زنان در مسیر رهایی (بهمن ۱۴۰۱) اسد طاهری
زنان برزیلی: ما نمی ترسیم منطقه آمازون که تا حدودی از راههای هوایی، جادە ای و دریایی منزوی شده و توسعه نیافته است، با چالشهای خاصی در دسترسی به خدمات عمومی، از جمله برای حمایت از سلامت و باروری و پاسخ به خشونت مبتنی بر جنسیت مواجه هستند. لوتانا ریبیرو، یکی از اعضای گروه اتنیکی کوکاما و تنها رهبر زن پارک داس تریبوس در مانائوس، با اشاره به این که در پارک داس تریبوس در مانائوس در مرکز ایالت آمازوناس برزیل خشونت علیه زنان غیر عادی نیست، گفت: من به عنوان یک رهبر تجربه های زیادی داشته ام. حدود ۴ هزار و ۵٠٠ زن درب خانه ام را زده و از من درخواست کمک کرده اند. لوتانا ریبیرو، که در جامعه خود به عنوان یک مدافع سرسخت حقوق بشر شناخته می شود، اخیراً مجموعه ای از کارگاههای آموزشی را برای بازماندگان خشونت مبتنی بر جنسیت برگزار کردە که ۵٠ زن محلی در آن شرکت و در روز اول با هم گفت و گو کردند. در این کارگاهها اشکال مختلف خشونت، نحوه دسترسی به شبکه های اجتماعی محلی و مکانیسمهای حمایت قانونی توضیح داده می شود که شامل قانون ماریا داپانا می شود که قانون جزایی برزیل را در سال ٢٠٠۶ تغییر داد تا نه تنها متجاوزان به خاطر اعمال خشونت آمیز علیه یک زن دستگیر شوند، بلکه کسانی که نیز که احتمال انجام دادن خشونت علیه زنان را دارند، دستگیر شوند.
زیان ۶۰۰ میلیاردی فقدان حضور زنان در حوزه فناوری اروپا بر پایه پژوهش شرکت مشاوره مک کنزی، اقتصاد اروپا سالانه میلیاردها یورو از بازدهی اقتصادی خود را از دست می دهد، زیرا سهم زنان در شرکتهای فناوری بسیار نازل است. وبسایت "تاگسشاو" در گزارش روز سه شنبه ۴ بهمن ۱۴۰۱، در باره این پژوهش نوشت؛ اگر نسبت اشتغال زنان در شرکتهای فناوری تا سال ۲۰۲۷ تا ۴۵ درصد افزایش یابد، فرصتهای رشد بسیار بالایی فراهم خواهد شد؛ به عبارت دیگر تولید ناخالص داخلی اروپا تا ۶۰۰ میلیارد یورو افزایش خواهد یافت. بر اساس این پژوهش، در کشورهای عضو اتحادیه اروپا زنان تنها ۲۲درصد فرصتهای شغلی این حوزه را به خود اختصاص داده اند. تا سال ۲۰۲۷ بازار کار اتحادیه اروپا بین ۱،۴ میلیون تا ۳،۹ میلیون کمبود نیروی کار در حوزه فناوری خواهد داشت. این کمبود تنها در آلمان ۷۸۰ هزار فرصت شغلی است. سِوِن بلومبرگ، از نویسندگان این پژوهش می گوید: «فقدان تنوع جنسیتی در گستره فناوری اروپا منجر به معایب قابل توجهی برای شاغلان، نوآوری و کل جامعه اروپایی خواهد شد.
در دام انداختن دانشجویان زن برای ازدواج اجباری با طالبان فوزیە (نام مستعار) ١٧ سالە، دانشجوی پزشکی در کابل از مجبور کردن دختران دانشجو در ازدواج با طالبان گفتە است: نیروهای طالبان از روی اطلاعات دختران شناسایی و آنها را برای ازدواج تحت فشار قرار می دهند. طبق گفتە های این دانشجو کە در تماس ویدیویی با روزنامهِ ال پائیس آن را شرح دادە است، در ٢٩ شهریور بە طور ناگهانی از وی خواستە شد بە بهانه یک امتحان بە دانشگاە مراجعە کند اما هنگام ورود بە دانشگاە و مشاهدە زنان جوان و طالبان متوجە شد کە این تنها یک دام بودە است. وی در ادامە سخنانش گفت: طالبان اعلام کردند کە دختران دانشجو دیگر حق تحصیل نداشتە و چند نفر از دانشجویان از جملە من را انتخاب کردند و گفتند باید با آنها ازدواج کنیم. وی کە موفق بە فرار از آنجا شد و بە خانە برگشت چند ساعت بعد با ورود نیروهای طالبان بە منزل شان مواجە شد و آنها از پدر مادرش درخواست کردند دخترشان را بە عقد یکی از آنان درآورد. گفتە شدە است فوزیە با کمک پدرش در مکان امنی بە دور از چشم طالبان مخفی شدە و با وجود ضرب و شتم پدرش و فشار بر خانوادە، آنان از افشای محل اختفای دخترش خودداری کردە اند. راستا خدیجە امین خبرنگار افغان کە بە اسپانیا تبعید شدە است ضمن تأیید این موارد گفتە است: طالبان از اطلاعات شخصی موجود در سوابق ثبت نام دانشگاە برای یافتن این زنان استفادە می کند.
