زنان در مسیر رهایی (مرداد ۱۴۰۱)
اسد طاهری
بازداشت نازی زندیە، مخالف حجاب اجباری
نازی زندیە دانشجوی ٢١ سالە در ارتباط با کارزار «حجاب بی حجاب» توسط نیروهای امنیتی در تهران بازداشت شدە است. نازی زندیە، صاحب اکانت زندیق است کە لیست کافە ها را بە خاطر تذکر بە مشتریانی کە مخالف حجاب اجباری بودند، منتشر کرد. حکومت ایران سالهاست به نام امر بە معروف و نهی از منکر در مسائل خصوصی مردم و به خصوص زنان دخالت می کند کە دخالتها در ماههای اخیر شدت گرفتە است، اما زنان و مخالفان حجاب اجباری نیز سکوت نکردە و برای حقوق پایمال شدە و آزادیهای اولیە خود علیە رژیم حاکم بە شیوە های مختلف اعتراض می کنند.
برای نخستین بار یک زن رئیس جمهور هند شد قانون گذاران مجلس هند برای نخستین بار یک زن را در میان جوامع قبیلە ای بە ریاستجمهوری این کشور انتخاب کردند. در پانزدهمین دورە انتخابات ریاست جمهوری هندوستان، دروپدی مورمور رئیس جمهور شد. وی معلم ۶۴ سالە اولین رئیس جمهور قبیلە ای هند و دومین رئیس جمهور زن این کشور است. دروپدی مورمور در خانوادە ای از قبیلەِ سانتال از ایالت اودیشا بە دنیا آمدە و فعالیت خود را بە عنوان معلم آغاز کرد و در سالهای ٢٠٠٠ و ٢٠٠۴ در مجلس ایالتی اودیشا حضور داشت و در همان دوران بە عنوان وزیر در دولت ائتلافی BJD-BJP ناوین پاتیک، وزیر ارشاد خدمت کرد و در سال ٢٠١۵ بە عنوان اولین فرماندار زن جارکند سوگند یاد کرد.
حرفهای توهين آميز وحید یامین پور درباره حجاب زنان در پی راه اندازی کمپین نه به حجاب اجباری، روز شنبه اول مرداد ویدئویی با هدف بد جلوه دادن زنان مخالف حجاب از وحید یامین پور منتشر شد، در این ویدئو به شکل زننده ای به زنان توهین و مورد هدف قرار می دهد. وحید یامین پور، معاون وزیر ورزش و جوانان گفت: «می گویند روسری را آزاد کن، اما او به برداشتن روسری اکتفا نمی کند؛ الان روسری را زده روی چوب و روی بلندی ایستاده، فردا شورتش را روی چوب می زند.» او با زدن چنین حرفهای توهين آميزی، زنان مخالف حجاب را روسپی و تن فروش میخواند. با توجه به سیاستهای جمهوری اسلامی در ارتباط با حجاب زنان، به بهانه بدحجابی آنها، سالهاست به انواع و اشکال مختلف زنان را سرکوب و به آنها توهین کرده اند. زنان آزاد اندیش، سالهاست در مقابله با حجاب اجباری و هر گونه سیاست زن ستیز جمهوری اسلامی ایستاده اند و خطرات ناشی از این هدف، که از سوی دولت متوجه آنها میشود، را به جان خریده اند. همچنین ١۵ نفر از علما و نواندیشان دینی در بیانیه ای از سایر علما خواستند تا با زنان مخالف حجاب اجباری همراه شوند و از رویکردهایی مثل گشت ارشاد، اعلام بیزاری کنند.
