|
گردآوری و تنظیم: فتح الله کیائیها
اتاق فکر رژیم جنایت و رقصی چنین میانه ی میدان خیابان تنها ملجا و پناه است. یک سنگر است؛ سنگری قدیمی ولی همچنان کارا و مفید. خیابان رفیقی شفیق و یاوری برای همه فصول است. خیابان طنین صدای آزادیست. پژواک رهایی و تنها سنگر آزادگی و آزادگان. لازم نیست که برای اثبات این حقیقت شیرین صفحات خونین ولی زرنگار "آزادیخواهی و آزادگی" ایران و جهان را مرور کنیم، کافیست به همین چند ماه پشت سر بنگریم. اتاق فکر رژیم تنها راه نجات "تفکر جنایت" را همچنان در سرکوب و شکنجه و زندان و طناب دار می جوید و از آنسوی دیگر، هنرمندان جوان و شورشگر در رقصی چنین جانانه، هنرمندانه و بی بدیل در پهنه ی خیابانهای ایران، به آشفتگی بیت العنکبوت دامن می زنند. آنها خیال می کنند که تنها سلاح شان برای ادامه زندگی انگل وارشان طناب اعدام است و شکنجه و اعتراف و اینان به خوبی آگاهند که تنها راه رهایی، مبارزه است. شورش است و فریاد رهایی بخش "نه"؛ یک "نه" بزرگ، "نه" ای که با مُهر خون و امضای جان بر سر پیمان، حرف اول و آخر را می زند. آین هنرمندان معترض، این شورشگران هنرمند، خوب می دانند و خوب این بذر را در قلبهای محکم و استوارشان می کارند و آبیاری می کنند که کشته می شویم، استخوانهایمان شکسته می شود ولی خم نمی شویم. آنها پاشنه آشیل رژیم ترور و جنایت اسلامی را خوب شناخته اند و می دانند که هر گردن بر فراز دار، به معنی فزونی هزار طلایه دار دیگر است. هزار رهرو سوگند خورده به شرافت انسانی و ازین روست که فریاد می زنند: "هر یه نفر کشته شه، هزار نفر پشتشه." و اینک پس از چند صدسال، هنرنمایی این خلقهای خفته در خون آزادیخواهی، هنوز این قافله، پر شکوه و درخشان، مشعل آزادی و آزادگی را دست در دست به سر منزل مقصود می رساند و آگاهانه می داند که این جنگ تاریخی، "جنگی نابرابر به درازای تاریخ تمدن بشری، علیه بردگی، علیه استثمار و علیه استبداد" فراز و نشیب دارد، ولی هرگز سر باز ایستادن ندارد. و بدینسان است که سرگردانی و پریشانی در اتاق فکر عنکبوت مقدس و یاوران پیدا و پنهانش، موج می زند. چونان موجهای میرای جنایت که در برخورد با صخره های عظیم مقاومت خلق در هم می شکند و چیزی جز کف از آنان بر جای نمی ماند و با هر برخورد، مبارزان را مژده رسیدن به ساحل آزادی می دهد. آری، مبارزه این خلق پُر از تجربه و سرشار از آگاهی است. درود بر عزمتان. آهنین باد گامهایتان و بر افراشته باد پرچم آزادگی و آزادیخواهی تان. در مجموعه رویدادهای هنری این ماه بیشتر به انعکاس پرشکوه دلاوریها و هنرنمایی مبارزان هنرمند، ورزشکار ، نویسنده، شاعر و روزنامه نگار و جوانان برومند در صحنه خیابانهای ایران می پردازیم.
