|
رویدادهای هنری ماه (اردیبهشت ۴۲۰) گردآوری و تنظیم: فتح الله کیائیها
اقتدار یا سَکَرات مرگ؟ وقتی زندان و شکنجه مشکلی از مقام عظمای جنایت حل نکرد، داستان جرثقیل و دار و اعدام را برپا می کند و سوال اینجاست که آیا مشکل عنکبوت مقدس با این تدابیر حل شدنی است؟ و آیا اینهمه جنایت می تواند نمایشگر اقتدار باشد؟ اینها سوالاتی ست که به خوبی می توان پاسخش را در بطن خیابانهای کشور یافت. بله سَکَرات مرگ رژیم را می توان دقیقا در همان مکانهایی که هر روزه شاهد نمایشهای فراوانی در حکایت براندازی هستیم دید. حرکات اعتراضی و تحرکاتی دقیقا سرنگونی طلبانه که روزانه در سراسر کشور از کارخانه گرفته تا دانشگاه و مدرسه و حتی گورستانها ، به صورت خودجوش شکل گرفته و مردم در یک همدلی ستودنی به دلجویی و حمایت از یکدیگر بر می خیزند به طوری که در یک کلام می توان گفت بر خلاف نظرات دشمنان انقلاب و حامیان ریز و درشت ولایت فقیه، آنچه بر دیار زندگان در حال رُستن و شکفتن است، حکایت دیگری را گل داده و مژده می دهد که سرنگونی ولایت مقدمه این بهار است. امروز مردم به جان آمده میهن و جوانان جان برکف و سرنگونی طلبش به خوبی دریافته اند که چگونه می توان جواب دندان شکنی به یاوه های عنکبوت مقدس داد و او را مات و مبهوت شورش انقلابی خود کرد. زنان در اعتراض به حدیث و حکایت پلمب مکانهای عمومی، بدون حجاب در خیابانهای کشور مانوری خردمندانه را آغاز می کنند و کسبه خرد و کلان بدون اعتنا به هشدارهای مقامات امنیتی، درهای رستوران و مغازه و محلهای کسب خود را با گشاده رویی به روی زنان و دختران معترض باز گذارده و از آنان پذیرایی می کنند. هنوز حربه ی پلمب فرموده به زباله دانی تاریخ افکنده نشده که جمعی از هنرمندان کشور طی بیانیه ای از جمیع هنرمندان می خواهند که وزارت ارشاد را تحریم کرده و در قسمتی از نامه با شجاعت کامل قید می کنند که «شباهت نام این وزارتخانه با قاتلان مهسا زیاد تعجب برانگیز نیست»، زیرا هردو سمت و سوی حرکت شان خفه کردن و سرکوب است. وحشت پراکنی آنها اما این بار نه تنها پیروزی و نصرتی برای رهبر جنایتکاران به بار نیاورده، که برعکس در دل چماقداران و جنایتکاران بیت العنکبوت وحشت و هراس افکنده و هر روز بر شدت انفعال و واخوردگی آنان افزوده می شود. ناشران و انتشاراتیهای خرد و کلان یکی پس از دیگری به صف تحریم کنندگان نمایشگاه کتاب می پیوند و با ابن عمل خود و همانند سینماگران و هنرمندانی که شیرینی دهه فجر را به کام ولایت تلخ کردند، بساط یاوه گوییهای او را در افتتاحیه نمایشگاه کتاب برهم می زنند. بله! آنچه این روزها در شریان خیابانهای کشور در گردش است، حکایت از آن دارد که به زودی زود سرای جنایت و بیت عنکبوت مقدس به همت زنان و مردان این سرزمین پلمب شده و نسیم رنسانسی عظیم تر و فراتر از رنسانس غرب بر ایران و منطقه وزیدن خواهد گرفت؛ نسیمی که در بطنش توفانی زیر و رو کننده و بنیان کن را نوید می دهد. امروز حتی با گوش نا شنوا می توان پیش درآمد مارش انقلاب را در سراسر کشور شنید؛ پیش درآمدی که به زودی و با حضور گروه کُر، سرود براندازی را خواهد نواخت و به اوج و شکوفایی خواهد رساند. بله، ارکستر عظیم انقلاب در حال شکل گرفتن است. جان دو خواننده معترض، توماج و یاسین، در خطر است توماج صالحی، رپر معترض فعال در اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ که در ماه آبان بازداشت شد و تا دو ماه از حق داشتن وکیل انتخابی محروم بود، با اتهاماتی از جمله «افساد فی‌الارض»، «تبلیغ علیه نظام»، «همکاری با دولت متخاصم»، «دعوت مردم به کشتار و اغتشاش»، و توهین به رهبری» مواجه شده است. همچنین «سامان صیدی معروف به یاسین پس از اینکه به دلیل انتشار پیامهایی در حمایت از معترضان ضد حکومتی در شبکه‌های اجتماعی به «محاربه» متهم شد، با احتمال صدور حکم اعدام روبرو است.