به رسمیت نشناختن حقوق زنان در قوانین اساسی لیبی با بررسی نظام قانونگذاری لیبی، مشخص می شود که تناقضات بسیاری در قوانین حقوقی آن وجود دارد و در عین حال که برابری زن و مرد را تأیید می کند اما قوانین فعلی نابرابری بین زن و مرد را عمیق تر کرده است. قانون احوال شخصیه شماره ١٠ مصوب سال ١٩٨۴ که در آن از حقوق زنان حمایت شده بود، توسط قانون شماره ١۴ سال ٢٠١۵ اصلاح شد. این قانون اصلاحی که حاوی مفادی مختص به زنان با تعدادی از مقررات تضمین کننده حقوق آنان است محدودیتهایی ایجاد کرده و نوعی تبعیض را به ویژه نسبت به آنان اعمال می کند. در ماده ۶ مربوط به سن ازدواج دختران و مادهی ١۴ و اصلاحات آن که شهادت زن را در عقدنامه باوجود اجازه قبلی او ممنوع کرده است، علاوه بر این مفاد مربوط به تعدد زوجات بدون اخذ مدرک رضایت زن و بدون قید و شرط برای همسر، همچنین ماده ۵٧ مربوط به نسب و اجازه ندادن به انتقال تابعیت از سوی زنان لیبیایی به فرزندان خود از همسر خارجی از دیگر موارد نقض حقوق زنان در قوانین لیبی است.
نادیدە گرفتن نقش و تأثیر زنان روزنامه نگار در رسانه های جهان یلوا رودنی گومد از دانشگاه ژوهانسبورگ می گوید: در سراسر جهان زنان هنوز با نگرشهای مردسالارانه، تبعیض جنسیتی و محیط سیاسی غیرحمایت کننده مبارزه می کنند، که همه اینها به زنان روزنامه نگار کمک می کند تا برای پیروزی بجنگند. گزارشی تحقیقی با عنوان «از خشم تا فرصت: چگونه دیدگاههای گمشده زنان با هر رنگی را در پوشش خبری و رهبری لحاظ کنیم؟» که روز پنجشنبه ۶ بهمن ۱۴۰۱ رسانه ای شد و توسط لوبا کاسووا داستان نویس نوشتە شدە و به سفارش بنیاد بیل و ملیندا گیتس تهیە شدە است. هریک از کشورهای آفریقای جنوبی، کنیا، نیجریه، هند، بریتانیا و ایالات متحده را از لحاظ برابری جنسیتی در رهبری و تولید اخبار مورد بررسی قرار دادە است. ساختارهای اقتصادی-اجتماعی و مردسالارانه از دیرباز مشارکت و ظهور زنان را در جامعه و محیط کار محدود کردە است با این حال، اخبار رسانه ها یک مورد بسیار خاص از تبعیض جنسیتی را به ویژه از طریق موانع و تهدیدهایی که حوزه رسانه های معاصر برای خبرنگاران زن ایجاد می کند، نشان می دهد. تحقیقات مربوط به عدم تعادل جنسیتی در بین پلاتفرمهای رسانه ای، سازمانها و زمینه های ملی کمیاب و ناهموار باقی ماندە است به این معنی که تأثیر جنسیت بر تصمیم گیریها در مورد ساختار و محتوای اخبار رسانه ها بررسی نشده است.
