژه‌نامه همچنین برخی از مطالب دو ویژه‌نامه پیشین شارلی ابدو که درباره اعتراضات ایران منتشر شده بود، دوباره به چاپ رسیده است.
ویشکا آسایش و بازی بدون حجاب اجباری: «نسل جدید به من جسارت داد» فیلم «هفت روز» به کارگردانی علی صمدی‌احدی با فیلمنامه‌ای از محمد رسول‌اف روز ۱۷ شهریور در نخستین نمایش جهانی خود، در جشنواره فیلم تورنتو به نمایش درآمد. این فیلم داستان یک زن فعال حقوق بشر زندانی است که پس از شش سال حبس، به مدت هفت روز به او مرخصی درمانی داده می‌شود در حالی که همسر و فرزندانش خارج از کشور هستند. او باید تصمیم بگیرد که از این فرصت استفاده کند و به خانواده‌اش در خارج از ایران بپیوندد یا به زندان بازگردد و به مبارزه‌اش برای برابری و دموکراسی ادامه دهد. نقش این زن را ویشکا آسایش، بازیگر شناخته شده ایرانی، ایفا می‌کند. خانم آسایش در نوشته‌ای پیرامون بازی در این فیلم نوشت: «از ندا آقاسلطان گرفته تا ژینا مهسا امینی که به خاطر نشان دادن یک تار مو کشته شد، افراد بی‌شماری برای آزادیخواهی رنج کشیده‌اند. ما محرومیت از حقوق اولیه و نابرابری جنسیتی را تاب آورده‌ایم. مرگ ژینا مهسا امینی نقطه عطفی بود برای میلیونها نفر، از جمله خودم، تا فریاد بزنند: بس است! نسل من با ترس بزرگ شد و یاد گرفت سکوت کند. شجاعت نسل جدید من را هم جسور کرده است تا بایستم و شور و عشقم را بازیابی کنم.» این هنرمند افزود: «حجاب گذاشتن در مقابل دوربین به معنای پذیرش ساختار و نظامی است که درد و رنج بی‌اندازه‌ای را به‌وجود آورده است. من نتوانستم این سازش و مصالحه را ادامه دهم. تصمیم گرفتم تا زمانی که قوانین حجاب اجباری در ایران پابرجاست کار جلوی دوربین را متوقف کنم. در نتیجه، کشورم را ترک کردم تا فصل جدیدی از زندگی‌ام را شروع کنم.» ویشکا آسایش در پایان نوشت: «امیدوارم حضورم، باعث جلب توجه به مبارزه جاری در ایران برای دستیابی به آزادی و حقوق بشر شود.»
موسیقی
رواج «کیپاپ» در کوبا حتی کوبای سوسیالیستی، زادگاه «سالسا» و بسیاری از رقصهای دیگر که روزگاری جهان را تسخیر کرده بودند، تسلیم هجوم موسیقی پاپ کره جنوبی شده است. سیزده هزار کیلومتر فاصله بین این کشور آسیایی و جزیره سبز کوبا وجود دارد، و تفاوتهای زبانی و فرهنگی زیادی نیز این دو سرزمین را از هم متمایز می‌کند. با این حال، فاصله‌ها در پیست رقص «دیسکوئا» که محل گردهمایی علاقه‌مندان به «کیپاپ» در هاوانا، پایتخت کوبا، است محو می‌شود. کی پاپ حدود چهار سال پیش، هنگامی که سرویس اینترنت موبایل برای تلفنهای همراه در دسترس قرار گرفت، وارد جزیره شد. گزارشی که در این هفته توسط پورتال رسمی «کوبا دبیت» منتشر شد حاکی از آن است که در حال حاضر ۷/۵ میلیون کاربر در کوبا به اینترنت متصل هستند، یعنی کمی بیش از ۷۰ درصد از جمعیت این جزیره. برای طرفداران پر و پا قرص کیپاپ که با جدیت رقصهای این سبک را می‌آموزند، رویا، برنده شدن در مسابقه رقصی است که هر سال توسط انجمن کوبایی «آرت کور» برگزار می‌شود، چرا که برندگان در این مسابقه می‌توانند در جشنواره بزرگ کیپاپ در کره جنوبی که برندگان مسابقه‌های رقص کیپاپ از سراسر جهان را دعوت می‌کند، شرکت کنند. در اوایل سال جاری، کوبا و کره جنوبی روابط دیپلماتیک خود را که پس از انقلاب کوبا در سال ۱۹۵۹ قطع شده بود، دوباره برقرار کردند.