زنان کوتاه قد اسپانیا از این پس می توانند پلیس شوند دیوان عالی اسپانیا علیه مقررات «تبعیض آمیز» استخدامی در نیروهای پلیس این کشور رای صادر کرد. طبق مقررات جاری، زنان با قد کوتاه تر از ۱ متر و ۶۰ سانتی متر باید قید پلیس شدن را می زدند. این درحالیست که حداقل قد مردان به عنوان پیش شرط لازم برای پیوستن به نیروهای پلیس ۱ متر و ۶۵ سانتی متر است. رای بالاترین مرجع قضایی اسپانیا که روز یکشنبه ۲ مرداد در پی شکایت یک زن جوان علاقه مند به استخدام در نیروهای پلیس صادر شد. تقاضای این فرد در سال ۲۰۱۷ پس از آن که مشخص شد او حدود ۶ سانتی متر از قد لازم کوتاه تر است، رد شده بود. در دادخواست این زن ناکام آمده بود این مقررات به نفع مردان اسپانیایی و از این حیث تبعیض آمیز است چرا که تنها ۳ درصد مردان اسپانیا زیر ۱.۶۵ قد دارند؛ در حالی که حدوداً از هر ۴ زن اسپانیایی ۱ نفر کوتاه تر از ۱.۶۰ متر است. در حکم دیوان عالی که روز دوشنبه ۱۸ ژوئیه صادر شده؛ آمده در تعیین شرط قد باید میانگین قد هر جنس مدنظر قرار داده شود. طبق آمارهای رسمی میانگین قد زنان اسپانیایی گروه سنی ۲۰ تا ۴۹ سال ۱ متر و ۶۳ سانتیمتر است در حالیکه مردان این گروه سنی بطور متوسط ۱۱ سانتیمتر بلند قدترند. قضات دادگاه همچنین اعلام کردند که شرط قد داوطلبان برای استخدام در نیروهای پلیس ملی توجیه ندارد؛ چرا که در تشکیلات پلیس، مشاغل و پستهایی وجود دارد که نیاز به شرایط فیزیکی خاص از جمله قد بلند ندارند.
سلب آزادیهای فردی زنان از سوی طالبان یک زنگ خطر برای جهان است آلیس دیویدین، نماینده بخش زنان سازمان ملل متحد در بیانیه ای که روز سه شنبه ۴ مرداد منتشر شد، ضمن نگرانی از وضعیت حقوق بشری زنان در افغانستان اعلام کرد: آنچە طالبان در افغانستان بر زنان تحمیل می کنند، هشداری است برای جهان زیرا نشان می دهد که چگونه چند دهه پیشرفت در زمینه برابری جنسیتی و حقوق زنان می تواند در عرض چند ماه به کلی از بین برود. نماینده بخش زنان سازمان ملل با اشارە بە اینکه افغانستان «تنها کشوری نیست که در آن خشونت علیه زنان گزارش می شود»، افزود: اما آنچه که در افغانستان با فشار فزاینده حاکمان اتفاق می افتد هشداری است برای زنان و جهان. آلیس دیویدین مبارزه زنان در افغانستان برای طلب حق را مبارزه تمام زنان جهان خواند که در راستای برابری جنسیتی صورت بندی می شود.
زنان معترض در کابل: «جهان از بسته ماندن مدارس دخترانه در افغانستان شرم کند» روز چهارشنبه ۱۲ مرداد، گروهی از زنان معترض تحت عنوان «حرکت خودجوش زنان معترض افغانستان» در اعتراض به بسته ماندن مدارس دخترانه در مکانی سربسته دست به تجمع زده و با اشارە بە اینکە «٣٢٠ روز است که دختران بالاتر از کلاس ششم از رفتن به مدرسه محروم شده اند» اعلام کردند «جهان باید مقابل بسته ماندن مدارس دخترانه شرم کند». اعضای حرکت خودجوش زنان معترض افغانستان همچنین اعلام کردند «طالبان به هدف پیش گیری زنان از آموزش به قدرت رسیده اند» و از مردم این کشور خواستند «برای باز شدن مدارس بر روی دختران، با آنها هم صدا شوند و مخالفت خود را با حکومت استبداد گر طالبان نشان داده و از آنان بخواهند که درهای مدارس را باز کنند».
پلمپ سه آرایشگاه زنان در یزد به دلیل تبلیغ در فضای مجازی روز چهارشنبه ۱۲ مرداد، رئیس پلیس اداره نظارت بر اماکن عمومی استان یزد از پلمپ سه آرایشگاه زنانه در این استان به دلیل آن چه که وی «تبلیغ نامتعارف در فضای مجازی و تخلفات صنفی» عنوان کرده، خبر داد. رضا زارع ارنانی، رئیس پلیس اداره نظارت بر اماکن عمومی استان یزد همچنین اعلام کرد که طرح تشدید کنترل و نظارت بر آرایشگاههای زنان در این استان آغاز شدە و بە گفتە او «در اجرای این طرح از ٨٩ آرایشگاه زنانه بازدید و در نتیجه با دستور مقام قضایی ٣ آرایشگاه به علت تبلیغات نامتعارف در فضای مجازی و نداشتن پروانهی کسب پلمپ شد». این اولین بار نیست که با آرایشگاههای زنانه در ایران برخورد می شود و فعالیت آرایشگاهها از سوی مقامهای قضایی متوقف شده و پلمپ می شود. پیش از این در شهر مشهد نیز موارد بسیاری ار پلمپ و تعطیلی آرایشگاههای زنانه شنیده شده بود.
