|
رویدادهای هنری ماه (مرداد ۱۴۰۱)
فتح الله کیائیها
دلسوزی برای آثار هنری یا نقشه راه سرقت؟ در ماه گذشته دو خبر تقریبا جنجالی در باره هنر و آثار هنری توجه جامعه هنری را به خود جلب کرد. خبر اول آنکه پس از سرقت پرتره ی مظفرالدین شاه و فروش آن در حراجی "کریستیز" بریتانیا، یک نهاد دولتی با نام سازمان بازرسی وعده پیگیری موضوع را داد. لقمان کیاپاشا، بازرس کل امور ورزش، جوانان و گردشگری سازمان بازرسی کل کشور، در حاشیه بازدید از کاخ گلستان گفت: "در این مورد سازمان برنامه تحقیق و بررسی را در دستور کار خود قرار خواهد داد." اگر بخواهیم ترجمان دقیقی برای این سخنان داشته باشیم، می توان گفت با توجه به سابقه حضرات، وعده بررسی آنها حکایت "بزک نمیر بهار میاد/ کمبوزه با خیار میاد" است و این پرونده نیز همانند بسیاری دیگر از پرونده های ریز و درشت اختلاس و غارتگری و دزدی به بوته فراموشی سپرده شده و پیگیران واقعی موضوع، با اتهام تشویش اذهان عمومی و نشر اکاذیب راهی زندانهای طویل المدت خواهند شد. و اما خبر دوم آنکه در یک اقدام عجیب و بی سابقه، موزه هنرهای معاصر پس از چهل دو سال علاقمندان هنری را برای بازدید آثار هنری غربی که در زمان حکومت پهلوی خریداری شده، دعوت کرد. بر اساس گمانه زنی کارشناسان امور هنری قیمت این مجموعه گرانبها بالغ بر میلیاردها دلار می شود. اینکه چرا ام القرای مسلمین بعد از چهل و اندی سال به آثار پر ارزش هنری گوشه چشم نشانه داده و با گشاده دستی این آثار پرارزش را برای نمایش عموم از حصر خانگی بدر آورده، خود سوالی است که جوابهای گوناگون و متفاوتی را می تواند به صورت بالقوه در ذات خود داشته باشد. با نگاه به سرنوشت پرتره‌ی مظفرالدین شاه، شاید گاوصندقهای مُهر وموم شده مکان بهتری برای این آثار بود.
هنرهای تجسمی
رفع حصر از آثار هنری غربی در موزه هنرهای معاصر مجموعه ای از ارزشمندترین آثار هنر معاصر غرب برای نخستین بار پس از چندین دهه نگهداری در انبارهای موزه هنرهای معاصر تهران برای نمایش عمومی رونمایی شده است. این نمایشگاه که از ۳۱ خرداد ماه برپاست، ۱۳۱ اثر نفیس از ۳۴ هنرمند سده ۱۹ و ۲۰ میلادی، از جمله هنرمندان سبک مینی مالیسم و کانسپچوآل آرت (هنر مفهومی) را شامل می شود. کارشناسان ارزش این آثار را "میلیاردها دلار" برآورد کرده اند. آین آثار که در اواخر حکومت پهلوی خریداری شده بود، با وقوع انقلاب بهمن ۵۷ به انبارهای موزه "به دلیل هراس از توهین به ارزشهای اسلامی و اشاعه فرهنگ غربی" منتقل شد و دیگر هیچگاه به نمایش در نیامد. باوجود نمایش آثار یاد شده در موزه هنرهای معاصر پس از چهار دهه، چهره نگاریهای "اندی وارهول" از اعضای خانواده پهلوی و تابلوهایی که برهنگی را به نمایش می گذارد، هنوز در انبار موزه محبوس است.