قطع انگشتان و قتل استاد سنتور دانشگاه تهران یاسمین رحمتی، موسیقیدان شناخته شده و استاد سنتور دانشگاه تهران، با شلیک گلوله به ناحیه سر در شهر رشت به قتل رسید. در جریان این قتل که بامداد چهارشنبه ۱۴ شهریور در منطقه پیربازار رشت رخ داد، یک مرد همراه او نیز کشته شد. رحمتی آهنگساز چند آلبوم موسیقی است و یک قطعه موسیقی خود را به کیان پیرفلک، کودک کشته شده در جنبش انقلابی ۱۴۰۱، تقدیم کرده بود. به گفته پلیس و شاهدان عینی، جسدهای آنها در بالکن ویلا پیدا شده بود. به ظاهر قاتل یا قاتلان آنها را به آنجا کشانده و رها کرده بودند، روی بدن یاسمین آثار درگیری دیده می‌شد و انگشتان دستش را قطع کرده وبا خود برده بودند. پزشکی قانونی اعلام کرده که ابتدا مصطفی با شلیک گلوله از فاصله بسیار نزدیک به سرش به قتل رسیده و سپس یاسمین پس از شکنجه به قتل رسیده است. نیروی انتظامی مدعی شده که در حال پیگیری این جنایت است.
پاسخ دردناک خواننده مشهور پاپ به کمپین ترامپ «تیلور سویفت»، خواننده مشهور آمریکایی، حمایت خود را از «کامالا هریس» اعلام کرد. او در بیانیه ای که همراه با تصویر خود با گربه اش در اینستاگرام منتشر کرد گفت که در انتخابات ریاست جمهوری آینده ایالات متحده در اوایل نوامبر، به کامالا هریس، نامزد حزب دموکرات، رای خواهد داد. تیلور سویفت با اشاره به پخش یک ویدیوی ساختگی از او توسط کمپین ترامپ مبنی بر حمایتش از نامزد جمهوریخواهان، نوشت: «تنها راه حل در برابر دروغ، حقیقت است.» عکس او با گربه اش به تنهایی یک بیانیه به شمار می رود و واکنشی به گفته های «جی دی ونس»، نامزد معاونت ریاست جمهوری ترامپ است که در یکی از حملات خود به هریس گفته بود: «زنان دمکرات مشتی بانوی بی‌فرزند گربه دوست با زندگیهای محنت‌بارند.» سویفت به ۲۸۳ میلیون دنبال کننده خود در اینستاگرام توضیح داد: «من به کامالا هریس رای خواهم داد، زیرا او از به حقوق پایه ای و نگرانیهای سیاسی می پردازد و با روحیه مبارزاتی خود آنها را پیش خواهد برد.» حمایت این خواننده پر طرفدار از هریس می تواند تاثیر زیادی در جلب رای دهندگان جوان داشته باشد. دامنه محبوبیت و شمار طرفداران سویفت در آمریکا تا آنجاست که بانک مرکزی این کشور کنسرتهای او را عاملی در «تقویت اقتصاد کشور» ارزیابی کرده است. این خواننده بیانیه خود در اینستاگرام را با این جمله به پایان رسانده: «با عشق و امید، تیلور سویفت، بانوی گربه دوست بدون فرزند.»
تأثیر «بابا مال» بسیار فراتر از موسیقی است «بابا مال» (Baaba Maal)، خواننده، ترانه سرا و کنشگر سنگالی، آلبوم جدیدی به نام «بودن» (Being) منتشر کرده است. او در این آلبوم سازهای سنتی آفریقایی مانند «نگونی» و «کورا» را با تکنیکهای مدرن تولید الکترونیک ترکیب کرده است. مال این آلبوم را «بودن» نامیده زیرا به گفته او: «برای ساختن موسیقی و نوشتن آهنگ باید روح و قلب خود را بگشایید و فقط باشید. شما مجبور نیستید چیزی را با فشار جلو ببرید، بلکه اجازه می دهید عناصر زندگی به طور طبیعی به عنوان یک انسان به سراغ شما بیایند.» از سال ۲۰۰۵، مال جشنواره Blues du Fleuve (بلوز رودخانه)را در «پودور» برگزار می کند که هر ساله در اولین آخر هفته ماه دسامبر برگزار می شود. این جشنواره فقط مختص موسیقی نیست، مکانی است که شرکت کنندگان می توانند در آن ایده هایی مانند کشاورزی، آموزش یا نحوه فرستادن دختران به مدرسه را مبادله کنند. مال می گوید: «این یک مشکل بود، اما از زمان شروع جشنواره، دختران جوان بیشتری را در پودور می بینم که به مدرسه می روند تا پسران. این تحول بر امور مهم دیگری تاثیر گذاشته است.» او اخیرا بزرگترین پروژه آبیاری خورشیدی را در سنگال با هدف مبارزه با بیابان زایی و حمایت از جوامع محلی از طریق کشاورزی احیا کننده راه اندازی کرده است. مال می گوید: «این من را بسیار خوشحال می کند که فکر می کنم چه کاری می توانم برای مردم انجام دهم. در آفریقا، ما تاثیرات تغییرات آب و هوایی را داریم. من در لبه «صحرا» زندگی می کنم که همیشه کیلومترهای بیشتری از زمین را تسخیر می کند.»
