زنان در مسیر رهایی (شهریور ۱۴۰۳)

اسد طاهری

 

شکاف جنسیتی، ایران تنها از کشور سودان و بنگلادش بهتر است

«گزارش جهانی شکاف جنسیتی سال ۲۰۲۴» مجمع جهانی اقتصاد بر اساس شاخص جهانی شکاف جنسیتی سالانه منتشر می شود، امسال ۱۴۶ کشور را پوشش می‌دهد.

بر أساس گزارشی که فاطمه لطفی، مترجم و روزنامه ‌نگار، در هفته ‌نامه صدا منتشر کرده، شاخص جهانی شکاف جنسیتی برای اولین بار توسط مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۰۶ معرفی شد. این شاخص در طول هجده ویرایش خود، در نظر دارد معیاری پایدار برای ارزیابی تغییرات شاخصهای برابری جنسیتی در طول زمان ارائه دهد. این شاخص و تحلیل همراه با آن با استفاده از روش‌ شناسی معرفی‌ شده در سال ۲۰۰۶، بر معیار برابری بین زنان و مردان در سطوح جهانی، منطقه ‌ای و اقتصادی بر اساس آخرین داده ‌های موجود تمرکز دارد.

سطح پیشرفت به سمت برابری جنسیتی (امتیاز برابری) برای هر شاخص به عنوان نسبت ارزش هر شاخص برای زنان به ارزش هر شاخص برای مردان محاسبه می‌شود. امتیاز برابری یک نشان دهنده برابری کامل است. شکاف جنسیتی فاصله ‌ای‌ است که کشورها از برابری کامل دارند.

گزارش امسال ۱۴۶ کشور را پوشش می‌دهد و برای اولین بار سودان و ازبکستان هم در این گزارش بررسی شده ‌اند. در این گزارش وضعیت خاورمیانه به هیچ عنوان مناسب نیست و به‌طور کلی در میان کشورهای خاورمیانه، وضعیت ایران تنها از کشور سودان بهتر است. در مقایسه با کشورهای دنیا هم به ‌عنوان مثال وضعیت ایران در زیرشاخص برابری اقتصادی تنها از بنگلادش و سودان بهتر است. اما در زیرشاخص نرخ مشارکت نیروی کار وضعیت ایران تنها با ۲۰.۱ درصد از همه بدتر است.

شاخص جهانی شکاف جنسیتی امتیازاتی بین صفر و صد دارد و می‌توان این امتیازات را فاصله طی شده تا برابری (یعنی درصدی از شکاف جنسیتی که بسته شده است) تفسیر کرد.

در خاورمیانه، ایران در قعر جدول رتبه‌بندی کشورهای منطقه، در میان 15 کشور، رتبه 14 را دارد. در این جدول امارات، اسرائیل، تونس، بحرین، اردن، عربستان، قطر، کویت، لبنان، مصر، عمان، مراکش و الجزیره به ترتیب بالاتر از ایران قرار دارند و تنها کشور سودان بعد از ایران رتبه 15 را دارد.

رتبه ‌های ایران در هر کدام از زیرشاخصهای این گزارش بر اساس جداول ارائه شده در آن به شرح زیر است:

▪️ مشارکت و فرصتهای اقتصادی زنان: رتبه 144 از 146 کشور

▪️دسترسی به آموزش: رتبه 102 از 146 کشور

▪️بهداشت و بقاء: رتبه 116 از 146 کشور

▪️ توانمندسازی سیاسی: رتبه 143 از 146 کشور

تلاش حکومت برای «بارداری اجباری» زنان در روستاهای محروم

بارداری اجباری در روستاهای محروم و فشار حکومت به بهورزها افزایش پیدا کرده است. خانم «عین» بهورز یکی از روستاهای «قلعه ‌گنج» استان کرمان می‌ گوید: «3 سال قبل مسئول شبکه من را صدا کرد و گفت از این به بعد فقط باید روش بارداری سالم آموزش بدهی. تمام اقلام پیشگیری از بارداری را هم آمدند و جمع کردند و بردند و گفتند پیشگیری بی ‌پیشگیری و زنهای این منطقه فقط باید بچه بزایند. بهشان گفتم این مردم آرد برای نان پختن ندارند، چطور بچه اضافه کنند؟ گفتند اگر به گوشمان برسد آموزش پیشگیری از بارداری داده ‌ای، می ‌فرستیمت مرز کرمان و سیستان و بلوچستان.»