خبرهایی کوتاه از همصدایی هنرمندان و ورزشکاران با انقلاب مردم: *نزدیک به ۴۰۰ تن از فعالان فرهنگی و هنری در نامه ای سرگشاده به هیات مدیره "خانه سینما" و "کمیته حمایت حقوقی و قضایی از سینماگران" خواستار ارائه توضیحاتی درباره دلیل ادامه بازداشت هنرمندان شدند و اعلام کردند که آماده عمل به وعده خانه سینما برای تحصن مقابل سازمان سینمایی وزارت ارشاد هستند. در این نامه با اشاره به انتقال مژگان ایلانلو، فیلمساز، به زندان قرچک، از خانه سینما سوال شده است: "چرا اقدامات صورت گرفته منجر به آزادی او و دیگر دربندان اهالی فرهنگ و هنر نشده است؟" امضاکنندگان این نامه آزادی بیان و حق اعتراض را از حقوق اولیه تمام افراد جامعه دانسته و نوشته‌اند: "هنرمند صدای رسای مردم و دلسوز جامعه است و نباید به‌خاطر انجام رسالت اجتماعی‌اش در زندان باشد." *انجمن قلم آلمان با انتشار بیانیه ای سرکوب معترضان در ایران را محکوم کرد. این انجمن در بیانیه خود نوشت: "در اوایل مهرماه در جریان اعتراضات در ایران، عاطفه چهارمحالیان، شاعر و رییس سابق کانون نویسندگان ایران، در تهران بازداشت شد. او به مدت ۷۱ روز در زندان اوین در ابتدا بدون تماس با خانواده و بدون مراقبت پزشکی به سر برد، سپس بیمار شد. آیا به جای بردن به بیمارستان، باید او را به دادگاه برد؟" "کورنلیا زتزچه"، نویسنده و معاون انجمن قلم، توضیح داد: "این امر و اینکه کمک حقوقی برای عاطفه چهارمحالیان و سایر زندانیان سیاسی دشوارتر یا رد می شود، بی توجهی آشکار به حقوق بشر است که ما به شدت به آن اعتراض می کنیم." *ترانه علیدوستی، از ستاره‌های سینمای ایران، روز شنبه بازداشت شد. خبرگزاری میزان وابسته به قوه قضاییه نیز در این باره نوشت: "ترانه علیدوستی که در مورد برخی ادعاهای مطرح شده اش مستندی و سندی را ارائه نکرد، ساعتی پیش به دستور مقام قضایی بازداشت شد." محل نگهداری خانم علیدوستی روشن نیست. پیش از این ترانه علیدوستی در واکنش به اعلام ممنوع الکاری تعدادی از بازیگران سینما نوشته بود: "می خواهید پنج شش نفرمان را بی محاکمه و بدون جرم ممنوع الکار کنید. اما ممنوع از چه کاری؟ چه رِقَتبار که این امر بناست قیمتش عمر و سرمایه افراد باشد. عملی تا این حد عبث." *نیکی کریمی، سینماگر، در پستی در اینستاگرام نوشت: "نسل من حرف زدن يادش رفته بود. ما با ترسى نهادينه بزرگ شديم … ترسى كه آرام آرام از همان صفهاى مدرسه درونمان ريشه دواند؛ ترس از حرف درست زدن، خود بودن و محكوم شدن. ترس از بزرگتر و بالاتر. اصلا حق اعتراض نداشتيم … و البته گوش شنوا هم نداشتيم … اما ديگر بس است … خسته شده ايم و به جان آمده ایم." *خبرگزاری "تسنیم" وابسته به سپاه پاسداران، با پخش ویدیوی اعترافات اجباری دنا شیبانی مربی اسنوبرد و گرافیست، حسام موسوی، مربی سنگ نوردی، امیرارسلان مهدوی، مربی اسنوبرد، اشراق نجف آبادی، مربی دوچرخه سواری و محمد خیوه، کوهنورد و طبیعت‌گرد، برای صدور احکام سنگین علیه آنها زمینه سازی کرد. در یک ادعای ساختگی، دستگاه امنیتی رژیم آنها را به "بمب‌گذاری ناموفق در شیراز" متهم کرده است. بر اساس این سناریو سازی، دنا شیبانی به عنوان مسوول تبلیغات و تست عملیات، محمد خیوه، مسوول ساخت کیت بمب، اشراق نجف آبادی، سرتیم گروه، امیرارسلان مهدوی، عضو گروه و بمب گذار و حسام موسوی به عنوان یکی از طراحان عملیات معرفی می شوند. *روزنامه "فرهیختگان" در گزارشی از موسسه "گاج" که در زمینه کتابهای کمک درسی و کنکور فعالیت می کند، به دلیل انتشار اشعار اعتراضی و انتقادی در یکی از آزمونهایش انتقاد کرد. این روزنامه در مطلبی با عنوان "کاسبان کنکور به شعر و ایران هم رحم نکردند"، از این که در آزمون جمعه ۱۸ آذر ماه این موسسه برای پایه دوازدهم علوم انسانی، اشعاری "هدف دار و سیاه" انتخاب شده، انتقاد کرده است. *سازمان عفو بین‌الملل روز دوشنبه