استراحت پروانه بر انگشت تنیس باز، بهترین عکس سال عکسی از "دیوید گری" برنده بهترین عکس ورزشی سال در مجموع شد. این عکس که در اوپن استرالیای ۲۰۲۱ گرفته شده، "نائومی اوساکا"، تنیس باز ژاپنی و دارنده چهار گرند اسلم تنیس جهان را در حال کمک به پروانه ای که روی دست او نشسته، نشان می دهد. "سایمون برتون"، یکی از بنیانگذاران این جایزه گفت: "تصویری نفس گیر. عکاسی ورزشی لحظه های خاص را شکار می کند و داستانهای یگانه می گوید، هرچند که بیشتر آنها لحظه هایی غیرمنتظره را شکار می کنند. این باعث می شود که شما بار دیگر نگاه کنید و از نو به آن بیاندیشید." این رقابتها امسال در سومین دوره برگزاری خود بیش از ۷۰۰۰ عکس از سراسر دنیا شامل بخشهایی مانند فوتبال آمریکایی، بسکتبال، دوچرخه‌سواری، ژیمناستیک و فوتبال دریافت کرده است.
سینما
همبستگی روشنفکران و هنرمندان فرانسوی با فیلمسازان ایرانی نزدیک به هشتاد تن از سینماگران و روشنفکران شهیر فرانسوی، از جمله "کوستا گاوراس"، "ژاک اودیار" و "میشل هازاناویسوس"، با انتشار بیانیه ای اطمینان داده اند که از حمایت جعفر پناهی، محمد رسول اف و مصطفی آل احمد، سینماگران زندانی در ایران، دست نمی کشند. براساس این بیانیه که در روزنامه "لیبراسیون" در فرانسه منتشر شده است، این هنرمندان شهیر، قاطعیت فیلمسازان ایرانی را برای "کنش گری و مبارزه با سرکوب و زور" ستوده و از همبستگی که در میان آنها وجود دارد، تجلیل کرده اند. بیانیه با این عنوان منتشر شده است: "به سینماگران بازداشت شده ایرانی: حمایت بی وقفه ما تا هنگام آزادی شما ادامه خواهد یافت" و در متن بیانیه آمده: "ما با تمامی هنرمندان، نویسندگان و سینماگران ایرانی که هر روز برای ادامه فعالیت هنری خود می‌جنگند، اعلام همبستگی مطلق کرده و خطاب به تمام کنشگران ایرانی می گوئیم: ما تهور، قاطعیت و آفریده های شما را ستایش می کنیم."
بالاخره اسکار مجبور به عذر خواهی شد اسکار اعلام کرد از "ساچین لیتل فدر" (پر کوچک) که سال ۱۹۷۳ به عنوان نماینده "مارلون براندو" روی صحنه اسکار رفت تا اعلام کند بازیگر سرشناس جایزه اش را نمی پذیرد، به خاطر بی احترامی که به او شد، عذرخواهی می کند. آکادمی اسکار در ماه سپتامبر میزبان برنامه ویژه ای خواهد بود که برای این عذرخواهی رسمی تدارک دیده شده است. وقتی مارلون براندو برای بازی در نقش "ویتو کورلئونه" در فیلم "پدرخوانده" "کاپولا" در سال ۱۹۷۲ برنده جایزه بهترین بازیگر مرد شد، ساچین لیتل فدر ۲۶ ساله از قبیله آپاچی و رییس کمیته ملی بومیان آمریکا روی صحنه رفت تا نظر او را اعلام کند. او گفت: "من به جای مارلون براندو در این مراسم حضور یافته ام. او از من خواسته که به شما بگویم که با کمال تاسف نمی تواند این جایزه را قبول کند و دلیل آن رفتار صنعت فیلم و سینما با بومیان آمریکا است." سخنان او انبوهی از سروصدا و اعتراض حضار را به دنبال داشت و خارج از صحنه نیز با خشونت روبرو شد. اکنون ۵۰ سال پس از آن رفتار نژادستیزانه، آکادمی اسکار افزون بر برگزاری یک برنامه گفتگوی ویژه با عنوان "عصری با ساچین لیتل فدر"، بابت رفتاری که با او شد عذرخواهی می کند. این برنامه ۱۷ سپتامبر در موزه آکادمی برگزار می شود. "پر کوچک" اکنون ۷۵ ساله است و با "امی هما"، مسوول امور آموزشی موزه آکادمی، در برنامه ای با تمرکز بر رفتن به سوی شفا حضور می یابد. این زن اولین زن سرخپوستی بود که تا سال ۱۹۷۳ پایش به سن اسکار رسیده بود. سخنرانی معروف وی که تنها ۶۰ ثانیه به طول انجامید در کنار لحظات تاریخی دیگر اسکار مانند حضور "هالی بری" به عنوان اولین بازیگر سیاهپوست برنده جایزه بهترین بازیگر زن اسکار و اعلام "انگل" به عنوان بهترین فیلم اسکار در موزه آکادمی پخش می شود. سخنان کوتاه او یکی از مواردی بود که منجر به توجه به تظاهرات جدی سرخپوستان و فعالان اجتماعی و تصرف شهر کوچک "واندد نی" در اعتراض به کشتار سرخپوستان در سال ۱۹۷۳ شد.
