رویدادهای هنری ماه (فروردین ۹۹)

فتح الله کیائیها

 

این یک رویداد هنری نیست؛ یک تراژدی است، یک فاجعه است. هنرمندی که ترانه هایش را زندگی کرد و در لابلای نتهایش جان سپرد. معترض بود و معترض ماند و با صدای رسای اعتراض فریاد کرد و گفت: "در صفحات سپید تاریخ بنویسید مبارزه درمان دردهاست."

"هلین بولک"، یکی از خوانندگان گروه "یوروم"، پس از ۲۸۸ روز اعتصاب غذا در اعتراض به سرکوب این گروه موسیقی توسط حکومت ترکیه، در سن ۲۸ سالگی درگذشت. این گروه موسیقی چپ در تمام سالهای فعالیت از سوی دستگاه امنیتی دولت رجب طیب اردوغان تحت فشار بود، تا اینکه در سال ۲۰۱۶، گروه و کنسرتهایش ممنوع اعلام شد. پس از آن چندین نفر از اعضایش بازداشت شدند.

دولت ترکیه این گروه را متهم به ارتباط با "جبهه آزادیبخش انقلابی خلق" – از گروههای مخالف حکومت – می کند و اعضای آن را به اتهام "تروریسم" بازداشت کرده است. اما گروه یوروم تنها موسیقی اعتراض تولید می کرده و این اتهام را قبول ندارد.

بولک و "ابراهیم کوگچک" - یک عضو دیگر این گروه موسیقی – اعتصاب غذای خود را سال گذشته در زندان و در اعتراض به بازداشت و زندانی شدن شش نفر از اعضای یوروم آغاز کردند. اعتصاب غذای آنها که از زندان آغاز شد، در نهایت منجر به آزادی هلین بولک و ابراهیم کوگچک در ماه نوامبر ۲۰۱۹ گردید. اما بولک و کوگچک حاضر نشدند پس از آزادی از زندان لب به غذا بزنند و به اعتصاب غذای خود برای احقاق مطالبات شان ادامه دادند تا همه اعضای گروه از زندان آزاد شوند، اتهام تروریسم علیه آنها لغو شود و گروه اجازه برگزاری کنسرت داشته باشد.

بالاخره در 14 فروردین ماه سال جاری او به جهان نشان داد که هنرمند چیزی ورای هنرش نیست و اثبات کرد که "یکی برای همه و همه برای یکی" راز جاودانگی خلق است.

 

تئاتر

 

جشنواره ای برای کارگران و فرودستان

"استفانی کرپ"، دبیر جشنواره تئاتر سه سالانه "روهر" آلمان است؛ جشنواره ای که دوره جدید آن با دبیری کرپ از ۱۴ آگوست (۲۴ مرداد ۱۳۹۹) تا ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۰ (۳۰ شهریور ۱۳۹۹) در محل کارخانجات قدیمی و از رده خارج شده فولاد، زغال سنگ و ... مناطقی از آلمان برپا می شود.

جشنواره روهر در سال ۱۹۹۹ توسط "جرارد مورتیر" به عنوان مدیر و موسس جشنواره و همچنین در راستای احیای حس غرور و هویت کارگران و مردم شاغل و ساکن این کارخانه ها و مناطق صنعتی راه اندازی شد و هر ساله بودجه ای قابل توجه از سوی ایالت در اختیار آن قرار داده می شود که بخش عمده این بودجه صرف توسعه زیرساختها، یعنی همان کارخانه های قدیمی می شود.

خانم کرپ که از سال ۲۰۱۸ دبیر این جشنواره شده، هنرمندی است اهل هامبورگ آلمان که در دانشگاه آزاد برلین ادبیات مدرن آلمانی، فلسفه و درام یونانی مدرن را فرا گرفت و در سال ۱۹۸۵ دکترای خود را از "الکساندر کلوژ" با پایان نامه "نثر و نظریه اجتماعی" گرفت و یکبار نیز همراه چند هنرمند دیگر آلمانی، عنوان دراماتورژ برتر دهه را از آن خود کرد.

