امید برهانی
انحصار حاکم بر نظام سلامت را متوقف کنید! روز دوشنبه اول آذر، انجمن تشکلهای دانشجویان مستقل در چندین دانشگاه علوم پزشکی کشور در نامه ای خطاب به رییسی خواستار افزایش ظرفیت رشته های پزشکی شدند. در بخشی از این نامه آمده است: «اکنونکه در حال نگارش این نامه هستیم کشور در یکی از مهم ترین بازههای تاریخی از منظر نظام سلامت قرار دارد. بر اساس اظهار نظر و اتفاق قول تمام کارشناسان حوزه جمعیت و سلامت، جمعیت سالمند کشور تا ۳۰ سال آینده بیش از ۳ برابر خواهد شد و ایران در زمره مسن ترین کشورهای دنیا قرار خواهد گرفت. مطالعات و پژوهشها بیانگر افزایش نیاز به خدمات درمانی با افزایش سن است. این بدان معنی است که نیاز به خدمات درمانی و پزشکی در کشور چندین برابر وضعیت عادی خواهد شد و فشار مضاعفی را بر سیستم سلامت کشور تحمیل خواهد کرد. همان گونه که مستحضرید، مردم در بسیاری از مناطق کشور با کمبود شدید پزشک مواجه هستند. اعتراضات پی در پی نمایندگان ملت و سیل مردمی که برای دسترسی به پزشک، مجبور به چادر خوابی و خیابان خوابی در مراکز استانها یا تهران مقابل بیمارستانها و مراکز درمانی شده اند خود بزرگ ترین گواه این مدعاست. نظام سلامت پیکهای پی در پی کرونا را پشت سر گذاشته است و کادر درمان خسته از کمبود نیرویی است که بحران کرونا بر همگان عیان کرد. اخیراً شورا عالی انقلاب فرهنگی در اقدامی شجاعانه و قابل تقدیر طرح افزایش ظرفیت پذیرش پزشکی و دندانپزشکی را در دستور کار قرار داده است. اما متأسفانه مورد هجمه شدید دیدگاههای انحصار طلبانه قرارگرفته است. ولیکن دکتر مرندی، رئیس فرهنگستان علوم پزشکی، از وزرای اسبق بهداشت و مجری طرح تنظیم خانواده در دهه ۷۰ در نامه ای خطاب به حضرتعالی خواستار از دستور خارج شدن این طرح شده اند. ..... ایشان در قسمت دیگری عنوان کرده اند که افزایش ظرفیت پزشکی منجر به سقوط کارآمدی پزشکی خواهد شد. اگر واقعاً چنین اتفاقی رخ می دهد ایشان خود بزرگ ترین متهم هستند، چرا که در زمان وزارت ایشان ظرفیت پزشکی در بعضی از دانشکده ها تا ۶۰۰ نفر در سال افزایش یافت و پزشکان فارغ التحصیل آن دوران هم اکنون منصبداران نظام سلامت و آموزش دهندگان نسل بعدی پزشکان هستند. ..... پاسخ تکراری سیاستگذاران نظام سلامت در برابر درخواستهای کارشناسان، نمایندگان مناطق محروم و مردم تنها و تنها این افزایش هزینه ها و تزریق پول بوده است. چنین اتفاقی اگر قرار منجر به رفع محرومیت مردم شود در طرح تحول سلامت که حقوق پزشکان بیش از ۵ برابر افزایش یافت رخ می داد....... جناب آقای رئیسی، هماکنون دولت شما بر سر یک دوراهی حساس قرار دارد. یک راه به منافع انحصارطلبان و کسانی ختم می شود که سالهاست از وضعیت نابسامان نظام سلامت و کمبودها و رنجهای مردم استفاده کرده و هر نسخه غیر کارشناسی را برای کشور پیچیده اند و هیچ گونه پاسخگویی نداشتند. راه دیگر، عمل به وعده هایتان در زمان انتخابات ریاست جمهوری و مقابله با انحصار حاکم بر نظام سلامت و تغییر وضع موجود به نفع مردم و آینده کشور است.» این نامه را 10 انجمن دانشجویی مستقل از سراسر کشور امضا کرده اند.
