زنان در مسیر رهایی (فروردین ۹۸)

اسد طاهری

 

بحران کرونا و نگرانی از افزایش خشونت علیه زنان در ترکیه

بنا به آمار کارزار "به خشونت علیه زنان پایان میدهیم" تنها در سال ۲۰۱۹ در ترکیه ۴۷۴ زن به قتل رسیده اند که این آمار بالاترین رقم در ده سال اخیر است.

از این ۴۷۴ جنایت، در ۱۵۲ مورد قاتل مشخص نشده و باقی آنها به این شرح است: ۱۳۴ نفر از این زنان را شوهران شان و ۲۵ نفر را شوهران سابق شان به قتل رسانده اند. همچنین ۵۹ نفر از این زنان قربانی مردانی شدهاند که با آنها رابطه داشتهاند. ۵۱ نفر از این زنان را عمو یا سایر مردهای خانواده، ۱۵نفر را پدران شان، ۱۳ نفر را برادران، ۲۵ نفر را پسران و ۳ نفر را همسایگان یا سایر نزدیکان به قتل رسانده اند.

این آمار به صورت ویژه بیانگر آن است که درصد بالایی از خشونت علیه زنان در خانه و به دست مردان خانواده صورت میگیرد و به نظر میرسد که در دوران قرنطینه با توجه به حضور مستمر و تماموقت مردان در خانه، این آمار به شدت افزایش یابد.

هرچند مهمترین اقدام در مورد اپیدمی کرونا، ماندن در خانه برای جلوگیری از شیوع هرچه بیشتر این ویروس است اما "جانان گللو"، رییس "اتحادیهانجمنهای زنان ترکیه"، از این "خانه نشینی" به عنوان خطر جدیدی برای زنان یاد کرده و سازمانهای حمایت از زنان ترکیه هشدار می دهند که رکود اقتصادی و اضطراب و تنش ناشی از اپیدمی کرونا، می تواند خشونت خانگی را افزایش دهد.

"ادیله دوغان"، رییس "انجمن همبستگی زنان"، در مقاله ای در روزنامه"اورنسل" می نویسد: "در طول اپیدمی کرونا، خشونت علیه زنان در ترکیه رو به افزایش است و در این شرایط ویژه، مشکلات زنان دیده نمی شود."

 

اسقف روسی: زنان در دوران قرنطینه از اظهار نظر خودداری کنند

یک اسقف کلیسا در روسیه به زنان توصیه کرده است تا در دوران قرنطینه به همسران شان غر نزنند.

اسقف "پانتلیمون"، رییس امور خیریه کلیسای ارتدوکس، که در یک برنامه زنده یوتیوبی به سوالهای مخاطبان پاسخ می داد، در پاسخ به سووال زنی که از او پرسید چگونه زندگی کند که مطیع همسر خود باشد، گفت اولین قدم این است که برای جلوگیری از بروز تنش در دوران قرنطینه کووید- ۱۹، "از اظهارنظر درباره همسرتان خودداری کنید".

این اسقف کلیسا همچنین به این زن توصیه کرد که در صورت اظهارنظر درباره همسرش، خود را تنبیه کند. از جمله اینکه ۱۰ بار در برابر خداوند در هنگام شب تعظیم کند و یا از خوردن شکلات یا استفاده از اینترنت به مدت یک روز کامل خودداری ورزد.

اظهارات این اسقف روسی سه سال پس از آن مطرح می شود که روسیه تصمیم گرفت تا از بعضی خشونتهای خانگی جرم زدایی کند. از سال ۲۰۱۷ میلادی، هر کس در قبال همسر یا فرزند خود خشونتی به خرج دهد که تنها به کبودی یا خونریزی بدون شکستن استخوان منجر شود، ممکن است تا ۱۵ روز زندانی شود یا جریمه ای ۴۰۰ دلاری بگیرد، مشروط بر آن که این خشونت بیش از یک بار در سال رخ نداده باشد. این جرایم پیش از آن تا دو سال حکم زندان را در پی داشت.

 

رد شکایت تیم ملی فوتبال زنان آمریکا برای دستمزد برابر

یک قاضی فدرال آمریکا در لس آنجلس روز جمعه یکم می (۱۲ اردیبهشت) شکایت تیم ملی فوتبال زنان علیه فدراسیون فوتبال این کشور برای دریافت دستمزد برابر با مردان را رد کرد.

