رویدادهای هنری ماه (اسفند ۱۴۰۰)

گردآوری و تنظیم: فتح الله کیائیها

 
ابتدا حذف، سپس اعتراف گیری
"نمی‌ توانم تحمل کنم... می‌ خواهم بجنگم. بیایید بزنید من را بکشید. این سینه من، بزنید و نابودم کنید. هر کاری می‌ خواهید بکنید. ولی من می‌ خواهم حقم را بگیرم."
اینها سخنانی است که داریوش مهرجویی، کارگردان صاحب‌ نام سینمای ایران، با انتشار ویدیویی در شبکه‌ های اجتماعی نسبت به ابطال مجوز نمایش آخرین ساخته خود "لامینور"، و حذف از آن اکران نوروزی بر زبان آورده بود.
در واکنش به این اعتراض،‌ حبیب ایل بیگی، معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی، مدعی شد که "فیلم لامینور نه توقیف است و نه مانعی برای اکران آن در آینده وجود دارد". اما در نهایت مسوولان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کردند که مجوز نمایش این فیلم قدیمی و باطل شده و از این رو لامینور امکان اکران نوروزی را از دست داد.
او در بخش دیگری از این ویدیو به ساز و کار نظارت و صدور مجوز نمایش فیلم در ایران از اساس اعتراض می ‌کند و می ‌گوید: "شما کی هستید؟ من کارشناس فلسفه از بزرگ‌ ترین دانشگاه آمریکا هستم. شما دارید فیلم من را قضاوت می ‌کنید. شما کی هستید؟ چه مدرکی دارید؟ چه کاری کردید؟ چه چیزی بیرون دادید که پشت پرده مثل اشباح برای ما حکم صادر می ‌کنید؟"
اما هنوز چند روزی از این اعتراض ویدیویی نگذشته بود که مهرجویی در ویدیوی کوتاه دیگری مشکلات پیش آمده را "سووتفاهم" بر اساس "اطلاعات نادرست" خواند و گفت که حالا "برطرف" شده است. یک هفته پس از انتشار ویدیوی دوم او در مصاحبه ای پشت پرده "رفع سووتفاهم" را فاش کرد. مهرجویی گفت محمد رضا شریفی نیا، یک سینماگر حکومتی، با صحنه سازی و تحت فشار قرار دادنش، ویدیوی "رفع سووتفاهم" را تهیه کرده. مهرجویی شریفی نیا را "یک فرستاده" و "بازجوی شیرین زبان" خطاب کرد.
داریوش مهرجویی توضیح داد محمدرضا شریفی ‌نیا او را مجبور کرده در ویدیوی مذکور با لحنی متفا‌وت و آشتی‌ جویانه سخن بگوید. به گفته این کارگردان، محمدرضا شریفی ‌نیا همراه با دستیارش بدون هماهنگی قبلی و کاملا سرزده به منزل او رفته ‌اند تا درباره ماجراهای پیش آمده صحبت کنند.
به گفته داریوش مهرجویی، محمدرضا شریفی ‌نیا از او خواسته بود تا ضمن قدردانی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، علیه رضا درمیشیان، تهیه‌ کننده لامینور، سخن بگوید که این کارگردان چنین درخواستی را نپذیرفته است.
او همچنین گفت که بخشی از صحبتهایش توسط شریفی نیا حذف شده و او قصد تخریب دارد و در پایان افزود: "محمدرضا شریفی ‌نیا چند دستخط نیز از من گرفته که این نوشته‌ ها باطل است و نباید به آنها استناد کرد."