سختی کار پرستاران بخش نوزادان و کودکان علی رضا زالی، روز سه شنبه 9 آذر در بازدید از بیمارستان مفید (ویژه کودکان)، کمبود فضای فیزیکی را یکی از چالشهای این بیمارستان دانست و گفت: بیمارستان مفید به حداکثر ظرفیت ساختاری خود رسیده و در عین حال در حال پیشرفت است. وی، استفاده بهینه از ظرفیت خیرین در امور جاری و امور عمرانی بیمارستان مفید را بسیار مطلوب عنوان کرد و با اشاره به سختی کار پرستارانی که از کودکان به ویژه نوزادان پرستاری میکنند، خواستار حمایت ویژه از آنان شد. شریف ترکمن نژاد مدیر بیمارستان مفید، حفظ کرامت انسانی بیماران، کارکنان، پزشکان و پرستاران و همچنین ارائه خدمات جامع به بیماران را از مهمترین سیاستهای مدیریتی این بیمارستان عنوان کرد. ترکمن نژاد ادامه داد: تأمین لبنیات بیمارستان به شکل مستمر، مواد شوینده، مواد غذایی همراه سرا با ظرفیت ۴۰ نفر از دیگر فعالیتهای خیرین در این بیمارستان است. وی کمبود پرسنل، سختی کار و نیاز به اختصاص بودجه آموزشی در این بیمارستان را از مهمترین چالشهای این مرکز عنوان کرد.
جاماندن کادر درمان از رقابتِ حقوق و دستمزد دو سال پس از ورود کرونا به ایران، کارکنان بهداشت و درمان کشور، در ارتباط با شغل خود، شرایط جدیدی را تجربه کردند. اگر تا پیش از این، حقوق و دستمزد و کارانه های خارج از عرف را کمتر مورد توجه قرار میدادند، پس از آن، به سبب شکسته شدن مقاومت سیستم بهداشت و درمان در برابر بار مراجعه بیماران و کاهش قدرت خرید خود و با وجود شیفتهای کاری فشرده و کمرشکن، خود را در وضعیتِ اعتراض قرار دادند. از طرفی وجود اقسام قراردادهای کار و سوار شدن نظام حقوق و دستمزد بر مفاد این قراردادها، موجب شد در اوج شیوع کرونا، برخی به مهاجرت یا رها کردن کار خود دست بزنند؛ البته تعدادی زیادی هم به سبب ماهیت سست بنیان قراردادهای کار، پس از فروکش کردن هر موج کرونا، بیکار شدند. با این همه، کارکنان بهداشت و درمان، همچنان به طرح خواسته های خود می پردازند. نیروهای شاغل در مجموعه های وابسته به وزارت بهداشت (غیرهیات علمی)، خواهان پرداخت فوق العاده خاص با ضریب ۳ هستند تا تبعیض میان آنها با اعضای هیات علمی برداشته شود؛ البته آنها خواسته تبدیل وضعیت و حذف مالیات از دستمزدهای زیر خط فقر را هم مطرح کردهاند. به نظر میرسد که وزارت بهداشت به سببِ مشکلات مربوط به مدیریت منابع انسانی، با چالش مواجه است. چه دلایلی موجب شده که پرستاران غیر هیات علمی نتوانند از مزایای خاص استفاده کنند؟ این خواسته از این جهت مطرح شده که ضریب ۳ می تواند در ترمیم حقوق و خروج از خط فقر کمک حال باشد.