قاضی "گری کلازنر" در حکم ۳۲ صفحه ای خود ادعای این ورزشکاران زنان در مورد تبعیض در پرداخت حقوق را نپذیرفت و به نفع فدراسیون فوتبال ایالات متحده، یو اس اس اف، رای داد. او رسیدگی به پرونده شکایت این ورزشکاران در مورد بدرفتاری با آنها در هنگام سفرها و اقامتهای ورزشی و نیز هنگام معاینه پزشکی را به ۱۶ ژوئن موکول کرد.

قاضی در توضیح رد ادعای حقوق برابر، یعنی موضوع اصلی شکایت در این پرونده، گفته شواهدی وجود دارد که نشان می دهد تیم ملی فوتبال زنان قبلا در زمان مذاکرات و امضا قرارداد جمعی، پیشنهاد فدراسیون برای دریافت حقوق برابر با تیم مردان را رد كرده است.

نمایندگان تیم زنان آمریكا پس از اعلام حکم دادگاه از این حکم ابراز شگفتی کردند. آنها از دادگاه برای جبران خسارت دستمزد نابرابر زنان از سوی فدراسیون ۶۶ میلیون دلار غرامت درخواست کرده بودند.

فدراسیون فوتبال آمریکا نیز روز جمعه پس از صدور این حکم با انتشار بیانیه ای اعلام کرد: "ما مشتاقانه برای همکاری با تیم ملی بانوان تلاش می کنیم تا مسیری مثبت را پی بگیریم و بازی زنان را هم در داخل کشور و هم در سطح جهانی توسعه دهیم."

"مولی لوینسون"، سخنگوی تیم ملی زنان، اعلام کرد که آنها نسبت به این حکم درخواست فرجام خواهند کرد: "ما از این تصمیم دادگاه شوکه شده ایم و ناراحتیم، اما در این مبارزه سختبرای حقوق برابر تسلیم نمی شویم."

 

کرونا؛ نیویورک زندانیان زن را پیش از موعد آزاد می کند

به دنبال مرگ اولین زن مبتلا به کووید ۱۹، فرماندار نیویورک، "اندرو کومو"، اعلام کرد شمار بیشتری از زندانیان آزاد می شوند. "دارلن بنسون" در مرکز تادیب زنان نیویورک در "بدفورد هیلز" زندانی بود.

مرگ وی بلافاصله پس از درگذشت زنی ۳۰ ساله در تگزاس رخ داد که در واقع اولین مرگ در "زندان فدرال" آمریکا بر اثر کرونا بود.

پس از این رویداد، دفتر فرمانداری نیویورک در بیانیه ای از اجرای طرح آزادی زنان زندانی پیش از پایان محکومیت شان خبر داد. در نخستین گام، زنان بارداری که جرایم غیرخشونت آمیز مرتکب شده اند، از زندانهای نیویورک آزاد می شوند. این افراد باید شش ماه یا کمتر از مدت زمان زندان شان باقی مانده باشد.

فرمانداری ایالت نیویورک در این بیانیه اعلام کرده که کنترل بیماری ناشی از ویروس کرونا در تمام بخشهای ایالت در جریان است و زندانهای ایالتی نیز از این قاعده برکنار نیست.

گروههای دفاع از حقوق زندانیان پس از مرگ این خانم میانسال، از اندرو کومو به دلیل تعلل در آزادی زندانیان زن پیش از پایان محکومیت انتقاد کرده بودند. آنها در بیانیه اعتراضی شان نوشته بودند که دارلن بنسون نه به چند سال زندان که به "مرگ" محکوم شد، آن هم به دلیل بی توجهی فرماندار نیویورک برای انجام تدابیر بهداشتی موثر در زندان و آزادی پیش از موعد او.

پیش از وقوع این اتفاق در زندان نیویورک، "آندره سیرکل" نیز در زندان فدرال آمریکا درگذشت. او زن زندانی بارداری بود که پیش از مرگ چند هفته با ویروس کرونا مبارزه کرد.

 

فقط ۱۳درصد زنان کل کشور شاغل هستند

اتاق بازرگانی تهران در جدیدترین گزارش خود به بررسی شاخصهای نیروی کار زنان و مردان استان تهران در پاییز سال ۱۳۹۸پرداخته که براین اساس نرخ بیکاری زنان ۱۵ تا ۲۴ ساله در استان تهران بیش از ۴۵درصد است. براساس اطلاعات ارائه شده در این گزارش، نرخ بیکاری مردان ۱۵ تا ۲۴ ساله در استان تهران ۱۷درصد بوده است.