در بیانیه‌ای با اشاره به انتقال سامان یاسین از زندان اوین به زندان رجایی‌شهر، درباره احتمال اعدام این خواننده رپ و معترض بازداشت شده هشدار داد و خواهان توقف و لغو این حکم شد. *گروهی از فعالان تئاتر و سینمای ایران از جمله سهیلا گلستانی، بازیگر و حمید پورآذری، کارگردان با انتشار یک ویدیو، بدون حجاب اجباری مقابل دوربین ظاهر شدند. *احمد بهرامی، کارگردان فیلم "شهر خاموش"، هنگام دریافت جایزه‌اش گفت: "این جایزه را تقدیم می کنم به مردم خوب کشورم، مردان و زنان شجاعی که با صدای بلند فریاد می زنند زن، زندگی، آزادی." او برنده جایزه بهترین کارگردانی جشنواره فیلم "شبهای سیاه تالین" در استونی شده بود. * گروهی از مترجمان ایران "گاما" در بیانیه ای از انقلاب آزادیخواهی مردم حمایت کردند. آنها در قسمتی از این بیانیه نوشته اند: "ما مترجمان همیشه متنها را پس از اتمام شان ترجمه کرده ایم. متنی که اکنون در ایران نوشته می شود، هزاران نویسنده دارد و همزمان با نوشته شدنش به یک زبان ترجمه می شود. در این ترجمه اما تنها باید دستور زبان این جنبش را دانست. هر شهروند اکنون مترجم صدای خودش و دیگران است. ما مترجمان همانند دیگر شهروندان ایران و جهان نام رمزگونهٔ ژینا (مهسا) امینی، و دیگر زنان و مردان و کودکانِ به خون خفته و زندانی این جنبش را در سرتاسر کشور، بارها با خود و با دیگران تکرار کرده ایم؛ شعار جهانگیر و دورانساز "زن، زندگی، آزادی" را که طلیعه آینده این سرزمین است شنیده ایم، گفته‌ایم، و به هر زبانی که می دانیم تکرار کرده ایم." *فصلنامه "مُروا" در مبارزه با مجازات اعدام منتشر شد. فصلنامه‌ی مُروا، نشریه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است و زیر نظر شورای سردبیران با مسوولیت دو سردبیر: مراد رضایی و علی صمد منتشر می شود. همکاران شماره جدید آن دکتر مهرداد درویش‌پور، منیژه ربیعی، دکتر سعید مدنی، حسن نادری، گراناز موسوى، احمد باقری، رضوان مقدم، مهرداد خامنه ای، حسین غبرایی، ن. س.، بامداد آزاد، داود احمدلو، بیــژن میثمــی، دکتر حسن نایب هاشم، وهاب انصاری، نسرین- ن، مراد رضایی و علی صمد هستند. *فریبرز عرب نیا، بازیگر سرشناس، با انتشار تصویری کنایه آمیز از صدام حسین که در زندان مشغول شستن لباسهایش است، نوشت: "من آنچه شرط بلاغ است با تو می گویم. تو خواه از سخنم پند گیر و خواه ملال." *اسامی تعدادی از هنرمندان بازداشت شده در انقلاب نوین مردم: فاطمه قریب، هنرمند نقاش/ حسن قنبری، نویسنده/ محمد امین سعیدی، هنرمند تاتر/ محمد سیامک نیا، کارگردان و مستند ساز/ سارا صنیعی، مجسمه ساز/ محمود میرزایی، موزیسین/ محسن زهتابی، داستان نویس/ امیر حسین بریمانی، نویسنده و کارگردان تاتر/ حسن محمود زاده، هنرمند عکاس/ مژگان اینانلو، مستند ساز/ میلاد سنایی، هنرمند عکاس/ مهتاب شکریان، بازیگر و کارگردان/ نصیبه نامی فر، شاعر/ مهدی حمیدی شفیق، نویسنده و فعال مدنی/ فریناز صراف، کارگردان و بازیگر/ صنم کازرونی، نویسنده/
تهدید هنرمندان از سوی رییس سازمان سینمایی رییس "سازمان سینمایی ایران" شامگاه جمعه ۲۵ آذر در واکنش به سینماگرانی که از اعتراضات مردمی اخیر حمایت کرده اند، آنها را به "برخورد قضایی" تهدید کرد و نیز هشدار داد که به فیلم "بدون حجاب" مجوز اکران نخواهد داد. محمد خزاعی که در مراسم اختتامیه "شانزدهمین جشنواره سینما حقیقت" سخن می گفت، خطاب به سینماگران منتقد حکومت اظهار داشت: "نمی شود در خیابان سینما یکطرفه رفت. نمی شود شما هر چه می خواهید بگویید و دستگاه قضا برخوردی نکند. باید به سینماگر بگوییم تریبون سیاسی نباشید." این مقام حکومتی تاکید کرد: "تا زمانی که من در این منصب فعالیت دارم، به هیچ فیلمی که زنان بازیگر در آن بدون حجاب بازی کرده اند، مجوز اکران نخواهم داد و نمی گذارم که سینمای ایران به سالهای قبل از انقلاب ۵۷ برگردد."
