|
دانشگاه در ماهی که گذشت (فروردین ۱۴۰۲) کامران عالمی نژاد
ناپدید شدن یک دانشجوی تبعه جمهوری آذربایجان در ایرانیک دانشجوی تبعه جمهوری آذربایجان در آلمان که برای دیدن دوست دخترش به ایران سفر کرده بود، ناپدید شده است. بخش آذربایجانی صدای آمریکا از قول مادر فرید صفرلی که برای گرفتن اطلاعات درباره فرزندش به ایران سفر کرده است، گزارش داده که مقامات ایران از دادن اطلاعات در زمینه ناپدید شدن فرزندش خودداری می کنند. آقای صفرلی ابتدای اسفند سال پیش به ایران سفر کرد و ارتباط او با خانواده اش از اواسط همان ماه قطع شد. روابط جمهوری آذربایجان و حکومت ایران طی ماههای گذشته به شدت تنش آلود شده است.
تهدید دانشجویان به عدم ارائه خدمات روز بکشنبه ۱۳ فروردین، دو وزراتخانه علوم و بهداشت در اطلاعیه هایی تاکید کردند که دانشگاهها از این پس به «دانشجویان بی حجاب» هیچ گونه خدمات آموزشی، رفاهی، خوابگاهی ارائه نخواهند کرد. همزمان مرتضی آقاتهرانی، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس، با تاکید بر تشدید برخورد با زنانی که حجاب اجباری را رعایت نمی کنند، گفت: «محمدباقر قالیباف قول داده که لایحه دولت با قوه قضائیه درباره حجاب را هفتاد ساعته» در مجلس تصویب کند. در این اطلاعیه آمده است: که از این پس «همه دانشگاهها و مراکز آموزش عالی تحت نظر وزارت علوم از ارائه خدمات آموزشی، رفاهی و غیره» به دانشجویانی که «شئونات دانشجویی و حجاب» را رعایت نکنند، «معذور» هستند. همزمان عباس شیراوژن، معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت، نیز در آستانه بازگشایی دانشگاهها در سال جدید، گفت که دانشگاههای علوم پزشکی سراسر کشور از ارائه هرگونه خدمات به «دانشجویان فاقد حجاب اسلامی» منع شدند.
ابلاغیه تهدید‌آمیز به اساتید درباره حجاب اجباریدر ادامه سختگیریهای حکومتی برای اِعمال حجاب اجباری، اداره کل حراست دانشگاه آزاد اسلامی در ابلاغیه ای، از استادان خواست پدیده «کشف حجاب» در کلاس درسهای خود را به طور «جدی»، مدیریت کنند.
در این
ابلاغیه به استادان هشدار داده شده که مسئولیت حضور بدون حجاب
دانشجویان در کلاسها، با آنها است. او در توئیتی نوشته: « جنگ استاد و دانشجو؟! ما استادیم نه آجان و گزمه و داروغه. با تخریب رابطه معلّمی، در نهایت علم است که به فنا می رود.» آقای برهانی در عین حال، این دستور دانشگاه آزاد را «تکلیف سازی» توصیف کرد که «نه قانونی است، نه شرعی و نه عاقلانه».
دعوت به توفان توئیتری در حمایت از دانشجویان تعلیقشدهدانشجویان دانشگاههای مختلف ایران قرار است با راه اندازی کارزار توئیتری خواستار رفع تعلیق دانشجویان معترض شوند. تاکنون دانشجویان چند دانشگاه از جمله علامه طباطبایی در تهران و علوم پزشکی تبریز اعلام کرده اند که در حمایت از دانشجویان تعلیق شده یا در معرض خطر تعلیق از شامگاه جمعه، ۱۸ فروردین، «توفان توئیتری» با هشتگهای «حق تحصیل» و «تعلیق ابزار سرکوب» راه خواهند انداحت. بر اساس اعلام حساب «انجمن آزاداندیش علامه طباطبایی» در شبکه های اجتماعی از جمله توئیتر، تاکنون ۲۰۰ دانشجوی این دانشگاه تعلیق، ۹ دانشجو از تحصیل محروم شده اند و بیش از ۴۰ نفر هم چنان ممنوع الورود هستند. در همین حال انجمن اسلامی دانشگاه علوم پزشکی تبریز نیز اعلام کرده است که ۳۷ دانشجوی این دانشگاه پس از تجمع و پرفورمنس ۱۶ اسفند که در اعتراض به مسمومیت گسترده در مدارس دخترانه برگزار شده بود «به کمیته انضباطی احضار شده و در خطر تعلیق از دانشگاه و محرومیت طولانی مدت از حق تحصیل قرار گرفته اند.» «کمیته پیگیری وضعیت بازداشت شدگان» بازداشت بیش از ۷۲۰ دانشجو در ماههای گذشته را تأیید کرده است. همچنین گزارشهای متعددی از صدور احکام سنگین علیه شماری از دانشجویان منتشر شده است.