او در باره جشنواره می گوید: "این جشنواره برای کارگران و فرودستان است، چرا که بعد از اینکه معادن و کارخانجات صنعتی مناطقی از آلمان تعطیل شدند، کارگران و خانواده های شان که در این کارخانه ها مشغول بودند، با فقر روبرو شدند و در نتیجه حس غرور طبقه کارگر لطمه خورد. سپس این بخش از جامعه دچار بحران هویت و گم گشتگی گردید، چون بسیاری از آنها به آنچه که در گذشته این منطقه صنعتی وجود داشت، احساس وابستگی و نوستالژی داشتند که این مساله برای ما ساکنان سایر نقاط آلمان قابل درک نبود. پس از آن پژوهشهای زیادی توسط دولت، سیاستمداران، دانشگاهها و مراکز پژوهشی انجام شد تا دنبال راهی برای بازشناسی روحیه و هویت مردمان و به ویژه کارگران این کارخانجات و معادن بیابند. یکی از نتایج این پژوهشها، منجر به راه اندازی جشنواره تئاتر سه سالانه منطقه صنعتی روهر به عنوان جشنواره هنری غیر متمرکز و پروژه محور شد؛ برنامه ای که موضوع آینده مکانهای صنعتی تاریخی را مدنظر داشت تا آن را به شکلی پایدار ادامه دهد."

استفانی کرپ ادامه می دهد: "ما در این جشنواره از سالنهایی استفاده می کنیم که دور افتادهو متروکه هستند، یعنی همین کارخانه های قدیمی که تبدیل به محل اجرا شده اند و نمایشهای ما در شهرها و محوطه های صنعتی به اجرا در می آید. به همین دلیل بلیتنمایشها ارزان تر از دیگر جشنواره هاست، چون هدف اصلی ما ایجاد فضایی نمایشی برای اقشار مختلف جامعه است."

 

موسیقی

 

"جنت"، ترانه ای علیه تبعیض جنسیتی

جنت یا بهشت نام ترانه ایست از هنرمند افغان، مژگان عظیمی، ساکن آلمان که پس از انتشارش واکنشهایی را به همراه داشت. این اثر در حقیقت یک اعتراض موسیقایی جسورانه و نامتعارف علیه تبعیض جنسیتی در مورد زنان افغان و سایر کشورهای جهان است.

مژگان عظیمی در باره این آهنگ که با استفاده از ترانه و موسیقی شهرام فرشید تولید شده و نماهنگ آن را علی دفاعی و محمد وطنی کارگردانی کرده اند، می گوید: :بدون شک دهه اخیر افغانستان، فصل بیداری مجدد زنان در عرصه های اجتماعی بوده است. اما نمی توان با حضور سمبولیک تعداد انگشت شماری در این عرصه، میلیونها زن دیگری که در گوشه ‌‌کنار قربانی تعاریف وتابوهای سنتی و عقیدتی می شوند را نادیده گرفت. تظاهر به جایگاه یکسان زن و مرد، بدترین روش برای ادامه این تبعیضها است."

او که قبل از مهاجرت به آلمان مدتی را در ایران سرکرده، از آغاز فعالیتهای هنری خود توجه خاصی به موضوعاتی مانند بنیادگرایی مذهبی، ناهنجاریهای اجتماعی، تابوهای فرهنگی و تبعیضهای جنسیتی داشته و در آثارش به سراغ سوژه هایی چون کودک همسری، حجاب اجباری و آزادی بیان و عقیده یا سوواستفاده حاکمان از مقدسات و باورهای مردم رفته است."

ترانه های "آیه"، "بیست و پنج سال" و "حاکمان" از جمله آثار محبوب این هنرمند است که با استقبال زیادی در تلویزیونهای ماهواره ای و سایتهای اینترنتی همراه شده است.

 

"بوچلی" قلب تپنده زمین زخمی را در آغوش گرفت

"موسیقی برای امید"، نام کنسرتی است که "آندرئا بوچلی"، خواننده سرشناس اپرای ایتالیا، در کلیسای جامع میلان برگزار کرد و به طور زنده از شبکه یوتیوب پخش شد.

بوچلی غروب یکشنبه ۲۴ فروردین (۱۲ آوریل) به دعوت مقامهای محلی میلان وارد ساختمان باشکوه "دوئومو"، کلیسای گوتیک میلان، شد و با همراهی یک نوازنده ارگ چهار آواز خواند. او در این اجرای تک نفره که به امید رهایی جهان از شر ویروس کرونا برنامه ریزی شده بود، به مناسبت عید پاک مسیحیان ترانه مذهبی "برکت شگفت انگیز" را نیز اجرا کرد.