همبستگی گروهی از زنان سرشناس بنگلادش با جنبش «زن، زندگی، آزادی» سی و پنج استاد دانشگاه، سیاستمدار، حقوقدان، پژوهشگر و فعال حقوق زنان در بنگلادش، در بیانیه ای مشترک حمایت معنوی و همبستگی خود را با جنبش اعتراضی زن، زندگی، آزادی (ژن، ژیان، ئازادی) در ایران اعلام کردند. این بیانیه توسط زنان سرشناسی چون گیتی آرا نسرین، استاد دانشگاه داکا، مشرفه میشو، دبیر کل حزب انقلابی دموکراتیک و رئیس مجمع اتحادیه کارگران صنعت پوشاک، رهنوما احمد، نویسنده مطرح بنگلادشی و رانی یان یان، رهبر بومی و مشاور ارشد رهبر سنتی حلقه بومیان چاکما امضا شده است. زنان بنگلادشی در بیانیه خود با اشاره به سرکوب زنان و معترضان در ایران، در چهارمین ماه اعتراضات سراسری یادآوری کردند که حکومت ایران تاکنون بیش از ۵۰۰ نفر از جمله ۵۷ کودک را کشته و بالغ بر ۱۹ هزار معترض را دستگیر کرده است تا جنبش نتواند به یک قیام تودهای تبدیل شود. آنها همچنین تأکید کرده اند که نظام جمهوری اسلامی معترضان را برای ترساندن مردم اعدام می کند. بیانیه زنان بنگلادش همچنین به انحصار منافع سیاسی توسط طبقه مذهبی در ایران، استفاده از سرکوب برای کنترل مردم و مصونیت حاکمان ایران از پاسخگویی، به عنوان دلایل اصلی بروز جنبش زن، زندگی، آزادی اشاره کرده است.
پلمپ یک واحد صنفی در پی اعمال نکردن حجاب اجباری روز شنبه ۲۲ بهمن، یک مأمور نیروی انتظامی در کرمانشاه به دلیل اعمال نکردن «حجاب اجباری» به یک زن، بازداشت شد و یک واحد صنفی نیز پلمپ شد. پس از انتشار ویدیوی مشاجرە یک فرد «آمر به معروف» و یک کادر نیروی انتظامی که در آن فرد «آمر به معروف» خواهان برخورد با یک زن «بدون حجاب اجباری» شده و کادر نیروی انتظامی هم از اعمال «حجاب اجباری» خودداری می کند، با «دستور ویژه و فوری» فرماندهی انتظامی کرمانشاه، کادر نیروی انتظامی بازداشت و واحد صنفی که در آن مشاجره به وجود آمده بود، «پلمپ» شد. این مامور نیروی انتظامی در مشاجرە با آمر بە معروف گفتە بود حجاب اجباری بخشی از قوانین اجباری کشور نیست و برخورد با زنان دارای پوشش آزاد بخشی از وظایف او نیست. نیروهای «آمر به معروف» در جمهوری اسلامی به افراد آتش بە اختیار حکومتی گفته می شود که در زندگی خصوصی افراد و بە ویژە مورد «حجاب اجباری» دخالت می کنند و برای زنانی که پوشش مورد نظر جمهوری اسلامی را نداشته باشند ایجاد مزاحمتهایی از جمله گرفتن ویدیو، زنگ زدن به پلیس و حتی اقدام به بازداشت خودسر می کنند. در موارد بسیاری افراد «آمر به معروف» از شهروندان و به خصوص زنان، اخاذی نیز می کنند.
اعطای جایزه «آزادی مطبوعات» کانادا به دو روزنامه نگار ایرانی سازمان «روزنامه نگاران کانادایی حامی آزادی بیان» جایزه بین المللی سالانه «آزادی مطبوعات» خود را به دو روزنامه نگار زندانی ایرانی، نیلوفر حامدی خبرنگار روزنامه شرق و الهه محمدی خبرنگار روزنامه هم میهن، اعطا کرد. مراسم اعطای جوایز سالانهٔ انجمن روزنامهنگاران کانادایی برای آزادی بیان، شب ۲۶ بهمنماه در شهر تورنتو برگزار شد و معتبرترین جایزهٔ انجمن روزنامهنگاران کانادایی برای آزادی بیان، به شهرام رفیع زاده که به نمایندگی از نیلوفر حامدی و الهه محمدی در این مراسم حضور داشت تقدیم شد. در مراسم اعطای این جوایز مارگارت اتوود، نویسندهٔ نامدار کانادایی، در بخشی از سخنان خود دربارهٔ این دو روزنامه نگار گفت: «آنچه آنها واقعاً انجام داده اند، گفتن واقعیت بوده است درباره دختر جوانی که نیروهای امنیتی مورد ضرب و شتم قرار دادند برای اینکه کمی از مویش از روسری بیرون مانده بود.»
(منابع استفاده شده برای تهیه این مجموعه: رادیو زمانه، دویچه وله فارسی، محبت نیوز و ژنها "خبرگزاری زنان نزدیک به PKK")
نبرد خلق شماره ۴۶۱ - اول اسفند ۱۴۰۱- ۲۰ فوریه ۲۰۲۳
|