برآوردها نشان می دهد سهم شاغلان بیشتر از ۱۵ سال که در هفته بیش از ۴۹ ساعت کار می کنند، در میان زنان کل کشور ۱۳ و در زنان استان تهران ۲۰درصد بوده است.

بیش از ۷۱درصد زنان شاغل در استان تهران در بخش خصوصی فعال هستند و این آمار برای مردان ۸۴درصد اعلام شده است. همچنین در استان تهران بیش از ۷۶درصد از زنان و ۶۳درصد از مردان در بخش خدمات مشغول به کار هستند.

همین آمار دربارهمردان در سطح کشور ۴۱درصد و در سطح استان تهران ۵۲درصد اعلام شده است. همچنین نرخ مشارکت اقتصادی نیروی کار بالای ۱۵ سال در میان زنان کل کشور ۱۷درصد و در استان تهران کمتر از ۱۵درصد اعلام شده است.

وضعیت فعالیتهای اقتصادی در حوزه های مختلف کاری نیز نشان می دهد که حدود ۱۹درصد از زنان در آمار کشوری در حوزه کشاورزی مشغول به کار هستند. ۳۰درصد از آنها در حوزه صنعت و ۵۰درصد در حوزه خدمات، به این ترتیب در آمار کشوری درصد زنانی که در حوزه کشاورزی و خدمات فعالیت می کنند از مردان بیشتر است.

در استان تهران تنها یک درصد از جمعیت زنان و مردان در حوزه کشاورزی فعالیت می کنند و پس از آن در حوزه صنعت مشارکت زنان ۲۲درصد و در حوزه خدمات ۷۶ درصد اعلام شده است. در این آمار به ترتیب سهم مشارکت مردان ۳۵درصد در صنعت و ۶۳درصد در خدمات اعلام شده است.

 

زنان ایتالیا: سهم عمده در مبارزه با کرونا، بدون نقش در تصمیم گیری

شیوه رویارویی با بحران ویروس کرونا سبب شده تا خشم و نارضایتی زنان ایتالیا از نابرابری جنسیتی در این کشور بیش از پیش آشکار شود. نزدیک به ۷۰ پژوهشگر، دانشمند و محقق زن ایتالیایی با انتشار طوماری از دولت این کشور خواستند تا با رعایت اصول "دموکراسی و تمدن"، زنان را نیز در "کمیسیون تصمیم گیری درباره بحران" مشارکت دهد.

در میان مقامهای ایتالیایی که هر روز تازه ترین اطلاعات را درباره کرونا اعلام می کنند، فقط یک زن حضور دارد و او هم کسی است که گفته های مسوولان را به زبان اشاره برای ناشنوایان ترجمه می کند. تمامی ۲۰ عضو کمیسیون تصمیم گیری برای تعیین زمان و چگونگی پایان قرنطینه در این کشور هم مرد هستند. این درحالی است که بیش از نیمی از پزشکان و نیز بیش از سه چهارمِ پرستاران این کشور را زنان تشکیل می دهند. همچنین سه تن از پژوهشگرانی که در نخستین روزهای انتشار ویروس تازه کرونا توانستند این ویروس را در ایتالیا جداسازی و مشخص کنند، زن بودند.

برای حمایت از این زنان، کارزاری بر روی شبکه های اجتماعی ایتالیا به راه افتاده که ایجادکنندگانش با اشاره به همان بانوی مترجم ناشنوایان، آن را "صدا می خواهیم" نام نهاده اند.

از سوی دیگر ۱۶ سناتور زن ایتالیا طرحی را به سنای این کشور برده ‌‌اند که از دولت می خواهد نابرابری جنسیتی را چاره کند. دَهها زن عضو مجلس نمایندگان ایتالیا نیز طرح مشابهی را با شعار "صدای مان را به گوش شان برسانیم" ارائه کرده ‌‌اند.

"جوزپه کونته"، نخست وزیر ایتالیا، ضمن تایید این خواستها، از رییس کمیسیون مشاوره، پژوهش و کارشناسیِ دولت خواست زنان را وارد کار کند و وزیران کابینه اش را نیز ملزم کرد تا "رعایت برابری جنسیتی" را مد نظر داشته باشند!

 

رضایت شوهر شرط دستیاری دندان پزشکی

متقاضیان دستیاری در رشته های تخصصی دندانپزشکی برای پذیرفته شدن در آزمون باید از همسران شان رضایت بگیرند. زنان زیادی ممکن است فرصت تحصیل و اشتغال خود را از دست بدهند.