سینما
کارگردان "روز سیب" نخواستم در یک جعل تاریخی مشارکت کنم
هفتاد و دومین دوره جشنواره فیلم برلین با شرکت چند فیلم از سینمای ایران در بخشهای مختلف برگزار شد. یکی از آنها فیلم "روز سیب" ساخته محمود غفاری بود که در بخش رقابتی نسل مربوط به فیلمهای مرتبط یا درباره کودکان و نوجوانان به نمایش درآمد.
این کارگردان جوان در پاسخ به پرسشی در باره علت پرداختن به حاشیه نشینها و طبقات محروم گفت: "حاشیه ‌نشینی در ایران به خاطر شرایط اقتصادی تبدیل به یک بحران شده است. چون در ایران به سرعت سقوط طبقاتی در حال رخ دادن است و طبقات متوسط هم دارند به جایگاه طبقات خیلی فرودست جامعه سقوط می ‌کنند. وقتی این اتفاق میافتد - نه این که من بخواهم عامدانه در میان اینها دنبال سوژه باشم - ولی داستان به وجود می‌ آید. آن طبقه ‌ای که پیشتر اینجا نبود ولی مجبور شده‌ به آن‌ جا بیفتد، مشکلات جدیدی برایش به وجود می ‌آید. این یک زنگ خطر بود برای من."
وی افزود: "یک جنبه دیگر هم این بود که من احساس کردم بالاخره ما همه در به وجود آمدن این شرایط سهیم هستیم. یک بخشی از ما انقلاب کردند، یک بخش در انتخابات شرکت کردند و بازیهای این حکومت را بازی خوردند، ولی یک بخشی هم این بچه‌ ها هستند که هیچ مشارکت و هیچ دخالتی در این حوزه ندارند و از این به بعد هم نخواهند داشت. چون نسل جدید اصلا حکومت را به رسمیت نمی ‌شناسد. اصلا شبکه ‌های اجتماعی شرایطی فراهم کرده‌ اند که دیگر همه می ‌دانند پادشاه دیگر لباس ندارد! می‌ دانید؟ دیگر در شرایطی هستیم که بالاخره هواپیما را می‌ اندازند و بعد آن بچه در آن حاشیه شهر می‌ بیند."
او در قسمت دیگری از سخنانش گفت: "این جعلی را که خودم در آن مشارکت کرده ‌ام و سینمای ایران هم مشارکت دارد، این جعل تصویری که ۴۳ سال است در آن هیچ چیز واقعی از زندگی مردم ایران وجود ندارد. خب جعل بزرگی اتفاق افتاده است دیگر. شما الان بیایید و بگویید مردم ایران در سال ۸۵ چه شکلی زندگی می‌ کردند، شما یک تصویر واقعی ندارید. به خاطر اینکه جمهوری اسلامی موفق شده است که در این مورد دست به یک جعل بزرگ بزند."


نقاشی
نمایشگاه تازه رویال آکادمی لندن شگفتی آفرید
امسال رویال آکادمی لندن با به نمایش گذاشتن آثار "فرانسیس بیکن" جهانی را محسور روایت زشتیها و پلیدیها آدمی در آثار این هنرمند کرد. این نقاش طراز اول بریتانیایی با جسارت تمام قواعد تثبیت‌ شده نقاشی و تلاش چند صد ساله بزرگان آن برای ثبت "زیبایی" و در اساس تعلقش به عنوان "هنرهای زیبا" را زیر سووال می‌ برد و جهان تلخ و تیره و تکان ‌دهنده ای می‌ آفریند که قصدی جز به آشوب کشیدن دنیای امن و راحت مخاطبش ندارد.
هرچه اسلاف بیکن برای ثبت زیبایی کوشیده‌ اند، او علاقه ‌ای به ثبت زیبایی نشان نمی ‌دهد؛ برعکس، تمام توان خیره ‌کننده و بی ‌همتایش را به کار می ‌گیرد تا زشتی و کراهت را با ما قسمت کند.
زمانی که صورت زنی را می ‌کشد (پرتره "ایزابل راستورن" در سال ۱۹۶۶) از نمایش زیبایی زنانه به سبک استاد مورد علاقه ‌اش، "ولاسکوئز"، خبری نیست، بلکه با صورتی درهم ‌تنیده و ویران روبرو هستیم که درد و رنج و پیچیدگی را بازتاب می ‌دهد و در نهایت همه ‌چیز در آن می‌ توان یافت جز زیبایی. شاید هیچ نقاشی به اندازه او در قرن بیستم این‌ چنین روایتگر ترسهای بشری نیست؛ بشر گرفتار در دنیای پس از جنگ دوم جهانی و انسان درگیر با مشکلات و پیچیدگیهای لاینحل دنیای ماشینی.
نمایشگاه آثار نگار احکامی در آمریکا
مرکز هنرهای "آرلینگتون" در ایالت ویرجینیا برای مدتی محدود مجموعه ‌ای از آثار نگار احکامی، نقاش ایرانی آمریکایی، را در معرض دید علاقمندان قرار داده است. او که متولد آمریکا است و از ده سالگی نقاشی می ‌کشد، دانش ‌آموخته دانشگاه کلمبیا و دانشکده هنرهای تجسمی نیویورک است و آثارش در بسیاری گالریها و مراکز هنری آمریکا به نمایش درآمده است.
این مجموعه نقاشی با عنوان فرانسوی "Le Caftan, Le Turban" یا "جامه، سربند" شامل تصاویری از اسطوره ‌های مد و فیلم اروپایی مانند "سوفیا لورن" یا "کاترین دونو" است که جامه بلند پوشیده یا سربند دارند.
نگار احکامی در این نقاشیها، با رویکردی جسورانه از نمادهای مد، نشانه ‌های ایرانی، نقوشی از سفا‌های یونان باستان و ایتالیا، اشیای مذهبی فرانسوی و المانهای دیگر استفاده کرده است.
در آثار این هنرمند ایرانی آمریکایی، سبکهای متنوع غربی به صورت جذاب و نامتعارفی با المانهای خاورمیانه‌ ای ترکیب می ‌شود و مخاطب را به دنیای رنگارنگ و شگفت ‌انگیزی می‌ برد.
نگار احکامی با ترکیب نشانه ‌های خاورمیانه ‌ای مورد استفاده در فرهنگ و هنر پاپ غربی در نقاشیهای خود، پدیده گسترده ‌تر و پیچیده ‌تری از تاثیرات فرهنگی را به نمایش می‌ گذارد.
باوجود محدودیتهای مرتبط با همه‌ گیری ویروس کرونا، برگزاری این نمایشگاه که تا ۲۶ مارس ادامه دارد، با استقبال مناسبی از سوی هنردوستان مواجه شده است.