تداوم تعلیق عضو هیات علمی دانشگاه حکیم سبزواری حسن باقری نیا عضو هیات علمی دانشگاه حکیم سبزواری که پیش تر به حالت تعلیق و از ورود به دانشگاه منع شده بودند، باوجود صدور قرار موقوفی تعقیب و مختومه شدن پروندهِ ایشان در هیات انتظامی و دادگاه انقلاب مشهد، همچنان توسط ریاست دانشگاه حکیم سبزواری در حالت تعلیق هستند و واحدهای درسی مربوطه به ایشان ارائه نشده است.
تجمع دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی با بازگشت دانشجویان به دانشگاهها، تذکر و تهدید حراست در خصوص رعایت حجاب گسترده تر شده است. بنا بر اخبار واصله در دانشگاه بهشتی پس از جمع آوری میز و صندلی کتابخانه دانشگاه و محروم کردن دانشجویان از فضای مطالعه مشترک، این بار حراست دانشگاه در اقدامی عجیب به دانشجویان دختری که شال بر سر داشته اند تذکر داده و مقنعه هدیه می دهد! همچنین گفته می شود حراست مانع از حضور دانشجویان در آلاچیقهای دانشگاه شده است. دانشجویان باوجود فشار و سرکوب مداوم حراست، روز شنبه ۱۹ فروردین تجمع کردند و شعار «نه روسری نه توسری، آزادی و برابری» سر دادند.
حمله به دفتر انجمن آزاداندیش دانشگاه علامه طباطبایی روز یکشنبه ۲۰ فروردین، ماموران حراست دانشگاه علامه طباطبایی تهران به دفتر انجمن آزاداندیش این دانشگاه حمله کردند. بر پایه این گزارش ماموران یک دانشجو به نام محمد موسوی را ضرب و شتم و با لگد از دانشکده علوم اجتماعی بیرون انداختند. در ادامه، ماموران حراست دفتر انجمن را به هم ریخته و محتوای بُرد‌های انجمن در طبقات دانشکده را دور انداختند و یکی از دانشجویان دختر را که در حال فیلمبردای از یورش ماموران بود در اتاق حبس و به او فحاشی کردند. انجمن دانشجویان آزاداندیش پیش از این از تعلیق حداقل ۲۰۰ دانشجو در این دانشگاه خبر داده و نوشته بود، کماکان بیش از ۴۰ دانشجو ممنوع ورود هستند و ۹ دانشجو نیز محروم از تحصیل شده اند. دانشگاه علامه طباطبایی در اعتراضات ۱۴۰۱ که به قیام «ژینا» شهره شد یکی از کانونهای اعتراضات دانشجویی بود.
مقابله روحانیت با «سوژه مدرن» با یک سطل ماستبیژن عبدالکریمی، مدرس فلسفه در ایران، با انتقاد از نحوه عملکرد روحانیت شیعه در ایران گفت که این نهاد دینی می خواهد با یک «سطل ماست» با «سوژه مدرن» مقابله کند. در شرایطی که به باور این مدرس فلسفه، جامعه ایران در حال فاصله گیری از «اسلام و تشیع» است. این استاد فلسفه دانشگاه روز یکشنبه ۲۰ فروردین با اشاره به نحوه برخورد «آتش به اختیاری» با زنانی که حجاب اجباری را از سربرداشته اند، عنوان کرد که روحانیت ایران دچار یک «تأخر تاریخی» است و «سوژه مدرن» را درک نکرده است، به همین دلیل است که روحانیت می خواهد «با سطل ماست با این سوژه» رو به رو شود. او تصریح کرد که روحانیت شیعه در ایران بر آن است تا «با تازیانه و خلاصه کردن متولی امر معروف و نهی از منکر در یک نهاد، با یک رویداد تاریخی» مانند مقاومت مدنی معترضان در برابر حجاب اجباری مقابله کند.