۱۰۰ هزار پرستار بیکار ۱۰۰ هزار نیاز به پرستار در طول دو سال گذشته کادر درمان و در رأس آنها پرستاران در خط مقدم مبارزه با بیماری کرونا بوده و در این راه ۱۵۰ شهید تقدیم کرده اند. با وجود این، هم اکنون با فروکش موج پنجم بیماری برخی مراکز درمانی عذر پرستارانی را خواسته اند که در قالب قراردادهای ۸۹ روزه به کار گرفته شده بودند. این پرستاران در آستانه روز پرستار و بعد از دو سال تلاش سخت و نفسگیر در سختترین شرایط کاری، در شُرف بیکاری قرار گرفته اند! بخش دیگری از تراژدی پرستاران هم مربوط به پرستاران شرکتی است که بخشی از حقوق و مزایای آنها به شرکت واسطه به کارگیری پرداخت می شود. پیگیری ماهیت این شرکتها هم از برخی رانتهای پشت پرده حکایت دارد که موجب شده تا بخشی از حق و حقوق این پرستاران در دور باطلی به دست کسانی بیفتد که تنها مزیت شان برخورداری از برخی رانتها و روابط است. به گفته دبیر کل خانه پرستار در حالی که به ازای هر هزار نفر باید دست کم سه پرستار داشته باشیم و هم اکنون تنها ۵/۱ پرستار داریم، چیزی حدود ۱۰۰ هزار پرستار بیکارند! از سوی دیگر سایر کشورها برای پرستاران ما در باغ سبزی باز کرده اند تا پرستاران شاغل را به سمت و سوی خود جذب کنند؛ پرستاران ایرانی شاغل در کشورهای دیگر هم در بالاترین استانداردهای کاری خدمات ارائه می دهند، اما در داخل با بی مهریهایی مواجهند. روز یکشنبه ۱۴ آذر، زهرا چیذری با توجه به این که در حال حاضر دستکم ۱۰۰ هزار پرستار بیکار داریم، در توجیه این تعداد از پرستاران بیکار از قول شریفیمقدم می نویسد: «۲۴ بهمن سال ۹۹ آزمونی برای استخدام ۴۰ هزار کادر بهداشت و درمان برگزار شد که بنا بود ۷۰، ۸۰ درصدشان پرستار باشند و بعد شد ۱۳ درصد؛ در این آزمون ۷۰ هزار پرستار شرکت داشتند به اضافه ۱۲ هزار فارغ التحصیلی که هر سال از دانشکده های پرستاری فارغ التحصیل می شوند و یک تعداد پرستار بیکاری که در مشاغل دیگر فعالند یا به هر دلیلی کار نمی کنند و آمارشان بیش از ۲۰ هزار نفر است مجموع اینها حداقل ۱۰۰ هزار نفر می شود. بنابراین از یک سو دستکم ۱۰۰ هزار پرستار بیکار داریم و از سوی دیگر نیاز به کار داریم؛ حالا چرا مشکل حل نمیشود باید سیستم وزارت بهداشت پاسخگو باشد.»
سال اول کرونا ۵ تا ۸ هزار پرستار مهاجرت کردند رییس هیات مدیره سازمان نظام پرستاری تهران روز سه شنبه ۱۶ آذر در نشست خبری به مناسبت فرارسیدن هفته پرستاری، با تبریک روز دانشجو، تاکید کرد: حرفه پرستاری از دو سال گذشته به واسطه ماهیت مراقبت مطلوب بیش از پیش پررنگ شد. او افزود: در فاصله دو ساله پرستاران تلاشها معطوف به بهترین خدمات به شهروندان بود. باید حتما شهروندان بهترین مراقبت و بالاترین کیفیت را دریافت کنند. اگر به عنوان نظام صنفی درخواستی مطرح می کنیم، فقط نگران شخص پرستار مشغول به کار نیستیم بلکه نگران مردمی هستیم که پرستاران باید از آنها مراقبت کنند. رییس هیات مدیره سازمان نظام پرستاری تهران تاکید کرد: به دلیل کمبود پرستار روش مناسب مراقبتی به واسطه کمبود اتفاق نمی افتد. منزلت اجتماعی پرستاران باید رعایت شود. آنها در معرض خشونتهای کلامی و فیزیکی می شود و آسیبهای روانی و جسمی برای پرستاران به همراه می آورد. پرستاران فرسودگی شغلی دچار می شوند و دوران کوتاه خدمت را خواهیم داشت و بعد از ۲۰ سال سابقه دیگر نمی تواند خدمت کند. او افزود: به دلیل بعضی سیاستهای غلط مهاجرت فزاینده ای در پرستاری بودیم. چون استخدام نمی شوند و امنیت شغلی ندارند. در کشورهای مجاور و اروپا می دانند از لحاظ توانمندی علمی حرفه ای و مهارتی جزو ۱۰ کشورهای برتر هستیم پرستاران را با درآمد مکفی و امکانات رفاهی بسیار جذب میکنند. او تاکید کرد: در شش ماه تا یک سال اول شیوع بیماری کووید-۱۹ آمار وحشتناکی از مهاجرت پرستاران داشتیم. صلاحیت پرستاران برای حرفه پرستاران در خارج کشور در سالهای گذشته ۵ نفر در ماه بود اما این آمار به ماهانه ۵۰۰ نفر در ماه رسید. اگر ۵۰ درصد مهاجرت کرده باشند یعنی ماهانه ۲۵۰ پرستار فقط از تهران مهاجرت کردند. به نظر من حدود ۵ تا ۸ هزار پرستار از کشور مهاجرت کردند. معاون پرستاری وزارت بهداشت پیرامون مهاجرت پرستاران گفت؛ در سال۹۹ حداقل ۱۲۵۰نفر از سازمان نظام پرستاری درخواست برای مهاجرت (گوداستندینگ) کردند، البته تخمین زده می شود این عدد بیشتر باشد و اگر تخمین ۱.۵ تا ۲برابری را داشته باشیم و اگر میانه را ۱۵۰۰نفر در نظر بگیریم، میتوان اینطور گفت که معادل ۳۰ دانشکده پرستاری که نیروی انسانی را تربیت میکنند، مهاجرت داریم و این زنگ خطری برای نظام سلامت است.