طالبان زنان را ربوده و سپس مجبور به ازدواج می کنند روز پنجشنبه ۱۳ مرداد، رامیتا نوایی، روزنامه نگار، مستندساز و فیلم ساز بریتانیایی – ایرانی در مستند جدید خود به نام ( PBS Frontline) وضعیت زنان افغانستان را از سال ۲۰۲۰ به صورت مخفیانه به تصویر کشیده است. رامیتا نوایی در صحبتهای خود درباره ساخت این مستند می گوید: در آگوست ۲۰۲۱ اندکی پس از تسلط طالبان بر افغانستان، ذبیح الله مجاهد، سخنگوی این گروه در کنفرانسی مطبوعاتی متعهد شد که از حقوق زنان براساس قوانین اسلامی دفاع خواهند کرد، اما این وعده ای تو خالی بود. طالبان می دانستند که تمام دنیا کنفرانس آنها را تماشا می کند و حقوق زنان برای جهان آزمونی برای حکومت آنها و نحوه برخورد آنها با حقوق بشر است. البته طولی نکشید که تمام مردم دنیا متوجه شدند که طالبان دروغگویی بیش نیستند. رامیتا نوایی میگوید: من شروع کردم به تصویربرداری و فیلم برداری از سرزمینهایی که طالبان اشغال می کردند و آن چه در زیر سلطه طالبان برای زنان اتفاق میافتاد، ترسناک بود. این مستند خارج از کابل و در ولایتهای افغانستان فیلمبرداری شده است، جایی که سرکوب زنان شدیدتر و پایمال کردن حقوق زنان بیشتر است. وی گفت: از زمان به قدرت رسیدن طالبان وعده خود مبنی بر اجازه دادن به دختران برای ادامه تحصیل پس از کلاس ششم را زیر پا گذاشتند. به استثنای چند مورد، زنان دیگر اجازه کار ندارند. وقتی به خیابان می روند سرتاپا پوشیده هستند و فقط چشمان شان دیده می شود. بسیاری از زنان ناپدید می شوند و یا به دلیل نقض قوانین اخلاقی بازداشت شده و یا ربوده شده و مجبور به ازدواج با یکی از طالبانها می شوند.
ترس مسئولان زندان از اندیشه زنان و محرومیت زنان از کتابخوانی روز شنبه ۱۵ مرداد، پستی در صفحە اینستاگرام گلرخ ایرایی منتشر شد کە از برخوردهای ناشایست مسئول زندان با زندانیان و ممانعت از تحویل کتابهای ارسالی بە بند زنان خبر می دهد. این نوشتە کە پیامی است از سوی گلرخ ایرایی در زندان آمل، بە شرایط ملتهب زندان پس از اجرای حکم اعدام یکی از زندانیان و همچنین تهدید زندانی دیگر در انتظار اعدام، پرداختە است. «آخوند شاکری مسئول فرهنگی زندان آمل با فحاشی در بند زنان باعث ایجاد تشنج و برهم زدن آرامش زندانیان شد. این اتفاق در پی عدم تحویل کتابهای ارسالی به بند زنان رخ داد. وی در ادامهِ بحث بر سر عدم تحویل کتابها یکی از زندانیانِ زیر حکم مرگ، که اجرای حکم مرگش صادر شده و یک ماه فرصت برای پیگیری وضعیت پرونده دارد را تهدید به عدم رسیدگی پرونده و توقف تلاش زندان جهت اخذ رضایت نمود.