تجمع دانشجویان دانشگاه هنر تهران بر اساس تصاویر منتشر شده در شبکه های اجتماعی در روز یکشنبه ۲۰ فروردین، در پی تهدید و سرکوب دانشجویان دانشگاه هنر تهران به بهانه حجاب اجباری، دانشجویان مقابل سردر این دانشگاه تجمع اعتراضی برگزار کردند. گزارشها حاکی است که حراست دانشگاه هنر از صبح یکشنبه از ورود دانشجویان دختر که حجاب اجباری ندارند، به دانشگاه جلوگیری و کارت دانشجویی آنها را ضبط کرده است. سختگیریها برای اِعمال حجاب اجباری پس از آن صورت می گیرد که وزارت علوم روز ۱۳ فروردین، در آستانه بازگشایی دانشگاهها در سال ۱۴۰۲، تهدید کرد دانشجویانی که تن به حجاب اجباری ندهند از خدمات در کلیه دانشگاهها و مراکز آموزش عالی تحت نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری محروم خواهند شد.
واکنش حقوقدانانها و اساتید به سرکوبهای حکومتی توسل حکومت به این تهدیدها و محرومیتها در شرایطی است که به گفته حقوقدانان، چنین اقداماتی غیرقانونی بوده و سلب آزادیهای شهروندان به‌شمار می رود. در همین زمینه، روز یکشنبه ۲۰ فروردین، یک عضو هیات علمی دانشکده حقوق دانشگاه بهشتی نیز به مناقشه تهدیدهای اﺧﯿﺮ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ ﻗﻄﻊ ﺧﺪﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ آﻣﻮزﺷﯽ و بهداﺷﺘﯽ و ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و ﺑﺎﻧﮑﺪاری واکنش نشان داد. دکتر محمدحسین زارعی در یادداشتی تأکید کرده که اساساً صدور چنین اطلاعیه ای در حوزه صلاحیت و وظایف وزارت علوم نیست. این حقوقدان و مقام دانشگاهی تأکید کرد عدم ارائه خدمات به ﮐﺴﺎﻧﯽ که ﭘﻮﺷﺶ آنها دلخواه حکومت نیست، «ﺣﺎﮐﯽ از ﻧﺎداﻧﯽ و ﻧﺎآﮔﺎهی از اﻟﻔﺒﺎی ﺣﮑﻤﺮاﻧﯽ و ﺣﮑﻤﺮاﻧﯽ آﻣﻮزﺷﯽ و اﺻﻮل ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ شهروﻧﺪی و اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮی اﺳﺖ که اﯾﺮان ﻧﯿﺰ آنها را ﭘﺬﯾﺮفته و ﺗﺒﺪﯾﻞ به ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﻠﯽ و داﺧﻠﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ.» بیژن عبدالکریمی که در نشست «دینداری و دین گریزی در ایران امروز» سخنرانی می کرد، گفت که نه‌تنها در فضاهای روشنفکری بلکه در «تک تک خانه های ما شک جان گرفته» و مناسبات اخلاقی و خانوادگی، روابط جنسی و روابط اجتماعی تغییر یافته است. او تأکید کرد که جامعه ایرانی در حال «یک پوست اندازی عمیق تاریخی» و فاصله‌گیری از «میراث تاریخی، اسلام و تشیع» است و به «عقلانیت جدید، سکولاریسم و نهیلیسم حاصل از آن» روی آورده است. این استاد فلسفه در پایان یادآور شد که «بدترین خطا» برخورد پلیسی امنیتی با این شکاف تمدنی است و تصریح کرد: «چقدر زشت است کسانی بخواهند به زور شمشیر و ترس، دین را ترویج دهند.»
گزارشی از حمله شمیایی به خوابگاه ۱۳ آبان دانشگاه تهران حوالی ساعت ۲ بامداد روز سه شنبه ۲۲ فروردین بود که استشمام بوی نامطبوع دانشجویان را به حیاط خوابگاه کشانده بود. علاوه بر بوی نامطبوع مشاهده دود در طبقه اول، دانشجویان را نسبت به وضعیت حساس تر کرده بود. در حالی که در حیاط خوابگاه نیز تاحدی بوی نامطبوع استشمام می شد اما به شدت بو داخل ساختمان نبود. بعد از گذشت چند دقیقه سوزش چشم و گلو درد و سرفه و به تبع احساس تنگی نفس در چند نفر از دانشجویان شروع شد. با گذشت حدود نیم ساعت از این اتفاق بود که آقای شهبازی (سرپرست خوابگاه های سطح شهر) برای بررسی وضعیت وارد خوابگاه شد. و سپس خانمی که مسئول حراست بود وارد خوابگاه شد و در بدو ورود گوشی خود را به دانشجویان نشان داد که عکس سطل رنگ بود و اذعان داشت که بویی که می آید ناشی از رنگ آمیزی خطوط خیابانهای اطراف است. در این وضعیت که دو نفر از دانشجویان حالت تهوع داشتند و با اورژانس تماس گرفته بودند نه تنها اجازه خروج دانشجویان از خوابگاه برای رفتن نزد آمبولانس دم در داده نشد بلکه حتی اجازه داخل شدن فوریتهای پزشکی اورژانس نیز داده نشد تا اینکه با اصرار یکی از آنها وارد خوابگاه شد. و اجازه داده شد دانشجویان از خوابگاه خارج شوند.