کادر سلامت کشور غم نان دارد محمد حسین پور رییس خانه پرستار گیلان در روز چهارشنبه ۱۷ آذر گفت:« مهمترین مطالبه جامعه پرستاری اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری است. قول اجرای این قانون از سوی سازمان نظام پرستاری برای روز پرستار داده شده است ولی متاسفانه تا الان این قانون اجرا نشده است. جامعه پرستاری منتظر است آیا این قانون به طور صحیح در روز پرستار اجرا می شود یا خیر. وی درباره معوقات جامعه پرستاری گفت:« جامعه پرستاری در کل کشور معوقات بر زمین مانده دارند در برخی دانشگاهها معوقات پرستاران حتی به ده ماه تا یک سال می رسد، البته برخی از دانشگاهها در شرایط کرونا توانستند معوقات را تسویه کنند. وی با بیان اینکه کادر سلامت کشور غم نان دارد، افزود: «پرستاران به دلیل شرایط سخت و ماهیت کار نمی توانند شغل دوم یا سوم داشته باشند و عمدتا کار پرستاران به بیمارستانها ختم می شود. پرداخت فوق العاده خاص باعث می شود احکام حقوقی پرستاران رشد پیدا کند. وی با اشاره به حقوق های نجومی برخی مدیران وزارت بهداشت گفت:« دولت فکر می کند پرداختیها به وزارت بهداشت، پرداختیهای حقوق بدنه کادر سلامت است در صورتی که چنین نیست. در وزارت بهداشت مدیران و متخصصانی را داریم که کارانه های میلیونی دریافت می کنند. در دوران کرونا بیشتر زحمات بر روی دوش پرستاران شرکتی بود کادری که حقوق ناچیزی دریافت می کنند و اگر خط فقر ۱۱ میلیون تومانی را در نظر بگیرید یک پرستار شرکتی حقوق زیر خط فقر می گیرد.
فرسودگی جسمی و روحی پرستارانِ بیماران روانپزشکی روز شنبه ۲۷ آذر، علیرضا معماری، سوپروایزر بالینی بیمارستان روانپزشکی رازی، در بیان سختی مضاعف کار پرستاران در بیمارستان روانپزشکی، گفت: پرستاری در بخشهای روان، فرسودگی شغلی زیادی دارد، به علاوه در معرض انواع صدمات و آسیبهای جسمی و روانی ناشی از تحریکات و بی قراری بیماران هستند و در درازمدت، خود نیز فرسوده و آسیب پذیر میشوند. وی شرایط بیماران بخشهای روان را در مقایسه با بیماران بخشهای عادی بیمارستانها، بسیار متفاوت ذکر کرد و اظهار داشت: تفاوت شرایط بیماران بخشهای روان، سختی کار پرستاران این بخشها را دو چندان کرده است، به طوری که بیماران روان، اغلب دچار ناآرامی، بی قراری و پرخاشگری هستند و اکثر آنان به خود، دیگران و حتی پرستاران و مراقبان در بخشها، آسیب جسمی و روانی وارد می کنند. سوپروایزر بالینی بیمارستان روانپزشکی رازی همچنین گفت: این بیماران اغلب به علت ماهیت بیماری خود، به ایستگاه پرستاری مراجعه می کنند و بیشتر وقت خود را به جای روی تخت بودن، در جلو و در کنار ایستگاه پرستاری و پرستاران می گذرانند.