او که یک خواننده کم بیناست، در پیام کوتاهی که پیش از اجرای کنسرتش پخش شد گفت: "اکنون به لطف موسیقی با پخش زنده، ما میلیونها انسان در همه جای جهان دست در دست هم داده ایم تا قلب تپنده این زمین زخمی را در آغوش بگیریم."

 

هنرمندان آمریکایی در مبارزه با کرونا

کنسرت خانگی بزرگی به منظور مبارزه با ویروس کرونا و کمک به کادر درمانی بیمارستانهای آمریکا برگزار می شود. این برنامه "یک جهان، با هم در خانه" نام دارد و توسط "لیدی گاگا"، خواننده مشهور آمریکایی و سازمانهای "بهداشت جهانی" و "گلوبال سیتیزن" ترتیب یافته است.

در این کنسرت خانگی که هجدهم آوریل برگزار خواهد شد، افزوده بر لیدی گاگا، ستاره هایی چون "بیلی آیلیش"، "لیزو"، "التون جان"، "پال مک کارتنی"، "آندرئیا بوچلی"، "جان لجند"، "بیلی جو آرمسترانگ"، "جی بالوین" و "کیت اربن" در خانه های خود هنرنمایی خواهند کرد. هنرمندان وچهره های مشهور دیگری مانند "کری واشنگتن"، "لنگ"، "پیرانکا چوپرا" و "دیوید بکهام" نیز به عنوان مهمان در بخشهایی از این برنامه حضور خواهند داشت.

این کنسرت خانگی به صورت همزمان از شبکه های تلویزیونی سی بی اس، ان بی سی، و ای بی سی، سایتهای اینترنتی آمازون و اپل و شبکه های اجتماعی فیسبوک، اینستاگرم و یوتیوب پخش می شود. به گفته برگزار کنندگان، هدف اصلی این برنامه سرگرمی و انتقال امید و انرژی مثبت به میلیونها آمریکایی است که در قرنطینه خانگی هستند.

تمامی درآمد حاصل از این کنسرت به سازمان بهداشت جهانی اهدا می شود تا صرف مبارزه با ویروس کرونا، تجهیز کادر درمانی و کمک به بیماران و نیازمندان شود.

 

سینما

 

درخواست ۸ سینماگر سرشناس برای آزادی زندانیان سیاسی 

هشت فیلمساز شناخته شده سینمای ایران با صدور بیانیه ای خواستار آزادی تمام زندانیان سیاسی از جمله فعالان محیط زیست زندانی شدند.

در این بیانیه که روز دوشنبه ۲۵ فروردین منتشر شد، این هشت فیلمساز با هشدار نسبت به تامین بهداشت و سلامت زندانیان عقیدتی، سیاسی و فعالان محیط زیست، تاکید کرده اند که ادامه در زندان نگه داشتن این افراد می تواند عواقب جبران ناپذیری به همراه داشته باشد.

این فیلمسازان با اشاره به پیش بینی موج دوم شیوع ویروس کرونا از سوی پزشکان، خواستار اعطای هرچه سریع تر مرخصی به زندانیان عقیدتی، سیاسی و فعالان محیط زیست شده اند.

داریوش مهرجویی، جعفر پناهی، محمد رسول اف، کیومرث پوراحمد، رضا درمیشیان، علیرضا داود نژاد، محسن امیریوسفی و مجتبی میرطهماسب هشت فیلمسازی هستند که این بیانیه را امضا کرده اند.

 

کاسه لیسی جلاد در پوشش عدالت خواهی

تمجید دست اندرکاران سینما از ابراهیم رئیسی و تقاضای آنها برای آزادی محمد امامی موجی از انتقادها را برانگیخته است. منیژه حکمت این نامه را "کاسه لیسی" و "دریوزگی" در لوای "انسان دوستی" و "عدالت خواهی" خوانده است.

46 دست اندرکار سینما و تلویزیون در نامه خود به ابراهیم رییسی ضمن تاکید بر اینکه رسیدگی به اتهامهای امامی وظیفه قوه قضاییه است، گفته اند او نیز مانند دیگر زندانیان این حق را دارد که برای مصون ماندن از خطر ابتلا به ویروس کرونا به طور موقت آزاد شود. نامه آنها در شروع اینگونه آغاز می شود: "از میزان حساسیت حضرتعالی به تحقق عدالت، قانون گرایی، اصلاح امور، مقابله با اجحاف و دفاع از حقوق شهروندان آگاهیم، همچنین از میزان حساسیت و توجه حضرتعالی به حوزه فرهنگ و هنر ..."؟!