سینما
سنگلاخ اکران فیلمی در باره ترامپ در آمریکا فیلم «کارآموز» ساخته علی عباسی، کارگردان ایرانی-دانمارکی درباره جوانی دونالد ترامپ، قرار است تنها چند هفته پیش از انتخابات ایالات متحده در آمریکا و کانادا به نمایش درآید. اما این فیلم از روز اول چالشهای بسیاری را از انتقاد تند کارزار انتخاباتی ترامپ تا بی تمایل پخش‌کننده‌ها پشت سر گذاشته است. این فیلم که برای نخستین بار در جشنواره کن به نمایش درآمد، از همان ابتدا با چالشهای بسیاری روبرو شد؛ هیچکدام از استودیو‌های فیلمسازی برای نمایش آن پیشنهادی ندادند. همچنین تیم حقوقی ترامپ علیه این فیلم نامه هشدار آمیز فرستاد و درخواست توقف نمایش آن را کرد. چالش دیگر هم خروج «دن اسنایدر»، یکی از سرمایه‌گذاران اصلی، از فیلم بود. اما سرانجام، استودیوی فیلمسازی «برایرکلیف اینترتینمنت» هفته گذشته اعلام کرد که فیلم «کارآموز» علی عباسی در روز ۱۱ اکتبر، تنها چند هفته پیش از انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، در آمریکا و کانادا به نمایش در می‌آید. با این حال این فیلم هنوز برای به دست آوردن سالنهای نمایش بیشتر تلاش می‌کند و به همین خاطر هم تیم سازنده آن روز سه‌شنبه، در اقدامی غیر معمول، کارزار جمع‌آوری کمک مالی برای نمایش فیلم را در «کیک استارتر» آغاز کردند. علی عباسی، کارگردان ایرانی-دانمارکی این فیلم که پیش از آن نیز فیلم «عنکبوت مقدس» را کارگردانی کرده بود، درباره فیلم «کارآموز» گفت: «سر تا ته این پروژه جنون‌آمیز است. هنوز هم کامل به پایان نرسیده است و شاید دیوانه‌وارتر هم بشود.» کارزار انتخاباتی ترامپ از همان ابتدا به شدت مخالف این فیلم بود. «استیون چونگ»، سخنگوی این کارزار، این فیلم را «کاملا تخیلی» خوانده بود. او روز جمعه، نمایش «کارآموز» در سینماهای آمریکا را «مداخله نخبگان هالیوود در انتخابات» عنوان کرد.
«بچه زرنگ»، نمایش در دو پرده؟ در پی جنجال خبری بر سر اکران انیمیشن بلند ایرانی با عنوان «بچه زرنگ» در سینماهای کودک اسراییل، شرکت پخش‌کننده فیلم مجبور به واکنش شد و ایرانی بودن این محصول را زیر سووال برد. به گزارش رسانه‌های اسراییل، پس از انتشار مطلبی از یک پژوهشگر دانشگاهی این کشور مبنی بر اینکه «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ایران» در ساخت این فیلم نقش داشته و قرار است یک درصد از درآمد فیلم صرف کودکان غزه شود، شرکت پخش‌کننده فیلم این ادعا را «سراسر هذیان» خواند و مالزی را به‌عنوان مبدا اصلی ارسال فیلم معرفی کرد. این فیلم، ساخته بهنود نکویی، هادی محمدیان و محمدجواد جنتی و محصول سال ۱۳۹۷، در ایران «محصول مشترک کانون پرورش فکری و گروه هنر پویا» معرفی شده است. انیمیشن «بچه زرنگ» که پیشتر در ایران به عنوان یکی از «پرفروش‌ترین» انیمیشنهای تاریخ سینمای ایران معرفی و در شماری از کشورهای دیگر نیز اکران شده، از دو هفته پیش در فهرست اکران سینماهای اسراییل در سئانسهای کودکان و خانواده‌ها قرار گرفته است. روزنامه حکومتی «فرهیختگان» روز ۳۰ آبان سال گذشته نوشت که انیمیشن به تهیه‌کنندگی حامد جعفری تا آن روز بیش از ۳۷ میلیارد تومان فروش داشته است. این تهیه‌کننده همچنین وعده داده بود که یک درصد از درآمد آن «به کودکان غزه و ایران» اختصاص یابد. به نوشته «تامار گیندین»، پژوهشگر اسراییلی دانشگاه حیفا، «بچه زرنگ» در دو روایت تهیه شده؛ نسخه‌ای برای اکران در ایران که «پیامهای شیعی» را دربر می‌گیرد و نسخه‌ای دیگر برای سایر نقاط جهان.