۹ هزار پرستار دچار عوارض طولانی و فرسایشی کرونا هستند
سرکرده ستاد عملیات مدیریت کرونا در کلان شهر تهران گفت:
۹
هزار پرستار دچار عوارض طولانی و فرسایشی کرونا هستند و باید به مشکلات
آنان رسیدگی کرد، کسانی که به ظاهر بیماری را پشت سر گذاشته اند اما
همچنان با عوارض آن دست و پنجه نرم می کنند. او اضافه کرد: پرستاری ذاتاً شغل سختی است و با وجود برخی نامهربانیها که با این قشر صورت گرفته و مشکلات صنفی زیادی دارند، آنان همچنان در صحنه هستند و مردم را تنها نگذاشته اند.
افزایش خشونت علیه پرستاران و دانشجویان پرستاری پژوهشگران با انجام مطالعه ای میزان خشونت شغلی در مورد دانشجویان پرستاری را بررسی کردند. این مطالعه در استان ایلام انجام شد و از اندک مطالعات در زمینه خشونتهای کلامی و فیزیکی در بیمارستانهای ایران به شمار می آید. بر این اساس میزان کلی خشونت در محل کار بیش از ۴۰ درصد است. میزان خشونت کلامی حدود ۷۷ درصد و خشونت فیزیکی حدود ۱۸ درصد است. مهمترین منابع خشونت علیه دانشجویان، بیماران، بستگان بیماران و پرستاران بودند.
جانباختن پزشک خوزستانی بر اثر ابتلا به کرونا روز شنبه ۲۰ آذر، بانوی پزشک مدافع سلامت خوزستانی بر اثر ابتلا به کرونا جان خود را از دست داد. پزشک متخصص بیهوشی، سرکار خانم مژگان فرخ پی بعد از چند روز تحمل رنج ناشی از ابتلا به کووید۱۹ درگذشت.
حرکتهای اعتراضی کادر درمانی و بیماران تالاسمی
تجمع بیماران تالاسمی در شیراز روز دوشنبه ۱ آذر، شماری از بیماران تالاسمی مقابل ساختمان علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان فارس واقع در شیراز تجمع کردند. این تجمع در اعتراض به سیاستهای دارویی وزارت بهداشت در تامین نکردن داروی آهن زدا صورت گرفت و معترضان علیه مسئولان وزارت بهداشت شعار سر دادند و خواستار توضیح متولیان این وزارتخانه شدند. رییس انجمن تالاسمی استان فارس در این تجمع گفت: مسئولان وزارت بهداشت بعد از گذشت ۶ ماه از نبود دارو هیچ جواب قانع کننده ای نمی دهند و خواست بیماران متقاضی داروهای آهن زدای اصلی را بی منطق و نامعلوم می دانند.
تجمع بیماران تالاسمی در زاهدان روز چهارشنبه ۳ آذر، تعدادی از بیماران تالاسمی، در اعتراض به عدم رسیدگی به مطالبات شان، مقابل ساختمان ستاد مرکزی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، دست به تجمع اعتراضی زدند. به گفته تجمع کنندگان، به دنبال پایین آمدن کیفیت دارو بیماران تالاسمی، بسیاری از این شهروندان به لحاظ سلامت متحمل لطمه هایی شده اند. آنها خواستار حذف داروهای بی کیفیت موجود در بازار و عرضه نمونه های خارجی و با کیفیت مانند «دسفرال» و «جدنیو» هستند. شهروندان معترض شعارهایی از قبیل “ما اعتراض داریم، دارو نیاز داریم” را در جریان این تجمع سر دادند.
تجمع پزشکان و فارغ التحصیلان پزشکی در یزد روز پنجشنبه ۴ آذر، جمعی از پزشکان و فارغ التحصیلان پزشکی بخش دولتی که در حال گذراندن طرح خود هستند، در اعتراض به عدم رسیدگی به مطالبات شان، مقابل ساختمان علوم پزشکی یزد تجمع کردند. یکی از پزشکان معترض با بیان اینکه طرح پلکانی و مالیاتهای سنگین سبب شده تا بخش زیادی از حقوق آنان پرداخت نشود، گفت: سقف حقوق برای پزشکان قرار داده شده و اگر حقوقمان به ۶۰ میلیون تومان برسد، ادامه کارکردمان رایگان خواهد بود.