بیشتر امضا کنندگان نامه درخواست آزادی محمد امامی، سابقه همکاری با او و شرکتهای وابسته به او از جمله "تصویر گستر پاسارگاد" در تولید محصولات نمایشی داشته اند و این سرمایه گذار زمینه تولید برخی آثار آنها را فراهم کرده یا قرار بوده فراهم کند. گروهی با اشاره به این موضوع می گویند بخشی از دلایل امضا کردن این نامه فراهم شدن امکان تولید همان آثار پس از آزادی احتمالی آقای امامی بوده است.

محمد امامی همراه شریک آن زمانش هادی رضوی با تولید سریال "شهرزاد" و صرف هزینه قابل توجه و پرداخت دستمزدهای کم سابقه باعث شد تا ورود سرمایه های مشکوک و پولشویی به سینما به مهم ترین اتفاق سالهای اخیر هنرهای نمایشی تبدیل شود.

تا روز شنبه ۲۳ فروردین چند تن از امضاکنندگان به دلایل گوناگون، از جمله اینکه متن نامه ای که امضا کرده اند با متن نامه منتشر شده متفاوت است، امضای خود را پس گرفته اند یا گفته اند که نامشان بدون موافقت با آنها زیر نامه درج شده است.

 

جشنواره ونیز ... دیجیتالی؟ هرگز

جشنواره فیلم ونیز احتمال برگزاری هفتاد و هفتمین دوره این رویداد بزرگ سینمایی به صورت مجازی را رد کرد.

پیشتر سخنگوی این جشنواره در گفتگو با نشریه هنری "ورایتی" با اشاره به امکان استفاده از فناوری در برخی از قسمتها، تصمیم گیری درباره جزییات برگزاری این جشنواره را به آینده موکول کرده بود.

اما "آلبرتو باربارا"، مدیر هنری جشنواره ونیز، در گفتگو با یکی از خبرگزاریهای ایتالیا یادآور شده که آنها تصمیمی برای برگزاری مجازی این جشنواره و پخش اینترنتی فیلمها ندارند.

شیوع ویروس کرونا در جهان باعث لغو یا تعویق تعدادی از جشنواره های سینمایی شده است. برخی از جشنواره ها، از جمله جشنواره تورنتو در کانادا نیز در ماه سپتامبر هم به صورت مجازی و هم حضوری برگزار می شود. آلبرتو باربارا می گوید جشنواره تورنتو از نظر ساختاری با جشنواره هایی چون کن یا ونیز متفاوت است.

 

"آواز خدا"، مستندی از تاریخچه تنبور در ایران

عارف محمدی، هنرمند ایرانی ساکن تورنتو در کانادا، پس از اکران موفقیت آمیز فیلم "آواز خدا" در جشنواره های سینمایی و شهرهای مختلف، این فیلم مستند را در فضای مجازی منتشر کرد.

او برای تهیه این اثر به کرمانشاه سفر کرد تا ضمن آشنایی با پیروان آیین کهنی که همگیاز کودک و پیر تنبور می نوازند، راز و رمز تقدس تنبور را دریابد. تنبور، سازی با قدمت چند هزار ساله، متعلق به ایران باستان و تنبور نوازانی که در پی آن هستند تا پیام صلح خود را به مردم جهان برسانند.

عارف محمدی می گوید: "ساخت این مستند ابتدا در سال ۲۰۱۴ بر پایه معرفی سید قدمیار از طرف دوست هنرمندم مهدی فراهانی شکل گرفت. یک سال بعد از طریق دوست موسیقیدان و پژوهشگر موسیقی اقوام دکتر بهمن کاظمی با اندیشه های یارسان و تنبور نوازان کرد اهل حق آشنا شدم که به واسطه تحقیق گسترده و آرشیو غنی ایشان منجر به انگیزه آفرینش فیلم شد. او در این فیلم به عنوان محقق و کارشناس اصلی حضور دارد. در نهایت با همراهی سید سلمان حسینی، یکی از هفت نوه تنبور نواز قدمیار و گروه تولید، فیلم طی ۳ سال به سرانجام رسید."

سید قدمیار، کهنسال ترین تنبور نواز ایران، در سن ۱۲۰ سالگی در روستای کوچک بکتر در غرب ایران درگذشت. او مرشد معنوی یکی از آیینهای عرفانی کهن ایران "یارسان" است. او که همسرش را در ۴۰ سالگی و تنها پسرش را در میانسالی از دست داد، دیگر هیچگاه تن به ازدواج نداد و با عشق به موسیقی و آرامشی همیشگی زندگی کرد.