حمله شدید بازیگر مشهور به خامنه ای *حمید فرخ نژاد، چهره شناخته شده سینما و تئاتر ایران، روز پنجشنبه، ۲۴ آذر، در یادداشتی اینستاگرامی از رهبر جمهوری اسلامی خواست حالا که "دیکتاتور خوبی" نبوده، "لااقل به خاطر خودش دیکتاتور باشخصیتی" باشد و کنار برود. او در ادامه نوشت: "دیکتاتورها فارغ از این که در کجای دنیا یا در کدام مقطع از تاریخ ظهور می‌کنند، خصوصیات اخلاقی مشترک زیادی دارند و فرقی نمی کند عیدی امین باشی، یا فرانکو، یا مائو، یا موسولینی یا پل پوت، یا استالین، یا چائوشسکو، یا فرعون، یا علی خامنه ای، همگی به مرور توهم خود خداانگاری به سراغ شان می آید و خود را حق مطلق می پندارند و فکر می کنند زوال ناپذیر و جاودانند." پس از این موضعگیری، موج حملات رسانه های حکومتی علیه این بازیگر باسابقه سینما به راه افتاد. "ایرنا" خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، روز جمعه، ۲۵ آذر، خط و نشان کشید: "اکنون و با این حرکت او [فرخ‌نژاد]، نه تنها برای سریال "سقوط" محدودیتهای احتمالی ایجاد خواهد شد، بلکه برای دیگر آثارش نظیر "زنبور کارگر" و "ملاقات با جادوگر" که در نوبت اکران هستند، نیز گرفتاریهایی به وجود خواهد آمد." در ادامه این تهدیدها احمد وحیدی که به دلیل نقش داشتن در بمب گذاری تروریستی در آرژانتین تحت تعقیب بین‌المللی است، در جمع روحانیون خراسان جنوبی گفت: "کدام انقلاب در دنیا با هدایت دو هنرپیشه و دو ورزشکار صورت گرفته است؟" او همچنین بدون ارائه هیچ سند و جزییاتی مدعی شد: "برخی از بازیگران و سلبریتیهای داخلیِ حامی اعتراضات آموزش دیده بودند."
دیوید اسکات: به مبارزات خود ادامه دهید دیوید اسکات، خواننده، نوازنده، آهنگساز، و تهیه کننده موسیقی اهل آفریقای جنوبی که به "کیفنِس" شهرت دارد، قطعه جدیدی درباره اعتراضات سراسری ایران منتشر کرد. او که به دلیل رویکرد جسورانه، نوآوری، و ریمیکس آثار بین‌المللی مشهور است، در آفرینش این اثر از اجرای صبا ضامنی، خواننده ایرانی ساکن کانادا، استفاده کرده است. صبا ضامنی ابتدا این قطعه قدیمی را که با نام "بیزارم از دین شما" شناخته می شود و این روزها از محبوبیت زیادی در میان معترضان ایرانی برخوردار است، به صورتی ساده اجرا کرد. دیوید اسکات این اجرای تأثیرگذار را به شیوه خود ریمیکس کرد و در بخشهایی از نسخه جدید همراه با صبا ضامنی به زبان فارسی خواند. وی در مصاحبه ای گفت: " پیام من به تمامی ایرانیهای داخل ایران این است که ناامید نشوید، به مبارزه خود ادامه دهید و بدانید که در انتهای این تونل، نوری وجود دارد. صدای شما در سراسر جهان شنیده می شود و حتی در آفریقای جنوبی طرفداران زیادی دارید. پس به مبارزه ادامه دهید. شما بسیار شجاع هستید و همه ما شما را تحسین می کنیم. امیدوار باشیم که این رژیم هر چه زودتر به پایان برسد."