آقای «میم» بهورز یکی از روستاهای ایرانشهر در استان سیستان و بلوچستان است و می ‌گوید اگرچه در این 3 سال، هیچ بچه معلولی در منطقه به دنیا نیامده ولی بیماری بومی این منطقه، تالاسمی است و تعداد بیماران تالاسمی هم خیلی زیاد است. شبکه بهداشت به آقای میم گفته که آموزش و پیشنهاد پیشگیری از بارداری ممنوع است. او می ‌کوید: «به ما گفتند اگر پیشنهاد پیشگیری از بارداری بدهید جریمه ‌تان می‌ کنیم و توبیخ می‌ شوید .به ما گفتند این خانواده ‌ها فقط باید فرزند بیاورند. قبلاً وسایل پیشگیری از بارداری، هم در خانه بهداشت و هم در داروخانه ‌ها بود. در خانه بهداشت، پولی از مردم نمی‌ گرفتند و رایگان بود. حالا همه وسایل را از خانه بهداشت و داروخانه‌ ها جمع کرده ‌اند. این منطقه، 1900 نفر جمعیت دارد و وضع معیشت مردم افتضاح است. مردم برای نان شب‌ شان مشکل دارند. اغلب مادران به دلیل سوتغذیه نمی ‌توانند به بچه ‌شان شیر بدهند ولی اسم شیرخشک در این منطقه مثل اسم رمز است.»

تحصن هزاران زن بلوچ در «گوادر»، پاکستان

روز دوشنبه ۸ مرداد، هزاران معترض بلوچ عمدتا زنان در بندر گوادر در ایالت بلوچستان پاکستان می ‌گویند گردهمایی خود را به تحصن تغییر دادند. آنها برای شرکت در این گردهمایی با وجود مسدود شدن راهها در روزهای اخیر، وارد گوادر شدند.

ماهرنگ بلوچ رهبر «کمیته همبستگی بلوچ» و شماری از فعالان در گردهمایی سخنرانی کرد که تا دیروقت شب ادامه یافت.

در بیانیه این کمیته آمده است که آنها برای اولین نشست ملی می ‌خواستند تنها یک روز گردهمایی در گوادر برگزار کنند، اما چون دولت راهها را بسته است و شماری از معترضان بازداشت شدند، آنها به تحصن ادامه می ‌دهند.

خواسته ‌های تازه معترضان باز شدن راهها و رهایی بازداشت شدگان در عرض ۴۸ ساعت است.

سازمان عفو بین‌الملل درباره استفاده غیرقانونی و غیرضروری نیروهای امنیتی از زور برای جلوگیری از تجمع هشدار داده و آن را ناقض حق برای تجمع مسالمت ‌آمیز خوانده است.

بنا به گزارشها، یک واحد از ژاندارمری به معترضان غیر مسلح و مسالمت ‌آمیز در مستونگ بلوچستان تیراندازی کردند که ۱۴ زخمی به‌جا گذاشت که حال برخی از آنها وخیم است. اینترنت به طور کامل در گوادر قطع شد.

نابرابری جنسیتی در ترکیب کمیسیونهای مهم پارلمان اروپا

یک کارشناس لابی زنان که بزرگترین نهاد مدافع زنان در اروپاست، گفت که نابرابری جنسیتی در کمیسیونهای مهم پارلمان اروپا نظیر اقتصاد و سیاست خارجی بسیار جدی است.

پارلمان اروپا که در ماه ژوئن انتخاب شد اولین پارلمان در تاریخ است که در آن تعداد زنان عضو نماینده کاهش یافته است. این موضوع بر ترکیب کسانی که کمیسیونهای مختلف را اداره می‌ کنند و طرز نمایندگی کردن زنان اروپا تأثیر می‌گذارد

روز سه شنبه ۱۶ مرداد، ژرومین آندولفتو از لابی زنان اروپا گفت که در بسیاری از کمیته‌ ها، به‌ویژه آنهایی که به طور سنتی «جدی» تلقی می ‌شوند، مردان اکثریت را تشکیل می ‌دهند. آندولفتو تأکید می‌کند که «کمیته ‌های کلیدی، یعنی آنهایی که پول و قدرت را با خود دارند، مانند امور خارجه، بودجه و اقتصاد عموما توسط مردان رهبری می‌شوند.»