برای اولین بار ٣١ زن برای رانندگی با قطار بین شهرهای عربستان آمادە می شوند روز شنبه ۱۵ مرداد، برای اولین بار در تاریخ عربستان، ٣١ زن پس از گذراندن مرحله دوم آموزش، خود را برای رانندگی قطار بین شهری آمادە می کنند. این دورە حدود ۵ ماه به طول می انجامد و کارآموزان با حضور رانندگان حرفه ای قطار برای آموزش عملی وارد کابین قطار می شوند. پیش بینی می شود تا پایان ماه دسامبر آینده، کارآموزان پس از گذراندن تمامی تستها و آموزشها، به صورت مستقل تردد قطارهای بین شهرهای عربستان را آغاز کنند. زنان عربستانی آموزشهای تئوری بسیاری از جمله مقررات ترافیکی، ایمنی، خطرات کاری، آتش نشانی و جنبه های فنی مربوط به قطار و زیرساخت را گذرانده اند. در مراحل آتی، تعداد مردان و زنان سعودی که با قطار رانندگی می کنند، افزایش می یابد، زیرا پیش بینی می شود که تقاضا برای سفر با قطار طی چند سال آینده رشد قابل توجهی داشته باشد. عربستان سعودی که بزرگترین اقتصاد خاورمیانه را دارد، به عنوان بخشی از چشمانداز ٢٠٣٠ برای تنوع بخشیدن به منابع درآمد و کاهش وابستگی به نفت و به کارگیری بیشتر زنان در بخشهای مختلف، به دنبال کاهش نرخ بیکاری به ٧ درصد تا سال ٢٠٣٠ است.
خانە نشین کردن مهمانداران زن توسط طالبان روز دوشنبه ۱۷ مرداد، طی اعمال دستوراتی مهمانداران زن شرکت هواپیمایی آریانا را از بازگشت بە محل کار منع کردە است. طالبان بە مهمانداران دستور دادە است حق بازگشت بە محل کار خود را ندارند. این مهمانداران از ماە آوریل تاکنون اجازە شرکت در پروازها را نداشتە و هواپیماهای آریانا بدون خدمە زن پرواز خود را انجام دادە اند. منابع داخلی افغانستان، پپیشتر طالبان اخراج زنان کارمند در ادارات دولتی را انکار کردە بود، اما در حال حاضر با دستور طالبان، مقامات آریانا بە مهمانداران زن گفتە اند «دیگر بە آنها نیازی نیست».
سامانه ثبت بارداری، یعنی تجاوز به حریم خصوصی زنان روز سه شنبه ۱۸ مرداد رئیس اداره جوانی جمعیت وزارت بهداشت در مصاحبه خود با رسانه های گفت که نام تمام زنان باردار، همان زمان انجام آزمایش بارداری در یک سامانه جامع ثبت خواهد شد و چه در بررسیهای اولیه مشخص شود که جنین سالم است، چه نیاز به بررسیهای بیشتر باشد، همه اطلاعات باید در این سامانه ثبت شود. او همچنین اعلام کرده که این طرح در حال حاضر به صورت آزمایشی در حال اجر است، اما هنوز نهایی نشده است. سامانه ثبت بارداری از طرف وزارت بهداشت بوده و در بیمارستان و مراکز درمانی ایران برای پیشگیری از سقط جنین است. این طرح به صورت آزمایشی در حال اجراست و هنوز نهایی نشده است.
تکرار داستان قتل یک دانشجوی زن به دلیل امتناع از ازدواج در مصر روز چهارشنبه ۱۹ مرداد، یک دانشجوی ۲۲ ساله مصری به نام سلما بهجت، در جنایتی جدید مشابه قتل نیره اشرف، دانشجوی مصری که به دلیل امتناع از ازدواج توسط همکلاسی خود به طرز فجیعی جلوی ورودی دانشگاه منصوره مصر با ضربات متعدد چاقو، توسط همکلاسی خود به قتل رسیده است. سلما بهجت، دانشجوی دانشگاه ارتباطات جمعی الشروق در شهر زقازیق در ۶۰ کیلومتری قاهره، پایتخت مصر بود. این دانشجوی سال سوم توسط همکلاسی خود به نام اسلام محمد پس از این که از ازدواج با وی امتناع کرد، به قتل رسید. سلما بهجت در نزدیکی دادگاه زقازیق با چندین ضربه پیاپی چاقو به قتل رسید و قاتل پس از قتل وی متواری شد. این جنایت در روز روشن و مقابل دیدگان عابران و اهالی منطقه صورت گرفته و شاهدان اظهار کردند که قاتل ۲ ضربه چاقو از پشت به وی وارد کرده و سپس ۱۵ ضربه چاقو از جلو به وی وارد کرده است. قاتل به این امر بسنده نکرده و عمداً از جسد سلما بهجت در حالی که غرق در خون بود، عکس گرفته و این عکس را در صفحه اینستاگرام خود، به اشتراک گذاشته است. بسیاری از مردم که از این واقعه خشمگین شدند، می گویند که قربانی سلما بهجت به این دلیل کشته شده است که در یک جامعه مردسالار زن ستیز به دنیا آمده است. براساس گزارش سازمان ملل متحد و اداره آمار مصر از سال ۲۰۱۵ تاکنون، حدود ۸ میلیون زن در مصر توسط همسران، بستگان یا اطرافیان خود در مکانهای عمومی مورد خشونت قرار گرفته اند.