تجمع پرستاران و کارکنان وزارت بهداشت کشور روز شنبه ۶ آذر ، جمعی از پرستاران و کارکنان وزارت بهداشت کشور، در اعتراض به عدم رسیدگی به مطالبات شان، مقابل ساختمان برنامه بودجه واقع در تهران، تجمع کردند. این شهروندان عدم اجرای “طرح برقراری فوق العاده خاص”، تبدیل وضعیت نیروها، حذف مالیات و همچنین افزایش حقوق را از دلایل برگزاری این تجمع عنوان کردند. طرح “فوقالعاده خاص” بند ۱۶، سال ۹۳ در مجلس تصویب شد، با این حال طی این ۷ سال طرح مذکور به اجرا گذاشته نشده است.
تجمع خانواده های کودکان مبتلا به بیماری SMA در تهران روز چهارشنبه ۱۰ آذر، گروهی از خانواده های کودکان مبتلا به بیماری SMA برای چهارمین روز متوالی مقابل ساختمان مجلس، دست به تجمع زدند. شهروندان معترض با در دست داشتن پلاکاردهایی خواستار واردات داروی این بیماران شدند. رسیدگی به مشکلات درمانی موجود، از دیگر مطالبات این تجمع کنندگان است. تجمع کنندگان عنوان کردند: “قسم میخوریم تا دارو را نیارید، همینجا ایستاده ایم”. لازم به ذکر است SMA یا آتروفی عضلانی نخاعی، نوعی بیماری ژنتیکی است که با ضعیف شدن عضلات موجب مشکلات حرکتی می شود که نبود دارو منجر به تشدید این بیماری خواهد شد.
تجمع اعتراضی بیماران مبتلا به تالاسمی در تهران روز یکشنبه ۲۸ آذر، شماری از بیماران مبتلا به تالاسمی و خانواده های شان برابر وزارت بهداشت جمهوری اسلامی در اعتراض به مافیای دارو، تجمعی اعتراضی برگزار کردند. معترضان گفتند؛ به هر قیمتی که هست می خواهند اعلام کنند که این دارو معادل نمونه خارجیه که داروی خارجی ما رو قطع کنن و داروی خودشان را به فروش برسانند. آنها به فکر سلامتی ما نیستند، به فکر آینده ما نیستند، آنها فقط نگران سرمایه های خودشان هستند.
تجمع پرستاران بیمارستان خمینی تهران روز دوشنبه ۳۰ آذر، دبیرکل خانه پرستار در گفتگو با یک رسانه حکومتی ضمن اعلام خبر تجمع پرستاران، درباره جزئیات این اعتراض گفت: این بیمارستان به دلیل قدیمی بودن چارت کاری اش که مربوط به ۵۰ سال پیش است با کمبود پرسنل پرستاری مواجه شده است. وی با اشاره به اینکه با توسعه بخشهای تخصصی و فوق تخصصی نیاز بیماران به مراقبتهای پرستاری ۲ تا ۳ برابر شده است، افزود: از همین رو کمبود پرسنل در بیمارستان خمینی به علت دارا بودن بخشهای تخصصی و غیر تخصصی نسبت به مراکز درمانی دیگر حادتر است. دبیرکل خانه پرستار افزود: در قوانین پرستاری تاکید شده است به دلیل سخت و زیان بار بودن کار پرستاری، پرستاران در محیط کمتر باشند از همین رو اضافه کاری اجباری به پرستاران با این قوانین مغایر است.
(منابع مورد استفاده در تهیه این مجموعه: خانه پرستار، ایلنا، ایسنا، فارس، مهر، سلامت نیوز، ایرنا، پیام خبر، شورای بازنشستگان ایران)
رژیم (خبرگزاری حکومتی انتخاب ۱۹آذر) خاطرنشان کرد:
منبع: نبرد خلق شماره ۴۴۵، چهار شنبه ۱ دی ۱۴۰۰ - ۲۲ دسامبر ۲۰۲۱ |