۴۳۵ دانشجو حکم تعلیق یا اخراج گرفته اندروز سه شنبه ۲۲ فروردین، کانال تلگرامی شوراهای صنفی دانشجویان کشور از حکم تعلیق یا اخراج بیش از ۴۳۵ دانشجو در رابطه با اعتراضات سراسری اخیر ایران خبر داد. این شورا در بیانیه ای گفته است که این دانشجویان، طی روندی «غیرقانونی، فرمایشی و امنیتی» این احکام را دریافت کرده اند. شوراهای صنفی دانشجویان تأکید کرده که گزارش ۴۳۵ تن از دانشجویان محکوم شده در کمیته انضباطی به دست شان رسیده و این «بخشی از احکام صادره در کمیته های انضباطی دانشگاههای سراسر کشور» است. این رسانه دانشجویی در روز دوشنبه ۲۱ فروردین از حکم تعلیق یک یا دو ترمی دستکم ۱۶ دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی تبریز به دلیل اعتراض به «مسمومیتهای گسترده در مدارس» خبر داده بود. امید زهدی، دبیر شورای صنفی دانشکده دندانپزشکی علوم پزشکی تبریز، نیز به اتهام «شرکت در بلوا و آشوب» به یک ترم منع از تحصیل محکوم شده است. شوراهای صنفی دانشجویان از حضور نیروهای لباس شخصی در پردیس باغ ملی دانشگاه هنر تهران خبر داد و نوشت لیست جدیدی از دانشجویان «ممنوع الورود» در دست حراست دانشگاه است و علت ممنوعیت ورود آنها مشخص نشده است.
نامه امیرحسین مرادی و علی یونسی از زندان امیرحسین مرادی و علی یونسی در سومین سال زندانی شدن شان نامه ای به قرار زیر منتشر کرده اند. متن این نامه چنین است: «۲۲ فروردین ۹۹ همراه با ضرب و شتم شدید دستگیر و به بند ۲۰۹ منتقل شدیم. جمعا بیش از ۲ سال را در سلولهای انفرادی و سلولهای در بسته سر کردیم و در سومین سال به بند عمومی زندان اوین منتقل شدیم. در این ۳ سال مسیری پرحادثه را پشت سر گذاشتیم. آن روزهای سخت پس از دستگیری هنگامی که در ابتدای جوانی از کلاس درس دانشگاه به سلولهای انفرادی منتقل شده بودیم، از خود می پرسیدیم که این دیوارهای سنگی که بیش از ۵۰ سال از بنا شدن آنها می گذرد شاهد درد و رنج و شکنجه های چه کسانی بوده اند؟ این دیوارها در دل خود میزبان انسانهای عاشقی بودند که برای آزادی ایران به استقبال سختیها رفتند و با ایستادگی شان اوین را تبدیل به نمادی مشترک از سرکوب در دو دیکتاتوری کردند. در میانه شکنجه و فشار و تهدید به اعدام، ما خود را قطره ای از رود خروشانی می دیدیم که تلاش می کند سدی به نام دیکتاتوری را که بر سر راه تاریخ ایران قرار دارد بشکند و به دشت زیبای آزادی برسد. در دل آن روزهای سخت، حمایتهای شما مردم عزیز ایران پشتوانه و تکیه‌گاه ما شد. حمایتهایی که سدی محکم میان ما و چوبه دار شد، سدی که گذر زمان در آن اثری نکرد تا ما تمام زندگی مان را مدیون شما باشیم و این افتخاری است بزرگ برای ما، امیدداریم و در تلاشیم شایسته این حمایتهای بی دریغ باشیم. ما در آغوش مهر و حمایتهای شما هموطنان از بسیاری از خطرات در امان ماندیم تا بیش از پیش خود را مدیون شما بدانیم و با خود عهد می کنیم تا آن روز که آزادی ایران را در کنار هم جشن بگیریم دغدغه آزادی خود را نداشته باشیم و لحظه به لحظه یاد آن کودکانی هستیم که بارها برای کسب عناوین علمی از ما شایسته ترند اما فقر و تبعیض فرصت را از آنها گرفته است. ما نیز مانند تمام جوانانی که در خیابانها کشته شدند آرزویی جز آزادی ایران نداریم و در برابر آنها مقاومت در زندان وظیفه ای است کوچک بر دوش ما. ما در پس رنجها و سختیهای این سالیان به فرارسیدن لحظه های شادی حقیقی، به طلوع صبح زیبای آزادی و به تحقق ایران آزاد یقین داریم. دوستدار شما امیرحسین و علی/ فروردين ١٤٠٢»
اعتراض دانشجویان به ساعت ورود و خروج روز جمعه ۲۵ فروردین، دانشجویان خوابگاه دخترانه‌ی حضرت معصومه دانشگاه شهید چمران اهواز در تجمعی نسبت به کنترل ساعت ورود و خروج اعتراض کردند. در پی این اعتراض نه تنها هیچ پاسخی از طرف مسئولان به دانشجویان داده نشد، بلکه دانشجویان مورد تهدید شدید مسئولان خوابگاه و حراست قرار گرفتند.