علاوه بر این، به گفته این کارشناس، «نسبت اعضا در این کمیته ‌ها نیز به شدت تحت سلطه مردان است». به عنوان مثال، کمیسیون امور خارجه ۷۹ عضو دارد که تنها ۱۴ نفر آن زن هستند. در سایر کمیسیونها نیز رویه مشابهی مشاهده می‌شود؛ دفتر کمیسیون بودجه با ۴۰ عضو تنها ۸ زن دارد و کمیسیون اقتصاد با ۶۰ عضو پذیرای تنها ۱۶ زن است.

آندولفتو می‌گوید این تفاوت با ظهور راست افراطی که در این انتخابات صورت گرفته، لزوما ارتباط مستقیم ندارد، و همچنین تأکید می‌کند که زنان انتخاب شده توسط احزاب راست افراطی لزوما از حقوق زنان دفاع نمی ‌کنند، چیزی که او آن را «نگران کننده» می‌داند.

احزاب یا گروه‌های راست افراطی در پارلمان اروپا زنان پر قدرتی دارند که البته چندان برای حمایت از حقوق زنان شناخته نمی‌شوند. آندولفتو توضیح می‌دهد که این جریان کاملا با زنان دشمن هستند و رویکردهای آنها در باره حقوق زنان خصمانه است. او می‌ افزاید: «به همین دلیل در پارلمان جدید یکی از کارهای ما این خواهد بود که کسانی را که از ما هستند، پیدا کنیم.»

لابی زنان اروپا بر این باور است که اتحادیه اروپا قوانین مهمی را در پنج سال گذشته تصویب کرده، از جمله اولین قانون علیه خشونت مبتنی بر جنسیت. آندولفتو در این رابطه می‌گوید: «ما از بودجه اختصاصی برای حقوق زنان و شرایط خاص برای مناقصه‌ها و تخصیص بودجه دفاع می‌ کنیم.»

محرومیت ورزشکار پناهنده افغانستانی از المپیک به دلیل پیام سیاسی

منیژه تلاش، عضو تیم پناهجویان، به دلیل پوشیدن لباسی که روی آن عبارت «زنان افغان را آزاد کنید» نوشته شده بود، از مسابقات بریک دنس در المپیک محروم شد.

منیژه تلاش در مرحله مقدماتی لباسی را پوشید که روی آن عبارت سیاسی نوشته شده بود. او در این مرحله با ایندیا سارجو از هلند رقابت کرد.

تلاش ۲۱ ساله به سارجو باخت و بنابراین محرومیت تاثیری روی سرنوشت او در این رقابتها نداشت. سایت کمیته بین‌المللی المپیک نوشت که این ورزشکار به دلیل نمایش شعار سیاسی بر روی لباس خود که توسط قوانین IOC ممنوع است، محروم شد.

تلاش در کابل متولد شد و در سال ۲۰۲۲ به اسپانیا، جایی که در حال حاضر زندگی می کند، نقل مکان کرد.

از نظر گردانندگان المپیک منیژه تلاش رقصنده افغانستان که با پوشیدن شالی که روی آن نوشته شده بود «زنان افغانستان را آزاد کنید» تبلیغ سیاسی کرده و به همین دلیل باید کنار برود.

 پارلمان عراق به‌دنبال قانونی کردن ازدواج دختران ۹ ساله

پارلمان عراق در حال بررسی لایحه ‌ای است که به دختران اجازه می ‌دهد در سن ۹ سالگی ازدواج کنند. این اقدام با واکنشهای شدیدی از سوی فعالان حقوق زنان مواجه شده که این لایحه را به قانونی کردن «تجاوز به کودکان» تعبیر کرده ‌اند. مخالفان هشدار می ‌دهند که تصویب این قانون نه تنها حقوق زنان را تضعیف می ‌کند، بلکه قدرت بیشتری به روحانیون می‌دهد.