اعتصاب در اورژانس سریال «بی نفس» (Respira) که در «نتفلیکس» نمایش داده می شود، یکی از سریالهای معمولی بیمارستانی نیست. این سریال نه تنها از درددل پزشکان و بیماران، بلکه از مبارزه کادر درمان در سیستم مراقبتهای بهداشتی اسپانیا نیز می گوید. سریال اسپانیایی نتفلیکس ژانر درامهای بیمارستانی را که برای دهه ها رونق داشته است، با یک سریال هشت قسمتی که شرایط کاری تحمل ناپذیر در سیستم مراقبتهای بهداشتی، سیاستهای ریاضتی احزاب محافظه کار، خصوصی سازی مراقبتهای بهداشتی و اعتصاب بیمارستانی را به نمایش می گذارد، غنی می کند. «بی نفس» اولین مجموعه بیمارستانی اسپانیایی است که با هزینه بالا تولید شده و به مبارزات کارگری در سیستم مراقبتهای بهداشتی محلی می پردازد که در سالهای اخیر شمار زیادی از آنها وجود داشته است. در نتیجه بحران مالی و املاک و مستغلات در سالهای ۲۰۰۸/۲۰۰۹ در اسپانیا، موج گسترده اعتراضات جنبش ۱۵M مشهور به «برآشفتگان» یا «Indignados» افراد بی شماری را در بخشهای بهداشت و آموزش اسپانیا به خیابانها آورد و منجر به اعتصابات بسیاری شد. این اعتراضات «Marea blanca» (بهداشت) و «Marea verde» (آموزش) نامیده می شدند. «مارئا بلانکا»، اعتراضات در بخش مراقبتهای بهداشتی که همچنان تا به امروز شعله ور است، به عنوان «دختر بزرگتر» جنبش ۱۵M توصیف شده است. به طور کلی، این امر با چرخش به چپ در اسپانیا در دهه ۲۰۱۰ همراه بود و از جمله منجر به موفقیت حزب «پودموس» شد. این تحول ناشی از کاهش خدمات بخش اجتماعی بود که توسط «ترویکا» و بنا به مدل یونان مقرر شده بود. اکنون شاخه های "«مارئا بلانکا» حتی به نتفلیکس هم رسیده است. سریال طبق معمول با یک انتهای باز به پایان می رسد تا انبوهی از درامهای شخصی و مبارزه سیاسی علیه فروش سیستم مراقبتهای بهداشتی بدون هیچ مشکلی در قسمتهای بعدی سریال ادامه یابد.