هنرمندان معترض به سرکوب اعتراضات متروپل ممنوع الکار می شوند محمد خزاعی، رییس سازمان سینمایی، روز سه شنبه ۲۵ مرداد (۱۶ اوت) به خبرگزاری "ایسنا" گفت اسامی سینماگرانی که احتمالا ممنوع الکار می شوند، تا هفته آینده اعلام می شود. او در این رابطه به "حاشیه"های جشنواره کن و وضعیت سینماگرانی که در جریان اعتراضات به فاجعه متروپل از مردم حمایت کرده بودند، اشاره کرد و گفت که "برای یکسری از دوستان در ارتباط با بیانیه ۱۷۰ نفر (در حوادث خوزستان) و برای یکسری دیگر هم در ارتباط با جشنواره کن مشکلاتی به وجود آمده" است. به دنبال فروریختن برج متروپل آبادان که به اعتراضات گسترده مردم منتهی شد، بیش از ۱۷۰ سینماگر بیانیه ای با عنوان "تفنگت را زمین را بگذار" منتشر کردند و از یگانهای نظامی خواستند که سلاح شان را در برابر مردم زمین بگذارند. در پی انتشار این بیانیه دو تن از کارگردانانی که در تهیه آن شرکت داشتند، یعنی محمد رسول اف و مصطفی آل احمد، بازداشت شدند. کمی پس از آن یکی دیگر از کارگردانان مطرح ایران یعنی جعفر پناهی بازداشت و برای گذراندن شش سال حبس به زندان افتاد. از دیگر امضاکنندگان بیانیه لیلا حاتمی، بابک بهداد، بهنام بهزادی، بابک حمیدیان، پوران درخشنده، کتایون ریاحی، خسرو معصومی و علی مصفا بودند. هنوز روشن نیست اسامی کدامیک از آنها یا دیگر هنرمندان صحنه سینما در فهرست سازمان سینمایی قرار گرفته است. از جمله کسانی که با فشارهای سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی روبرو شده، هایده صفی یاری، تدوینگر فیلم "عنکبوت مقدس" است. خزاعی گفت که روشن نیست او "چه وضعیتی خواهد داشت، چون یکی از افراد مورد بحث است.
جانی دپ زندگی نقاش ایتالیایی را به تصویر می کشد قرار است "جانی دپ" بعد از ۲۵ سال اولین فیلم بلند خود "مودی" (Modi) را بسازد که درباره "آمادئو مودیلیانی"، نقاش و مجسمه ساز ایتالیایی، است. او در کنار "آل پاچینو" و تهیه کننده ایرانی "بری نویدی" تهیه کننده مشترک این فیلم خواهد بود. "مودی" بر اساس نمایشنامه ای به همین نام اثر "دنیس مک اینتایر" و اقتباس "یرژی و مری کرومولووسکی" برای سینما، داستان حضور این هنرمند در پاریس سال ۱۹۱۶ را روایت می کند. این فیلم قرار است در بهار ۲۰۲۳ در اروپا کلید بخورد. دپ در بیانیه ای گفت: "حماسه زندگی مودیلیانی چیزی است که به آن بسیار مباهات می کنم و باعث افتخارم است که آن را به سینما بیاورم ... این یک زندگی با سختیهای فراوان است که درنهایت به پیروزی رسید؛ داستان جهانی بشر که همه بینندگان با آن همذات پنداری می کنند." مودی بعد از فیلم "شجاع" (The Brave) محصول ۱۹۹۷ که دپ در آن با مارلون براندو همبازی بود، دومین ساخته بلند سینمایی او است.