انتقال زهرا رحیمی به بیمارستان یکشنبه شب ۲۰ فروردین، مسئول خوابگاه مانع از خروج زهرا رحیمی از خوابگاه به بهانه پوشش نامناسب او می شود. بر اساس گفته زهرا رحیمی، او و دوستانش جلوی درب خوابگاه می نشینند تا یکی از دوستانش برای خروج او از خوابگاه چادر بیاورد. درنهایت این دانشجو با چادر از خوابگاه خارج می شود. اما فردای آن شب برای او پیامکی مبنی بر عدم رعایت قوانین پوشش ارسال می‌گردد و از او خواسته می شود تا ظرف ۲۴ ساعت به کمیته صیانت از پوشش مراجعه کند، در غیر این صورت تهدید می شود تا تمامی خدمات آموزشی و رفاهی او تعلیق شوند. این اتفاق درحالی است که بر اساس شیوه نامه انضباطی، هیچ نهادی جز کمیته انضباطی حقِ محروم کردن دانشجو از امکانات دانشگاهی را ندارد.
اعتراض دانشحویان به سیاست‌های کنترل پوشش، سلب حق تحصیل و مسمومیت‌‌سازی سریالی دانش‌آموزان روز یکشنبه ۲۷ فروردین دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، در پیِ ممانعت حراست از ورود برخی دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی به دلیل تخطی از حجاب اجباری، احکام اخیر کمیته انضباطی و همچنین برگزاری «کمیته های اخلاقی» غیرقانونی در حوزه ریاست این دانشکده، تجمع اعتراضی برگزار کردند. این دانشجویان همچنین به تداوم مسمومیتهای عمدی دانش آموزان نیز اعتراض کردند. دانشجویان در این تجمع شعار می دادند: «زن زندگی آزادی» «قسم به خون یاران/ ایستاده‌ایم تا پایان» «نافرمانی کنش‌گری/ پیکار تا برابری» «نه روسری نه توسری/ آزادی و برابری» «با احضار و کمیته/ حجاب اجباری نمی‌شه» «حکومت دروغگو/ حق تحصیلمون کو» «دانش‌آموزا مسموم/ معلما تو زندون/حجاب شده گیرشون» «رهایی حق ماست/ ژینا اسم رمز ماست» «مهسای ما نیکای ما/ ندای آزادی ما» «هیز تویی هرزه تویی/ زن آزاده منم» «پیش به سوی زندگی/ زنانگی، تنانگی» «رهایی حق ماست/ قدرت ما جمع ماست»
تحصن دانشجویان دانشکده روان‌شناسی و علوم‌تربیتی دانشجویان دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران روز یکشنبه ۲۷ فروردین، به برخوردهای قهرآمیز حراست در باب مساله پوشش دانشجویان و احکام سنگین کمیته انضباطی و ایجاد فضای رعب و وحشت تحصن اعتراضی برگزار کردند.
(منابع استفاده شده برای تهیه این مجموعه: ایران گلوبال، رادیو فردا، رادیو زمانه، کانال تلگرام شورای صنفی دانشجویان کشور، کانال تلگرام انجمن دانشجویان آزاد اندیش دانشگاه علامه طباطبایی تهران، خبرگزاری ایلنا)
منبع: نبرد خلق شماره ۴۶۳، آدینه یکم اردیبهشت ۱۴۰۲ - ۲۱ آوریل ۲۰۲۳
|