این دو
هنرمند معترض از
۱۰
مهر و
۸
آبان
۱۴۰۱
تحت بازداشت، شکنجه و انفرادی هستند. سینما روسیه اکران فیلم عنکبوت مقدس را لغو کرد وزارت فرهنگ روسیه انتشار فیلم «عنکبوت مقدس» ساخته علی عباسی، کارگردان ایرانی- دانمارکی، را در این کشور به حالت تعلیق در آورد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، «عنکبوت مقدس» از ۱۱ مه به روی پرده‌های سینما در روسیه رفت، اما کمتر از یک هفته بعد، وزارت فرهنگ این کشور اقدام به تعلیق مجوز پخش این فیلم کرد. این وزارتخانه علت این اقدام را «وجود اطلاعاتی» در فیلم دانست که «انتشار آن توسط قوانین فدراسیون روسیه ممنوع شده است». اخراج نمایندگان رژیم ایران و دیگر رویدادهای جشنواره کن *دست رد «کن» بر سینه بخش دولتی سینمای ایران باوجود تمام تلاشها و لابیگیریهای بی وقفه مسوولان فرهنگی و هنری جمهوری اسلامی، جشنواره کن هم مانند «برلیناله» بدون حضور نمایندگان بخش حکومتی سینمای ایران از جمله بنیاد فارابی و صداوسیما برگزار می شود. مسوولان جشنواره کن توضیحی درباره دلایل طرد نمایندگان بخش حکومتی سینمای ایران نداده اند، اما پیشتر مسوولان جشنواره فیلم برلین به صورت رسمی اعلام کرده بودند که در حمایت از اعتراض مردم ایران اجازه حضور به فیلمها و نمایندگان بخش حکومتی سینمای ایران را در برنامه های خود نمی دهند. *«آیه های زمینی» از زندگی در تهران امسال سینمای ایران نماینده ای در بخش مسابقه ندارد، اما در بخش رقابتی «نوعی نگاه»، فیلمی با نام «آیه های زمینی» به کارگردانی مشترک علی عسگری و علیرضا خاتمی به نمایش درخواهد آمد. مجید صالحی، گوهر خیراندیش، فرزین محدث و صدف عسگری از بازیگران این فیلم هستند؛ فیلمی که ۹ روایت از زندگی روزمره مردم در شهر تهران را به تصویر می کشد. فیلم «آیه های زمینی» به عنوان تنها فیلم بلند ایرانی از میان ۴۰ فیلم معرفی شده از سینمای ایران در جشنواره کن امسال پذیرفته شد. اولین نمایش جهانی این اثر در روز ۲۳ ماه مه با حضور عوامل آن مثل کارگردانان و چند تن از هنرپیشه ها در سالن «دوبوسی» آغاز می شود و در روزهای ۲۴ و ۲۵ مه نیز باز پخش خواهد شد. در بخش «سینه فونداسیون» هم فیلم کوتاه «درون پوست» به کارگردانی و تهیه کنندگی مشترک شفق ابوصبا و مریم مهدیه حضور خواهد داشت. *ممنوع الخروج شدن بعد از انتخاب به عنوان داور محمد رسول اف پس از انتخاب به عنوان داور جشنواره فیلم کن، ممنوع الخروج شد. او که برنده جوایز دو دوره جشنواره کن و جایزه خرس طلایی جشنواره برلین است، همواره به صراحت از حکومت ایران انتقاد کرده است.