جشنواره آوینیون فرانسه و نمایش "در ترانزیت" از ایران جشنواره "آوینیون" فرانسه، امسال هفتاد و ششمین دوره اش را جشن گرفت و در بخش اصلی میزبان حدود چهل اثر از سراسر جهان بود که در کنار هزاران اثر در بخش جنبی (Off)، شمایل همیشگی جشنواره را تکمیل کرد. سهم ایران از چند دهه جشنواره آوینیون (بخش اصلی) تا همین اواخر بسیار محدود بوده و تنها یک بار در سال ۱۹۷۱ یک گروه موسیقی از ایران در بخش اصلی اجرا داشت. سرانجام در دوره هفتادم (سال ۲۰۱۶) اثری از ایران در بخش اصلی حضور پیدا کرد: "شنیدن"، اثری از امیررضا کوهستانی. این کارگردان ایرانی این بخت را داشت تا در سال ۲۰۱۸ با "بی تابستان" به جشنواره آوینیون بازگردد. و حالا در سومین حضور خود در این جشنواره، امسال نمایشی به نام "در ترانزیت" را اجرا کرد. داستان دو نمایش قبلی کوهستانی در ایران می‌گذشت و به زبان فارسی بود، اما نمایش تازه در اروپا می‌گذرد و زبان اصلی آن فارسی نیست: چهار هنرپیشه زن نمایش به زبانهای مختلف از جمله آلمانی، فرانسه و همین طور فارسی حرف می زنند. این جشنواره با وجود گرمای بیسابقه و آتش سوزیهای فراوان در فرانسه بازهم مورد استقبال گسترده ی علاقمندان قرار گرفت.
اخبار کوتاه هنری
*گفتگو با پویان و احمد زاده در گروه تئاتر اگزیت می شنوید: "گفتگو با رفقا پویان و احمد زاده". کاری با نویسندگی مهرداد خامنه ای و اجرای شیرین میرزا نژاد و مهرداد خامنه ای. این برنامه را می توانید در لینکهای زیر بشنوید" در انکر https://anchor.fm/exittheatre در اسپاتیفای https://open.spotify.com/episode/۴JxaalXPot۶qwwHD۶۵qKTS... در کانال تلگرام اگزیت https://t.me/exittheatregroup/4427 در یوتیوب https://youtu.be/IyABzoIQIOQ
*بانک تجارت یک کتابفروشی را می بلعد عضو شورای شهر تهران گفت کتابفروشی "اسم"، یکی از معروف ترین کتابفروشیهای خیابان انقلاب در حال تبدیل شدن به شعبه بانک تجارت است. احمد صادقی، در تذکر پیش از دستور هشتاد و ششمین جلسه شورای شهر و با اشاره به تغییر کاربری یکی از کتابفروشیهای خیابان انقلاب افزود: "کتاب فروشی اسم تبدیل به شعبه جدید بانک تجارت شده است." وی ادامه داد: "کتاب فروشی اسم یکی از مراکز فرهنگی فعال و پرمخاطب شهر تهران است و در راستای احداث شعبه جدید بانک تجارت، در روزهای آینده تخلیه خواهد شد و نگرانیهایی در رابطه با تخلیه و تغییر کاربری این کتابفروشی در فضای مجازی وجود دارد." عضو شورای اسلامی شهر تهران گفت: "انتظار می رود بانک تجارت که بخش قابل توجهی از سهام آن متعلق به دولت است، مانع از تبدیل شدن کتابفروشی به بانک شود."