براساس تازه ترین محدودیت رژیم جمهوری اسلامی برای اشتغال زنان، رضایت شوهر شرط ادامه تحصیل و اشتغال به عنوان دستیار در رشته های تخصصی دندانپزشکی تعیین شده است. راهنمای آزمون پذیرش در این رشته ها حاوی فرم تعهدنامه ای برای زنان متاهل است؛ رضایت نامه  که مرد باید برای همسرش پر کند تا اجازه ادامه تحصیل و کار داشته باشد.

امضای چنین تعهدنامه ای از جمله عامل نگرانی زنانی است که به دلایل مختلف رابطه مناسبی با همسران خود ندارند و نگرانند که این موضوع به ابزاری برای آزار آنها به دست همسران شان تبدیل شود و بر سرنوشت شغلی و تحصیلی آنها اثر بگذارد.

"ناهید" ۳۱ سال دارد و به گفته خودش از ۱۴ سالگی حتی از پدرش هم پول توجیبی نمی گرفته است. عادت داشته که مستقل زندگی کند. او می گوید: "من از همسرم جدا نشده ام، اما در عملا زندگی مشترکی با هم نداریم. هر کسی زندگی خودش را می کند. حالا چطور باید از او بخواهم که این تعهدنامه را برایم امضا کند؟ ما هیچ وقت هیچ درخواستی از یکدیگر نمی کنیم، اگر نپذیرد چه؟ اگر بخواهد با همین فرصتی که به دستش آمده مرا آزار دهد، تکلیف من، عمرم، این همه سال درس خواندن و تلاش کردنم چه می شود؟"

"زهرا" هم که همواره از حمایت همسرش در تمام مراحل زندگی برخوردار بوده از این شرط گذاری خشمگین است: "خوشبختانه من مشکلی ندارم، اما باز هم از این اتفاق ناراحت هستم. برایم قابل درک نیست که چرا باید به عنوان یک زن مستقل که نیمی از زندگی مشترک مان را به دوش می کشم، برای تحصیل و کار مجبور شوم از شوهرم رضایت نامه بگیرم؟"

کسب رضایت همسر برای اشتغال، در قانون مدنی ایران تعریف شده است. طبق ماده ١١١٧ آیین دادرسی مدنی شوهر می تواند زن خود را از حرفه یا صنعتی که منافی مصالح خانوادگی یا حیثیت خود یا زن باشد، منع کند. همچنین ماده ١٨ قانون حمایت از خانواده مصوب ١٣۵٣ نیز اشاره کرده است: "شوهر می تواند با تایید دادگاه زن خود را از اشتغال به هر شغلی که منافی مصالح خانوادگی یا حیثیت خود یا زن باشد، منع کند."

 

حمله بنیادگرایان اسلامی به یک زایشگاه ۱۶ کشته برجا گذاشت

مقامهای دولت افغانستان می گویند افراد مسلح صبح روز سه شنبه ۲۳ اردیبهشت به یک زایشگاه در غرب کابل حمله کردند که در جریان آن ۱۶ نفر از جمله دو نوزاد و مادرشان و چند پرستار و مادر بستری شده در زایشگاه کشته شدند.

وحید مجروح، معاون وزارت صحت افغانستان، گفت که در بین قربانیان یک قابله (ماما) کاملا سوخته است. وی افزود ۱۸ نوزاد نیز برای مراقبتهای ویژه به بیمارستان دیگر کابل از این مرکز درمانی منتقل شده اند.

به گفته شاهدان در زمان حمله شماری از زنان در حال زایمان بودند که هدف حمله مهاجمان مسلح قرار گرفتند. نوزادان تازه متولد شده و ماماها نیز در میان کشته شدگان هستند.

بیمارستان صد تخت خوابه دشت بَرچی، واقع در یکی از فقیرترین محلات شیعه نشین در غرب کابل، محلی است که گروه بین المللی "پزشکان بدون مرز" در آن مدیریت یک زایشگاه را بر عهده دارد.

شماری از مردم بعد از این حادثه به مراکز درمانی رفتند و خون اهدا کردند. در یک مورد خانمی با حضور در یکی از مراکز درمانی که کودکان نجات یافته نگهداری می شدند، به کودکان شیر داد و از سایر مادران نیز خواست به خاطر همدردی به این مرکز آمده به کودکان شیر دهند.