*نویسنده «سنگ صبور» در کرسی داوران عتیق رحیمی، فیلمساز افغانستانی – فرانسوی و نویسنده رمان «سنگ صبور»، «خاکستر و خاک» و «هزارخانه خواب و اختناق»، به عنوان یکی از اعضای هیات داوران جشنواره کن انتخاب شد. *«لولیتاخوانی در تهران» به کن می رود حضور فیلم «لولیتاخوانی در تهران» در بازار جشنواره فیلم کن تایید شد. این اثر با اقتباس از رمان مشهور و پرفروشی به همین نام نوشته آذر نفیسی ساخته شده است. به نوشته «ورایتی»، «اران ریکلیس»، کارگردان فیلم، می گوید: «لولیتاخوانی در تهران که هم روابط انسانی و هم مسائل سیاسی و جهانی را به تصویر می کشد، احساسات عمیقی را در من ایجاد کرده است.» ادبیات نمایشنامه نویس ایرانی، برنده جایزه پولیترز ۲۰۲۳ ساناز طوسی، نمایشنامه نویس ایرانی آمریکایی، جایزه معتبر «پولیتزر» در سال ۲۰۲۳ را به خاطر نمایشنامه «انگلیسی» (English) از آن خود کرد. هیات داوران از این اثر به عنوان یک اثر قدرتمند یاد کرده است. مهمترین درونمایه این نمایشنامه دشواریهای تسلط بر زبان انگلیسی در دوره سلطه گلوبالیسم برای نسل جوان به عنوان موضوعی هویت ساز است. نمایشنامه در کلاس درس یک آموزشگاه زبان در تهران در حلقه سربسته ای از چهار دانشجو اتفاق می افتد که هر یک به دلایلی متفاوت ناگزیرند زبان انگلیسی را بیاموزند. در آن میان فقط گُلی است که از کودکی در آرزوی آموختن زبان انگلیسی است. دشواریهای تلفظ برخی کلمات، و میل دانشجوبان به ساده تر کردن زبان از طریق حذف قواعد دستوری، موقعیتهای کمیکی را رقم می زند و در آن میان تماشاگر با پیشینه هر دانشجو و رابطه آنها با هم نیز آشنا می شود. بیش از صد سال است که جوایز پولیتزر توسط دانشگاه کلمبیا به منظور تجلیل از دستاوردهای آمریکایی در رشته های روزنامه نگاری، نمایشنامه نویسی و موسیقی اهدا می شود. نمایشگاه کتاب تهران زیر سایه سنگین تحریم ناشران سی و چهارمین نمایشگاه کتاب تهران با تحریم گسترده ناشران روبرو شده است. از جمله دلایلی که به انصراف ناشران از حضور در این نمایشگاه منجر شده، فقدان صرفه اقتصادی و همچنین واکنش به شرایط سیاسی و اجتماعی ذکر شده. فهرست ناشرانی که از حضور در سی و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب انصراف داده اند لحظه به لحظه افزایش پیدا می کند. بر اساس اخبار منتشر شده، فهرست ناشران غایب در این نمایشگاه به وضوح بیشتر از غایبان سالهای گذشته است. وزارت ارشاد اعلام کرده است که نام این ناشران در صورت تحریم نمایشگاه حضوری، از بخش مجازی نیز حذف خواهد شد. از میان ناشران شناخته شده تری که در فهرست حاضران نمایشگاه دیده می شوند، می توان به امیرکبیر، علمی و فرهنگی، هرمس و طرح نو اشاره کرد. همچنین اعلام شده که نشر چشمه در بخش مجازی نمایشگاه حضور پیدا خواهد کرد. اسامی ناشرانی همچون اطراف، ایران بان، بدرقه جاویدان، بیدگل، پریان، توس، خاموش، عماد، رازبارش، روشنگران و مطالعات زنان، فرهنگ نشر نو، قطره، ققنوس، کتاب پارسه، گیسا، مازیار، نیلوفر و تعدادی دیگر، در فهرست ناشرانی دیده می شوند که حاضر به شرکت در نمایشگاه بین‌المللی کتاب امسال نشده اند. زنان ایران، برنده جایزه کتاب سیاسی آلمان روز ۱۰ مه (۲۰ اردیبهشت) همزمان با نودمین سالگرد فاجعه کتابسوزان در آلمان هیتلری، طی مراسمی در «کلیسای فرانسوی فریدریش اشتات» برلین، جایزه «کتاب سیاسی» ۲۰۲۳ به گلینه عطایی و کتاب او با عنوان «ایران؛ آزادی زنانه است» اعطا شد.