ادبیات
اولین نویسنده جهان یک زن بوده است قدیمی‌ترین نوشته شناخته شده به بیش از سه هزار سال به بین النهرین باستان بازمی گردد؛ در جایی که امروزه عراق امروزی نامیده می‌شود. اما اولین نویسنده‌ای که به نام شناخته شد چه کسی بود؟ بر اساس گزارش موزه «گتی» در لس آنجلس، قدیمی‌ترین نوشته شناخته شده از حدود ۳۴۰۰ سال قبل از میلاد در منطقه باستانی بین النهرین معروف به سومر در نزدیکی خلیج فارس یافت شده است. «ایرهان تامور»، یکی از همکاران سرپرستی پسادکتری در موزه هنر «متروپولیتن» نیویورک، گفت: «بسیاری از افراد ممکن است از مشاهیر یونان باستان مانند شاعر حماسه سرا «هومر»، شاعر غنایی «سافو» یا مورخ «هرودوت» به عنوان اولین نویسنده‌ای که به نام شناخته می‌شود، یاد کنند. اما حدود یک هزاره قبل از آنها، شاهزاده خانم، کشیش و شاعر معروف به «انهدوانا» (Enheduanna)بود که کتابی را به رشته تحریر درآورد. «انهدوانا» در زبان سومری به معنای «کاهن اعظم، زینت بهشت» است. «بنجامین فاستر»، آشورشناس دانشگاه «ییل»، گفت: «منظور ما از اولین نویسنده این است که او اولین نویسنده‌ای است که به نام او را می‌شناسیم و می‌توانیم با متن نوشته شده او ارتباط برقرار کنیم. بسیاری از آثار ادبی بین‌النهرین را ما نمی‌دانیم چه کسی نوشته، اما او استثناست.» اشعار انهدوانا سرشار از جزییات زندگینامه‌ای است، مانند مبارزه او با «لوگالان» (به احتمال زیاد پادشاه «اور» که تلاش کرد به زور او را از مقام خود برکنار کند). تامور گفت: «انهدوانا اولین نویسنده‌ای است که در مورد چگونگی خلق اشعارش به ما می‌گوید. او عمل آفرینش ادبی را به زایمان تشبیه می‌کند؛ اولین استفاده شناخته شده از این استعاره که برای هزاران سال در ادبیات جهان استفاده خواهد شد.»
خاطرات کودکی یک چریک «مائوریسیو روزنکوف» (Mauricio Rosencof) در آخرین مجموعه داستان کوتاه خود به نام «سکوت پدرم» بار دیگر با نگاهی به گذشته، به زندگی پدرش نزدیک می شود. خاطرات او با خاطره بستگان مقتولان و لحظات زندگی خودش ترکیب می شود. مائوریسیو روزنکوف در سال ۱۹۷۲ یکی از اعضای برجسته گروه چریک شهری «جنبش رهایی ملی - توپاماور» (Movimiento de Liberación Nacional – Tupamaros) بود که از اواسط دهه ۱۹۶۰ به بعد مبارزه مسلحانه علیه الیگارشی حاکم و اربابان امپریالیست آن را رهبری کرد. پس از کودتای نظامی اروگوئه در سال ۱۹۷۳، او و هشت عضو دیگر توپامارو دستگیر شدند. به این ترتیب، آنها دوازده سال در سیاهچالهای دیکتاتوری نظامی (۱۹۷۳- ۱۹۸۵) در سلول انفرادی بسر بردند. روزنکوف، «ال ناتو» و «خوزه (پپه) موخیکا» که در سال ۲۰۱۰ رییس جمهور کشور شد، در یک گروه سه نفره به گونه پیوسته به زندانهای گوناگونی منتقل می شدند. آنها در این مدت تنها با کوبیدن مورس به دیوار سلولهایشان با یکدیگر ارتباط برقرار می کردند. روزنکوف در رمان «در باتاراز» (۱۹۹۵) و در کتابی دیگر همراه با «ال ناتو» به نام «سالهای سیاهچال» (۲۰۱۹)، تجربه دردناک زندان را در ادبیات به تصویر کشید. «سکوت پدرم» به صورت کوتاه زندگی سابق و شروع جدید خانواده او در اروگوئه، ابتدا در «فلوریدا» و بعدا در «مونته ویدئو» را بازسازی می کند. صحنه های کوتاه به زندگی مشترک در محله می پردازد، یا کارگاه پدرش را در منطقه «پالرمو» توصیف می کند. او دوست دارد در حین خیاطی به برنامه رادیویی «ساعت لهستانی-اسراییلی» با آهنگهای «خاول کاتس» گوش دهد. در خانه، Unzer Fraint (روزنامه ما)، روزنامه یهودی-کمونیستی، خوانده می شد. اما پدر در تمام عمرش با پسرش در مورد سرنوشت خواهر و برادرهایش صحبت نمی کند، در مورد مردگان. روزنکوف این شکافها را در کتاب خود با گزیده ای از گزارشهای «سوفیا روزنکوف»، خواهرزاده آیزاک، که در سال ۱۹۹۴ به عنوان یک بازمانده هولوکاست به بنیاد هولوکاست اهدا کرد، پر می کند.