 

ادبیات

 

درخشش زنان در بین نامزدهای نهایی جایزه ادبی بین المللی بوکر  

شش رمان از زبانهای مختلف به قلم پنج نویسنده زن و یک مرد به فهرست نهایی نامزدهای جایزه بین المللی بوکر سال ۲۰۲۰ راه یافته اند. نام برنده نهایی جایزه قرار است ۱۹ مه (سی ام اردیبهشت) اعلام شود. در پی همه گیر شدن ویروس کرونا در جهان، جایزه بین المللی بوکر امسال به شیوه دیجیتالی نامزدهای نهایی خود را معرفی کرد.

بر این اساس، رمان "روشنگری درخت گوجه سبز" به قلم شکوفه آذر، نویسنده ایرانی مقیم استرالیا، با ترجمه فردی ناشناس (به دلایل امنیتی)، "ماجراجوییهای آهن چینی" نوشته نویسنده آرژانتینی "گابریلا کابزون" با ترجمه ای از "آیونا مکینتایر" و "فیونا مکینتاش" از زبان اسپانیایی، رمان "تیل" نوشته "دانیل کلمان" ترجمه شده توسط "راس بنجامین" از زبان آلمانی، رمان "فصل طوفان" نوشته "فرناندا ملچور" با ترجمه "سوفی هیوز" از زبان اسپانیایی، رمان "پلیس حافظه" نوشته نویسنده ژاپنی "یوکو اوگوا" ترجمه شده توسط "استفان سیندراز" زبان ژاپنی و رمان "دردسرهای غروب" نوشته «ماریکه لوکاس راینفلد" با ترجمه "میشل هاچیسون" از زبان هلندی، به عنوان نامزدهای نهایی انتخاب شدند."

 

جایزه "آسترید لیندگرن" در دستان هنرمندی از کره جنوبی

"هی نا بک"، زن تصویرگر صاحب نام کره جنوبی، جایزه "آسترید لیندگرن" سال ۲۰۲۰ را از آن خود کرد. این جایزه که با ارزش ترین جایزه در حوزه ادبیات کودک جهان به شمار می رود، معادل جایزه نوبل در این حوزه ارزیابی شده است.

خانم هی نا بک که برای مطبوعات اروپایی چهره ای ناشناخته است، در کشورش کره جنوبی از معروف ترین هنرمندان در عرصه تصویرگری کتاب به شمار می رود. او علاوه بر این به دلیل سبکی ویژه در ساخت مجسمه های مینیاتوری دست ساز و عکاسی از آنها برای کار تصویرگری محبوب است.

ارزش نقدی جایزه "آسترید لیندگرن"، که گران ترین جایزه در حوزه ادبیات کودک جهان به شمار می رود، حدود ۴۵۰ هزار یورو است.

این هنرمند اهل کره جنوبی همچنین در تهیه فیلمهای انیمیشن فعالیت داشته و تاکنون ۱۳ کتاب مصور منتشر کرده است که در آسیا طرفداران زیادی پیدا کرده است. یکی از معروف ترین کتابهای او "نان ابری" نام دارد که در سال ۲۰۱۱ به زبان انگلیسی ترجمه و منتشر شده است.

 

شعر ماه

در سوگ حسن ییلدیز، سخنگوی سندیکای کارگران استانبول

 

ما جنازه ی تو را تحویل نگرفتیم

نه از بیمارستان

نه از غسالخانه

و نه از قبرستان...

تو را ندیدیم و خاک صورت تو را پوشاند.

با ماسکهای سیاه نانو بر صورت

قبرستان را ترک کردیم

و تو را بی شاخه گلی از زندگی

تنها گذاشتیم...

 

من به دنیای مدرن فکر می کنم

به پیکر لاغر تو که زیر کفن

استخوان به استخوان خوابیده است

کارگر ساختمانی بودی

با تمام روزهای تعطیل بر داربست

هتلی هفت ستاره قد می کشید

بر تاول دستانت و

خم می شدی زیر سنگینی کار

و مرگی چنین تنها

در سکوت قرنطینه

 

س. ق

 

 

(منابع: جنگ خبر، رادیو زمانه، ایلنا، صدای آمریکا، یورو نیوز، دویچه وله، رادیو فردا)

 

 بازگشت به نبردخلق

بازگشت به صفحه اول