گلینه
عطایی، خبرنگار ایرانی- آلمانی، این کتاب را سال
۲۰۲۱
نوشته و در آن به معرفی
۹
زن ایرانی و فعالیتها و مبارزات آنها برای آزادی زنان در سالهای پس از
انقلاب
۱۳۵۷
پرداخته است.
خانم «بربل
باس»، رییس مجلس فدرال آلمان، در مراسم اعطای جایزه به گلینه عطایی گفت
«امروز روز جشن آزادی واژه‌هاست» و «مارتین شولتس»، مدیر موسسه
«فریدریش ابرت»، نزدیک به حزب سوسیال دمکرات آلمان، نیز در سخنرانی خود
به یاد آورد که
۹۰
سال پیش در نقطه ای نه چندان دور از این محل در همین شهر برلین،
کتابسوزان نازیها برپا بود که در جریان آن بیش از
۲۰
هزار کتاب نویسندگان «نامطلوب»، از یهودی و چپ گرفته تا لیبرال طمعه
آتش شد. تشکیل پرونده قضایی برای سه ناشر در ایران
سخنگوی
نمایشگاه کتاب تهران روز شنبه
۲۳
اردیبهشت خبر داد که تا کنون سه ناشر حاضر در سی و چهارمین دوره این
نمایشگاه به دلیل عدم رعایت حجاب اجباری، توبیخ و بازخواست شده اند. این سخنگو همچنین گفت که هیات رسیدگی به «تخلفات» ناشران برای دو ناشر دیگر به دلیل عدم رعایت پوشش اجباری، «حکم» صادر کرده و این احکام در پرونده آنها درج شده است. رمضانی درباره این دو مورد هم جزییات بیشتری ارائه نکرد. طالبان در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران هیاتی از دیپلماتهای طالبان از نمایشگاه کتاب تهران دیدن کرد و به غرفه ها سر زد. مقامهای طالبان در حالی در نمایشگاه کتاب حضور پیدا کردند که این گروه مانع حضور ناشران افغانستان در آن شده است. طالبان می‌گوید که دیپلماتهای این گروه به دعوت رسمی مسوولان نمایشگاه کتاب تهران در این نمایشگاه شرکت کرده‌اند و از غرفه های «کتاب افغانها» نیز بازدید کرده اند. برخی از ناشران افغان می گویند طالبان به ناشران افغانستان وعده داده بودند که با دادن فهرست کتابها و پس از بررسی وزارت اطلاعات و فرهنگ این گروه، می توانند کتابها را به ایران بفرستند و در نمایشگاه کتاب تهران شرکت کنند، اما باوجود وعده داده شده، آنها به ناشران اجازه ندادند کتابهای خود را از افغانستان خارج کنند. فراخوان به تحریم گسترده وزارت ارشاد جمعی از هنرمندان ایرانی با انتشار فراخوانی از همه هنرمندان و نویسندگان و دیگر دست اندرکاران عرصه فرهنگ خواستند که وزارت ارشاد جمهوری اسلامی را به رسمیت نشناسند و مقابل آن بایستند. در بیانیه کانون «هنر/فرهنگ/کنش» که به تازگی در شبکه های اجتماعی منتشر شده، آمده است: «ما از همه هنرمندان، نویسندگان، ناشران و دست اندرکاران فیلم و نمایش ایران درخواست می کنیم تا نهادهای نظارت و کنترل فرهنگ را به رسمیت نشناسند و در برابر قدرت ناحق و ناروای دستگاههای سانسور بایستند.» اعضای این کانون تاکید کردند که خود نیز «از این پس برای هیچیک از کارها و کنشهای هنری و فکری، از جمله برپایی نمایشگاه، نشر کتاب