موسیقی
سامان شاهی کاندیدا دریافت جایزه "جونو" در کانادا شد
آکادمی علوم و هنرهای ضبط کانادا، اسامی نامزدهای جوایز امسال خود موسوم به "جونو" را اعلام کرد. سامان شاهی، نوازنده، آهنگساز، و رهبر ارکستر ساکن شهر تورنتو‌، یکی از هنرمندانی است که در این دوره نامزد دریافت جایزه شده است.
جونو، مهمترین جایزه موسیقی کانادا است و از ارزش و اعتبار حرفه‌ ای در این کشور برخوردار است.
"تنفس در سایه ‌ها" ساخته سامان شاهی در بخش "بهترین اثر کلاسیک" سال نامزد دریافت این جایزه شده است که دستاورد ارزنده ‌ای برای این هنرمند جوان ایرانی محسوب می ‌شود. او می ‌گوید که ایده اولیه این پروژه در سال ۲۰۱۸ و زمانی شکل گرفت که "مورین بت" از او خواست تا پنج قطعه آوازی با همراهی پیانو برای این خواننده کانادایی بسازد.
سامان شاهی در ادامه می ‌افزاید که آنها پس از مدتی پژوهش، در نهایت پنج شعر از زنان کشورهایی مانند چین، کوبا، نیجریه، و همچنین اثری از فروغ فرخزاد شاعر ایرانی انتخاب کردند که به صورت قطعات آوازی ساخته شد.
سامان شاهی با ابراز شادی از اینکه "تنفس در سایه‌ ها" در بخش بهترین اثر کلاسیک سال نامزد جونو شده است، می ‌گوید که این جایزه به گرمی کانادا شهرت دارد و افتخار بزرگی در عرصه موسیقی است.
اپرای مترو پولیتن در حمایت از اوکراین
اپرای "متروپولیتن" نیویورک برای حمایت از اوکراین و کمک به مردم این کشور، یک کنسرت ویژه برگزار کرد.
این برنامه با استقبال زیادی از سوی هنردوستان همراه شد و عواید حاصل از آن به سازمانهای خیریه‌ ای که در رابطه با اوکراین فعال هستند، اهدا شد. اپرای متروپولیتن با اهتزاز پرچمهای بزرگ اوکراین در محوطه بیرونی مرکز هنری لینکلن و تزئین صحنه داخلی تالار، همبستگی خود را با مردم این کشور نشان داد.
کنسرت با نواختن سرود ملی اوکراین آغاز شد و لباس تمامی هنرمندان حاضر در صحنه مزین به روبانی به رنگهای آبی و زرد، پرچم اوکراین، بود. برخی از حاضرین که اوکراینی بودند، از طریق تلفنهای همراه خود بخشهایی از این کنسرت ویژه را برای اعضای خانواده و دوستان خود که در اوکراین زیر گلوله ‌باران نیروهای روسی هستند، پخش کردند. این کنسرت از طریق تعدادی از ایستگاه ‌های رادیویی در جهان از جمله رادیوی ملی اوکراین هم به صورت زنده پخش شد.
بیش از ۳۶۰۰ بلیت ۲۵ دلاری این کنسرت در عرض ده دقیقه فروخته شد. برگزارکنندگان این کنسرت همچنین می‌ گویند که آنها کمکهای نقدی قابل توجهی نیز از طریق کاربران اینترنتی دریافت کرده‌ اند.
"پیتر گِلب"، مدیر اپرای متروپولیتن که هفته گذشته، "آنا نتربکو"، خواننده روسی، را به دلیل امتناع از محکومیت ولادیمیر پوتین از اجراهای این گروه کنار گذاشت، نیز مورد تشویق حضار قرار گرفت.
دالی پارتون و انصراف از عضویت در تالار مشاهیر موسیقی راک اند رول
"دالی پارتون"، خواننده نامدار آمریکایی، از نامزدی برای عضویت در تالار مشاهیر موسیقی "راک اند رول" انصراف داد. او دوشنبه در بیانیه ‌ای که در حسابهای کاربری خود در شبکه‌ های اجتماعی منتشر کرد، گفت که "چنین حقی را به دست نیاورده است" که عضو تالار مشاهیر موسیقی راک اند رول باشد. دالی پارتون که نماد موسیقی کانتری است و در تالار مشاهیر این سبک موسیقی عضویت دارد، گفت که نمی ‌خواهد با حضور خود در فهرست نامزدهای این دوره، از شانس سایر نامزدهای ورود به تالار مشاهیر موسیقی راک اند رول کاسته شود.
او ضمن قدردانی از نامزدی خود گفت که ترجیح می ‌دهد تا کنار برود تا موقعیت در اختیار سایر هنرمندانی قرار بگیرد که در فهرست نهایی نامزدها حضور دارند. از هنرمندانی که در هر دو تالار مشاهیر موسیقی کانتری و راک اند رول حضور دارند می‌توان به "برندا لی"، "جانی کش"، "الویس پریسلی"، "چت اتکینز" ‌و "هنگ ویلیامز" اشاره کرد.
تالار مشاهیر موسیقی راک اند رول در سال ۱۹۸۳ و با هدف قدردانی از دستاوردهای هنرمندان راک و سایر سبکهای موسیقی راه ‌اندازی شد.