*کتاب دو میلیون دلاری نسخه اصلی کتاب "فولیوی یکم" اثر "ویلیام شکسپیر" که اغلب از آن به عنوان مهم ترین کتاب در ادبیات انگلیسی یاد می شود، در حراجی "ساتبیز" نیویورک بیش از دو میلیون دلار به یک مجموعه دار خصوصی فروخته شد. به گزارش "گاردین"، به گفته خانه حراج ساتبیز، کتاب "فولیوی یکم" که تقریبا ۴۰۰ سال پیش چاپ شده، شامل ۳۶ نمایشنامه از "ویلیام شکسپیر" است و تنها ۷۵۰ نسخه از این کتاب منتشر شده که ۲۲۰ نسخه از آن باقی مانده و ۲۰ نسخه از آن در دست مجموعه‌داران شخصی است. این کتاب توسط "جان همینگز" و "هنری کاندل" جمع آوری و منتشر شده و بدون وجود این کتاب ممکن بود ۱۸ اثر از جمله آثار معروفی چون "مکبث"، "طوفان" و "شب دوازدهم" در تاریخ گم شوند.
*ماهنامه ادبیات داستانی چوک منتشر شد ماهنامه ادبیات داستانی چوک شماره ۱۴۴ مردادماه۱۴۰۱منتشر شد. در این شماره شما با دوره‌های داستان‌نویسی، ویراستاری، نویسندگی خلاق و تولید محتوا، داستان نویسی نوجوان و فن بیان آشنا می شوید. جهت دانلود این شماره از لینکهای زیر استفاده کنید: www.chouk.ir و www.khanehdastan.ir
*جلوگیری رژیم ضد اندیشه با برگزاری سالگرد درگذشت احمد شاملو نیروهای امنیتی با بستن درهای ورودی امامزاده طاهر کرج از حضور شهروندانی که برای برگزاری بیست و دومین سالگرد درگذشت احمد شاملو شاعر معروف ایرانی گرد هم آمده بودند، جلوگیری کردند. اعمال این محدودیتها و جلوگیری از حضور علاقمندان به این شاعر بر سر مزار او در سالهای اخیر پیشینه دار است. تعدادی از شهروندان در پی فراخوان کانون نویسندگان ایران روز یکشنبه ۲ مردادماه ۱۴۰۱، همزمان با سالگرد درگذشت این شاعر قصد داشتند با حضور بر سر مزار او، تقدیم گل و قرائت اشعارش به روال معمول بزرگداشتی برپا کنند که ماموران امنیتی و انتظامی از ورود آنها به گورستان جلوگیری کردند. لازم به یادآوریست که رژیم ضد بشری جمهوری اسلامی سالهاست که از حضور مردم در تجدید دیدار و پیمان با شاعر محبوبشان جلوگیری می کند.
راجر واترز: بایدن جنایتکار جنگی است "راجر واترز"، خواننده پیشین "پینک فلوید"، در مصاحبه با "مایکل اسمرکونیش"، از شبکه "سی‌ان‌ان"، به پرسشهایی در مورد برنامه زنده‌‌اش با عنوان "این تمرین نیست" (This Is Not a Drill) پاسخ داد که در آن، تصویری از جو بایدن در میان تصاویر "جنایتکاران جنگی" به نمایش درمی آید. او در باره علت این کار گفت: "چرا ایالات متحده زلنسکی، رییس جمهوری [اوکراین] را به مذاکره تشویق نمی کند تا دیگر به این جنگ وحشتناک و هولناک نیازی نباشد؟"
*ماهنامه پیام سندیکا منتشر شد ماهنامه پیام سندیکا شماره ۱۱۲/ سال دهم/ تیرماه ۱۴۰۱ در ایران به صورت چاپی و الکترونیکی منتشر شد. در این شماره می خوانید: اطلاعیه های سندیکاهای کارگری /گزارشات کارگری از واحدهای تولیدی سراسر کشور /دستاوردهای درخشان اعتصابات کارگران پروژه ای/ حق دخالت دولت در سازمان تامین اجتماعی/ حق گرفتنی است/ یکشنبه های اعتراض/ نان، همبستگی، پیروزی و بسیاری مطالب خواندنی پیرامون خواسته ها و مطالبات کارگران.
(منابع: ایسنا، جنگ خبر، بی بی سی، هرانا، صدای آمریکا، رادیو فردا، دویچه وله، ایندیپندنت فارسی، همشهری آنلاین و صفحه فیس بوک مهرداد خامنه ای)
منبع: نبرد خلق شماره ۴۵۴، سه شنبه اول شهریور ۱۴۰۱ - ۲۳ اوت ۲۰۲۲ |