و مجله، ساخت و نمایش فیلم و مانند آنها، «از هیچ نهادی، به ویژه نهادهای حکومتی، کسب اجازه» نخواهند کرد. «کانون هنر/فرهنگ/کنش» در اینستاگرام خود را «دربرگیرنده شماری از دست اندرکاران هنر ایران» معرفی کرده است که «با هدف پشتیبانی از آزادیهای صنفی، سیاسی، و مدنی در هنر ایران شکل گرفته». در بیانیه این کانون یادآور شده: «بازپس گیری حق آزادی بیان و بودن و رهایی آفرینش هنری و فکری از سانسور که سالها برای آن مبارزه شده است، در جنبش مترقی زن، زندگی، آزادی به گونه‌ای گسترده و ژرف به نمایش درآمد.» این بیانیه اضافه می کند: «اکنون و در پی این جنبش، جامعه هنری ایران نشان داده که دیگر به مقررات نهادهای متجاوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت علوم و آموزش عالی جمهوری اسلامی و دیگر دستگاههای سرکوب و سانسور تن نمی دهد.» نویسندگان بیانیه تاکید کردند: «ما این را تصادفی نمی دانیم که نام قاتل ژینا (مهسا) امینی و وزارت سانسور رژیم، هر دو "ارشاد" است.» ترانه «خالکوبی» برنده یوروویژن شصت و هفتمین دوره مسابقه موسیقی «یوروویژن» به نمایندگی از اوکراین، برنده سال گذشته، در لیورپول، شمال انگلیس برگزار شد. سازماندهندگان باید بین قراردادن اوکراین در کانون توجه و دوری از هرگونه پیام سیاسی - که در مسابقه مجاز نیستند - یکی را انتخاب می‌کردند که تا حد زیادی موفق شدند. «لورین» از سوئد روز شنبه با آهنگ «خالکوبی» برنده یوروویژن ۲۰۲۳ شد و اولین زنی شد که برای دومین بار در این مسابقه پیروز می‌شود. «کاریجا»، خواننده رپ از فنلاند دوم شد. او در حالی که رای بینندگان را به دست آورد، اما این رای برای پیشی گرفتن از لورین، آنهم پس از به دست آوردن رای هیات داوران ۳۷ کشور شرکت کننده کافی نبود. لورین در مصاحبه ای که پس از برنده شدنش برای خبرنگاران پخش شد، گفت: «این دیوانه کننده بود و سپاسگزارم.» لورین تنها کسی است که پس از «جانی لوگان» ایرلندی تاکنون دو بار برنده این مسابقه شده می شود و پیروزی او سوئد را با ایرلند به عنوان موفق ترین کشورهای یوروویژن همتراز می کند.
هنرهای تجسمی حضور عکاسان ایرانی در نمایشگاه عکس لندن نمایشگاه عکس لندن رویدادی هنری بین‌المللی برای جمع‌آوری بهترینهای عکاسی است که در «سامرست هاوس»، یکی از مهمترین مراکز فرهنگی و هنری دنیا در کنار رود «تیمز» برگزار می شود. در نمایشگاه امسال، ۱۲۵ گالری از ۵۶ شهر دنیا حضور داشتند. در نمایشگاه امسال آثار عده‌ای از هنرمندان ایرانی از جمله بابک کاظمی، مریم پالیزگیر، داریوش نهداران، جلال سپهر، تهمینه منزوی و محسن بایرام نژاد به نمایش درآمد. (منابع: رادیو زمانه، دویچه وله، جنگ خبر، اعتماد آنلاین، رادیو فردا، صدای آمریکا، بی بی سی، العربیه)
منبع: نبرد خلق شماره ۴۶۴، دوشنبه یکم خرداد ۱۴۰۲ - ۲۲ می ۲۰۲۳
|