پاسخ دندان شکن مانی حقیقی به وزیر ارشاد دو روز پس از بازداشت ترانه علیدوستی، مانی حقیقی، کارگردان و بازیگر سینمای ایران در پیام صریح ویدئویی که روز دوشنبه ۲۸ آذر در اینستاگرام خود منتشر کرد، خطاب به وزیر ارشاد گفت: "آقا ما عزاداریم. ما الان موظفیم به عیادت دوستانمان در زندانهای شما برویم. ما الان موظفیم به عیادت دختری برویم که کاسه چشم پر از ساچمه اش را خالی کردند. در چهارگوشه این کشور داریم جسد عزیزانمان را خاک می کنیم. وقت نداریم برایت برقصیم." پیشتر محمد مهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد اسلامی اظهار کرده بود: "هیچ محدودیتی برای آغاز فعالیتهای هنری نیست. از عموم هنرمندان اهالی موسیقی خواهش می کنم فعالیتهای شان را آغاز کنند." او با وجود ادامه اعتراضات سراسری در ایران گفته بود: "از نظر دولت و وزارت فرهنگ هیچ مانعی برای برگزاری کنسرت نیست." آقای حقیقی به وعده وزیر ارشاد درباره "بسته حمایتی" از مستندسازان اشاره کرد و گفت در شرایط کنونی "اگر مستندسازی کارش را درست انجام دهد مشخص نیست که چه به سرش خواهد آمد". این سینماگر خطاب به وزیر ارشاد یادآور شد: "شما همان کسی هستید که چند هفته پیش صحبت از لزوم یکسان سازی حجاب اجباری زنان در سینما و تلویزیون و پلتفرمها می کردید. شما همان کسی هستید که انگشت تان را برای ما تکان دادید و هنرمندان را تهدید به تنبیه کردید. حجاب اجباری را که زنان ایران تکلیفش را روشن کردند اما من مانده ام که شما به چه جرات از ما در این شرایط دعوت می کنید که برای شما کار کنیم؟" در همین رابطه قطب الدین صادقی، کارگردان شناخته شده تئاتر ایران، نیز به تندی به اظهار نظر وزیر واکنش نشان داد و گفت با "دستور و فرمان" نمی توان شرایط جامعه را "عادی" نشان داد.
داستانک ماه چای تلخ با خدا مُرده ای که از قبر برمی خواست آمده بود درونِ عکسهایم تا مرا به خودم نشان بدهد مثل تمام سالها و ماه هایی که پاییز بودند و عقربهایی که مدام نیشم می زدند تا به دنیا بیایم. من، من که حتی نمی توانستم مُرده باشم و حتی دیگر نمی توانستم درون آفتاب دراز بکشم و صبر کنم شاید دوباره چهره یِ واقعی ام را شناسایی کنم در نبود خودم گم شده بودم. بله هنوز من بودم که لگد می زدم به درون شکمِ جهان پیر. برای چی می خواستم بیرون بیایم؟ برای اینکه یک زن معمولی باشم؟ نه! برای اینکه دیگر نمی توانستم بیرون بیایم از درون تمام روزها و ساعتها و دقیقه هایی که فقط نگاه کرده بودیم، نگاه، به روبرو به پشت سر، به دیوار غمگین، به اتاق غمگین، به سکوت غمگین، به اخبار غمگین، به پنجره هایِ خونین، به سرهای بریده شده. حالا دیگر آفتاب جمع شده بود، نگاهم جمع شده بود. دیگر می توانستم با خیال راحت دراز بکشم و پایم را روی پای دیگرم بیندازم و زُل برنم به چشمانِ واقعیِ خدا و چایِ تلخِ مرگ بنوشم. (بانو سارا، هرات، خزان امسال، ۱۴۰۱)
(منابع: رادیو فردا، صدای آمریکا، جنگ خبر، بی بی سی، کانالهای تلگرامی وحید هد آنلاین و گروه تاتر اگزیت، فیس بوک مهرداد خامنه ای و بانو سارا)
منبع: نبرد خلق شماره ۴۵۸، پنجشنبه اول دی ۱۴۰۱ - ۲۲ دسامبر ۲۰۲۲
|