افزایش روز افزون آمار قتل زنان در ترکیە روز آدینه ۲۱ مرداد، زنان ترکیه هنوز در معرض خشونتهایی قرار دارند کە منجر بە قتل آنها می شود. براساس گزارشهای منتشر شدە تنها در ١٠ روز نخست ماه اوت بیش از دهها زن توسط مردان به قتل رسیدە اند. حنیفه چاکیجی در اوایل ماه اوت به دست همسرش حیدر چاکیجی جان خود را از دست داد. حنیفه چاکیجی برای فرار از خشونتی که در طول سالیان متمادی تحت آن قرار گرفته بود از خانه خارج شد و به ایستگاه اتوبوس رفت. همسرش او را تا ایستگاه تعقیب کرد و او را با شلیک گلوله بە قتل رساند. تیم پزشکی که در محل حادثه حضور یافتند جسد حنیفه چاکیجی را به سردخانە پزشکی قانونی ازمیر منتقل کردند و پس از تحقیقات دادستان عمومی و پلیس در محل، حیدر چاکیجی دستگیر شد. در اثر حمله مسلحانه مردی به نام هاکان اصیلکان که متواری شد، یک زن ۶٣ ساله به نام مهریبان آردوچ در یک کافه در منطقهِ عثمانگا یکی از شلوغ ترین مکانهای کادیکوی کشته شد. در مندریس، منطقه گازیمیر ازمیر، مردی به (ا. س. ج) به بهانە اینکه دو فرزندش سر و صدا میکنند، آنها را مورد ضرب و شتم قرار داد و هنگامی کە پدر همسرش وی را مورد انتقاد قرار داد، بە سوی او تیراندازی کرد. در این حادثە رمزی وطن چیفر و همسر و پسر قاتل با نام فکری و طالع جنیفر و شعبان زخمی شدند و ساعاتی بعد فکری و پسرش شعبان جان خود را از دست دادند و قاتل دستگیر شد
تجمع اعتراضی زنان در نقاط مختلف تهران روز سه شنبه ۲۵ مرداد، زنان با در دست داشتن پلاکاردهایی کە روی آن نوشتە شدە بود «جامعە فقرزدە بە زنان نیاز دارد نە فرزند بیشتر، نە بە زاد و ولد اجباری، سامانە ثبت بارداری دخالت در زندگی زنان است، حذف غربالگری رایگان خشونت علیە زنان است، سپیدە رشنو کجاست و ..» بازداشتها، سیاستهای زن ستیزانە و خانە نشین کردن زنان را محکوم کردند. با آنکە سالهاست جمهوری اسلامی با سیاستهای مردسالارانە، زنان را تحت فشار قرار دادە و از هر راهی برای خانە نشین کردن آنان استفادە می کند اما زنان هم مقابل این سیاست سکوت نکردە و اعتراض خود را اعلام می کنند. هر چند این اعتراضها هم با بازداشت، تهدید و ضرب و شتم سرکوب می شود، اما پایان نمی یابد و زنان همچنان از حق آزادی و اولیە خود دفاع خواهند کرد.
(منابع استفاده شده برای تهیه این مجموعه: یورو نیوز، رخشانه، دمکراسی نا، رادیو زمانه، دویچه وله، رادیو فردا، ایندیپندنت فارسی) منبع: نبرد خلق شماره ۴۵۴، سه شنبه اول شهریور ۱۴۰۱ - ۲۳ اوت ۲۰۲۲ |