این لایحه در حالی مطرح می ‌شود که عراق از دهه ۱۹۵۰ ازدواج زیر ۱۸ سال را ممنوع کرده، اما همچنان ۲۸ درصد از دختران در این کشور (با اجازه قاضی و ولی کودک) قبل از ۱۸ سالگی ازدواج می‌ کنند.

رایا فائق، هماهنگ ‌کننده ائتلاف مخالفان این لایحه، آن را «فاجعه ‌ای برای زنان» خوانده و از عواقب آن بر دختران و خانواده‌ های شان ابراز نگرانی کرده است.

در همین حال، برخی از نمایندگان زن پارلمان تلاش می‌ کنند جلوی رای‌ گیری دوم لایحه را بگیرند، اما با مخالفت شدید نمایندگان مرد مواجه‌ اند که از این قانون حمایت می ‌کنند. معترضان نگرانند که تصویب این قانون آینده‌ ای تاریک ‌تر برای دختران عراقی رقم بزند.

محرومیت ۱.۴ میلیون دختر در افغانستان از تحصیل

سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو)، روز پنجشنبه ۲۵ مرداد (۱۵ اوت)، اعلام کرد که از زمان بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱ میلادی تا کنون، دست‌کم ۱.۴ میلیون دختر در افغانستان از دسترسی به تحصیل در مقطع متوسطه محروم شده‌اند و آینده یک نسل کامل اکنون "در خطر است".

یونسکو در بیانیه ‌ای اعلام کرد که دسترسی به تحصیل در مقطع ابتدایی نیز به شدت کاهش یافته است، به طوری که ۱.۱ میلیون دختر و پسر کمتر به مدرسه می‌ روند.

این نهاد بین‌المللی از پیامدهای زیانبار افزایش ترک تحصیل که می ‌تواند منجر به "افزایش کار کودکان و ازدواج زودهنگام" شود، ابراز نگرانی کرده است.

بنا بر ارزیابی یونسکو اکنون نزدیک به ۲.۵ میلیون دختر در افغانستان از حق تحصیل محروم هستند که ۸۰ درصد از دختران در سن مدرسه این کشور را تشکیل می ‌دهند.

این رقم ۳۰۰ هزار نفر بیشتر از رقم اعلام ‌شده توسط سازمان ملل در آوریل سال ۲۰۲۳ است.

حکومت طالبان که تنها از سوی پاکستان، امارات متحده عربی و عربستان سعودی به رسمیت شناخته می ‌شود، محدودیتهایی را بر زنان اعمال کرده که سازمان ملل آن را "آپارتاید جنسیتی" توصیف کرده است.

افغانستان تنها کشوری در جهان است که حکومت آن از رفتن دختران و زنان به مدارس و دانشگاهها جلوگیری می ‌کند.

تظاهرات خیابانی کادر درمان هند در اعتراض به تجاوز جنسی

انجمن پزشکی هند (IMA)، بزرگترین تشکل پزشکان این کشور، اعلام کرد که همه خدمات بیمارستانی غیر ضروری در سراسر کشور را از روز شنبه ۲۷ مرداد و به مدت ۲۴ ساعت متوقف کرده است.

انجمن پزشکی هند، تجاوز جنسی و قتل هفته گذشته را «جنایتی وحشیانه به دلیل نبود فضاهای امن برای زنان» توصیف کرد و خواستار حمایت همه‌ جانبه مردم و دولت در «مبارزه برای برقراری عدالت» شد.

تجاوز و قتل یک پزشک کارآموز در کلکته که هفته گذشته صورت گرفت به اعتراضات گسترده ‌ای میان شهروندان و نیز کادر پزشکی در این کشور که خواستار بهبود و ایمن ‌تر شدن شرایط کاری خود هستند، دامن زده است. تظاهرات که از کلکته آغاز شد، به شهرهای دیگری همچون دهلی نو، حیدرآباد، بمبئی و پونا سرایت کرده است.

 (منابع استفاده شده برای این مجموعه: بی ‌بی ‌سی، اعتماد، یورونیوز، خبرگزاری خامِه‌ پِرس، ایسنا)

نبرد خلق شماره ۴۸۰، پنجشنبه ۱ شهریور ۱۴۰۳ - ۲۲ اوت ۲۰۲۴ 

 https://t.me/nabard_khalgh

بازگشت به صفحه اول