هنرهای تجسمی
نمایشگاه صدمین سالگرد تولد سوررئالیسم نمایشگاهی به مناسبت صدمین سالگرد تولد جنبش سوررئالیسم در پاریس برپا شده که افزوده بر آثار موزه‌های فرانسه، آثار مهمی از موزه‌های جهان را نیز به امانت گرفته است. این نمایشگاه که تا ژانویه سال آینده در مرکز «ژرژ پمپیدو» برپا خواهد بود، در شهرهای مادرید، هامبورگ و سپس فیلادلفیا هم برگزار می‌شود. «سالوادور دالی»، «رنه ماگریت» و «مکس ارنست» از جمله هنرمندان بزرگ قرن بیستم هستند که شاهکارهایشان در این نمایشگاه به نمایش درآمده است؛ حدود ۵۰۰ نقاشی، مجسمه، طراحی، متن، فیلم و سند، در نمایشگاهی به وسعت ۲۲۰۰ متر مربع. این آثار نشان می‌دهد که چگونه این جنبش هنری در سال ۱۹۲۴ در اطراف شاعرانی از جمله «آندره برتون» متولد شد و سپس در سراسر جهان گسترش یافت. در میان سبکهای هنری و ادبی مختلفی که در قرن بیستم متولد شدند، پدیده‌ای به تاثیرگذاری سوررئالیسم وجود ندارد. با این حال ارائه یک تعریف مشخص از آن همچنان دشوار است. اساس فعالیت هواداران این سبک، در فاصله میان دو جنگ جهانی بود و آنان به دوران بحرانی خود معترض بودند. در واقع سوررئالیسم کوشید تا بر بقایای فرهنگی که قسمت اعظم آن از هم گسسته یا از دست رفته بود غلبه کند و انسان گرایی جدیدی را بنا سازد. «ماری ساره»، از برگزارکنندگان این نمایشگاه، نیز بر این نکته تاکید کرده و گفته است: «جنبش سوررئالیسم در اوایل دهه ۱۹۲۰ توسط جوانانی که وحشت جنگ جهانی اول را تجربه کرده بودند، پایه‌گذاری شد. اکثر آنها تجربه سنگرها را داشتند و کاملاً ارزشهای دنیای مدرن غرب را زیر سوال می‌برند، یعنی ارزشهای عصر روشنگری شامل عقل‌گرایی، خرد، پیشرفت و صنعتی شدن. آنان به این درک رسیده بودند که ضرورتی برای بازآفرینی کامل رابطه انسان با دیگران، با جهان، با کیهان و طبیعت وجود دارد.» به گفته ساره: «سوررئالیسم عرصه رهایی است، عرصه آزادی است و تعداد زیادی از هواداران این سبک می‌خواستند در آن زمینهای برای رهایی پیدا کنند.»
سرقت تابلوهای موزه امام علی توسط شهرداری یک عضو شورای شهر تهران ناصر امانی در تذکری از عدم بازگشت تابلوهای قیمتی موزه امام علی خبر داد. ناصر امانی خاطرنشان کرد: «گزارشی به شورا رسیده که نشان می‌دهد ۳۰ تابلو هنری ارزشمند از موزه امام علی علیه السلام به منظور برگزاری نمایشگاهی به خارج از شهرداری واگذار شده، اما این نمایشگاه برگزار نشده و تابلوها به موزه بازنگشته‌اند. مسئولین موزه پیگیریهای زیادی انجام داده‌اند، اما به تماسهای آنها پاسخ داده نشده است.» پس از افشای این موضوع و بازتاب آن در رسانه ها، یک عضو هیات مدیره سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران مدعی شد انتقال این تابلوها به دلیل «کهنگی انبارها» بوده و هیچ تابلوی به فروش نرفته. سعید صدرائیان فروش تابلوها را تایید کرد و گفت سود ناشی از آن صرف «رسیدگی و بهسازی آثار هنری» می شود. از سوی دیگر، سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در اطلاعیه ای روایت دیگری از ماجرای سرقت از موزه امام علی ارایه کرد. این ارگان گفت آثار خارج شده از موزه «برای شرکت در نمایشگاه‌های مختلف بین‌المللی کاندید شده اند» و پخش خبر در این باره را « دروغهایی برای رقابتهای سخیف سیاسی» خواند. (منابع: دیده بان ایران، رادیوفردا، ایلنا، فرایتاگ، یورونیوز، هەنگاو، تاتس، رادیو زمانه، جنگ خبر)
منبع: نبرد خلق شماره ۴۸۱، یکشنبه 1 مهر ۱۴۰۳ – ۲۲ سپتامبر ۲۰۲۴
|