گوناگون
مدیرعامل خانه هنرمندان ایران به دلیل "بی‌ توجهی مسوولان" استعفا داد
مجید رجبی معمار، مدیر عامل "خانه هنرمندان ایران"، استعفا کرد. او که نخستین مدیرعامل این مرکز است، با اشاره به مشکلات مالی، دلیل اصلی استعفای خود را "بی‌ توجهی مسوولان" اعلام کرد. به گفته وی "هیچ درکی نسبت به جایگاه و تأثیر خانه هنرمندان در وزارت ارشاد، دولت، و مجلس وجود ندارد".
مجید رجبی معمار که شش سال در این سمت خدمت کرده، با اشاره به این که شرایط کنونی کشور برای مجموعه فعالان فرهنگی و هنری "سخت" و "نامناسب" است، گفت دیگر نمی ‌خواهد در این حوزه ‌ها فعالیت کند.
او با تاکید بر اینکه تحریمهای اقتصادی یا مشکلات مالی کشور دلیل بی ‌توجهی‌ مسوولان به خانه هنرمندان نیست، گفت که در حوزه فرهنگ و هنر هزینه ‌های "عجیب و غریبی" می ‌شود و برخی برنامه‌ ها بودجه‌ های کلانی دارند. به گفته مدیر عامل "خانه هنرمندان ایران" کاملا مشخص است که این نهاد هنری مورد "بی ‌توجهی" و "بی‌ مهری" مسوولان قرار گرفته است.


گربه جاده ابریشم رییس موزه هنرهای معاصر را تغییر داد
پس از اجرای پرفورمنس "گربه جاده ابریشم" در موزه هنرهای معاصر تهران که با حواشی زیادی همراه بود، مدیر این مرکز هنری برکنار شد. به این ترتیب عبادرضا اسلامی کولایی جایگزین احسان آقایی می ‌شود که از سال ۱۳۹۷ ریاست این موزه را بر عهده داشت.
در جریان افتتاحیه نمایشگاه "پنج گنج" در موزه هنرهای معاصر تهران، پرفورمنسی با عنوان "گربه جاده ابریشم" اثر یاسر سرخاب بر فراز حوض روغن "ماده و فکر" در طبقه زیرین موزه برگزار شد. در جریان این برنامه، برخی از اجراکنندگان که در حال بندبازی در هوا بودند، با روغن داخل حوض برخورد کردند ‌و مقداری از مایع آن بیرون ریخت. اثر "ماده و فکر" که در سال ۱۹۷۷ توسط موزه هنرهای معاصر تهران خریداری شده، ساخته هنرمند ژاپنی "نوریوکی هارگوچی" است و یکی از میراث ارزشمند موزه محسوب می ‌شود.
انتشار تصاویر این حادثه در فضای مجازی با واکنشهای منفی زیادی همراه شد و بسیاری از هنردوستان از بی ‌توجهی و سهل ‌انگاری مدیریت موزه هنرهای معاصر تهران انتقاد کردند.


(منابع استفاده شده برای تهیه این مجموعه:: صدای آمریکا، دویچه وله، رادیو فردا، جنگ خبر)

https://t.me/nabard_khalgh

بازگشت به صفحه اول