هنوز دلیل حمله مهاجمان به این زایشگاه مشخص نیست و هیچ گروهی هم مسوولیت حمله را نپذیرفته است. هم گروه طالبان و هم شاخه افغانستان گروه خلافت اسلامی (داعش) علاوه بر نیروهای نظامی به اهداف غیرنظامی نیز حمله می کنند.

 

افزایش فرصت سقط جنین پزشکی در فرانسه با شیوع کرونا

فرانسه امکان انجام سقط جنین پزشکی در خانه را در دوران شیوع کرونا تا هفته نهم بارداری افزایش داد تا این اطمینان حاصل شود که زنان همچنان می توانند از حق خود برای سقط جنین در دوران همه گیری کرونا استفاده کنند

"سقط جنین پزشکی" پایان دادن به بارداری با استفاده از دارو و بدون عمل جراحی است. قرصهایی را که برای سقط جنین استفاده می شود می توان در فرانسه با نسخه پزشک یا ماما از داروخانه تهیه کرد و زنان باردار اجازه دارند تا هفت هفته پس از آخرین دوره قاعدگی، این قرصها را درخانه مصرف کنند.

بر اساس مقرراتی که تاکنون حاکم بود، برای سقط جنینی که بین ۷ تا ۱۲ هفته از دوره بارداری آن گذشته، زنان باید حتما به بیمارستان بروند و در آنجا با مصرف قرصهای سقط جنین به بارداری خاتمه دهند. با شیوع ویروس کرونا این نگرانی به وجود آمد که با توجه به شلوغی بیمارستانها و شمار بالای مراجعه کنندگان مشکوک یا مبتلا به ویروس کرونا، دسترسی زنان باردار به بیمارستان برای سقط جنین سخت شود و فرصت ۱۲ هفته ای برای انجام قانونی سقط جنین پزشکی به پایان برسد.

 

بحران کرونا نابرابریهای جنسیتی را تشدید می کند

بر اساس پژوهش تازه ای در آلمان، بحران کرونا تفاوت دستمزد بین زن و مرد را بیشتر می کند. افزوده بر این، مادران شاغل، بیشتر از پدران ساعات کاری خود را برای مراقبت از فرزندان کاهش داده اند.

پژوهش تازه ای که بنیاد "هانس بوکلر" انجام داده است، بعد تازه ای از فشارهای ناشی از تعطیلی مراکز آموزشی و واحدهای شغلی را نشان می دهد.

بر اساس نتایج این پژوهش که به طور آنلاین و با شرکت هفت هزار و ۷۰۰ نفر صورت گرفته، پیشرفتهایی که تاکنون در تقسیم وظایف خانگی و تربیت فرزندان بین زن و مرد حاصل شده بود، دستکم به طور موقت و در برخی خانوارها از بین می رود. این گرایش در خانواده های با درآمد پایین یا متوسط بیشتر به چشم می خورد.

این بنیاد که وابسته به اتحادیه سندیکاهای کارگری آلمان است، به این نتیجه رسیده که با تعطیلی مدارس و کودکستانها، زنان شاغل بار اصلی مراقبت از فرزندان را به دوش می کشند. در خانواده هایی که دستکم یک فرزند زیر ۱۴ سال دارند، ۲۷درصد مادران شاغل و ۱۶درصد پدران شاغل برای رسیدگی به فرزندان ساعتهای کاری خود را کاهش داده اند.

"بتینا کوهل راوش"، مدیر بنیاد هانس بوکلر می گوید: "بحران کرونا نه تنها نابرابریها در فرصتهای اقتصادی و اجتماعی را آشکار می سازد، بلکه آنها را تشدید هم می کند."

پژوهشگران این بنیاد هشدار می دهند که به احتمال زیاد پیامدهای بحران کرونا برای مدت زمانی طولانی مشهود خواهد بود و در نتیجه زنانی که از کار خود برای نگهداری فرزندان به طور موقت می گذرند، برای مدت بیشتری در خانه خواهند ماند. در این صورت این احتمال زیاد است که بسیاری از آنها نتوانند پس از پایان بحران به محل کار خود بازگردند.

 

 

منابع: (رادیو زمانه، بی بی سی، صدای آمریکا، ایسنا، رادیو فردا، ایلنا، دویچه وله، ایندپندنت، یورونیوز)

 

 

منبع: نبرد خلق شماره ۴۲۵، پنجشنبه اول خرداد ۱۳۹۹ ـ ۲۱ می ۲۰۲۰

بازگشت به صفحه اول