زنان در مسیر رهایی (شهریور ۹۸)

اسد طاهری

گزینه "باکره" از فرم ازدواج در بنگلادش حذف شد

بر اساس رای دادگاه عالی بنگلادش از این پس زنان مجبور نیستند در فرم ثبت ازدواج "باکره بودن" را مشخص کنند.

دادگاه عالی بنگلادش رای داده که واژه ای معادل "ازدواج نکرده" جایگزین واژه باکره شود. در این فرم دو گزینه دیگر یعنی "بیوه" و "مطلقه" همچنان باقی مانده است. فعالان حقوق زنان استدلال می کنند که واژه "باکره" به نوعی تحقیر و توهین به زنان است. این گروه از رای دادگاه استقبال کردند.

از سوی دیگر، دادگاه اعلام کرد که از این پس داماد هم باید وضعیت تاهل خود را در فرم مشخص کند. فعالان حقوق زنان، قانون ازدواج در کشور بنگلادش که دارای اکثریت جمعیت آن مسلمان هستند را محدود کننده و تبعیض آمیز می دانند.

دختران بسیاری در این کشور در سنین خیلی پایین، مجبور به پذیرش ازدواجهای از پیش تعیین شده می شوند.

وکلایی که از پنج سال پیش این درخواست را مطرح و در دادگاه آن را دنبال می کردند، استدلال می کنند که این واژه در فرم ازدواج باعث تحقیر زنان و نقض حریم خصوصی آنهاست.

برای نخستین بار یک زن وزیرخارجه سودان شد

نخست وزیر سودان از تشکیل نخستین دولت پس از برکناری حکومت اسلام گرای عمر البشیر خبر داد.

در بین وزرای اعلام شده از سوی "عبدالله حمدوک"، نام "اسماء عبدالله" به عنوان وزیر امور خارجه به چشم می خورد. خانم اسما عبدالله نخستین زنی است که در سودان به این سمت می رسد. او همچنین دومین زن عرب است که به سمت وزیر خارجه منصوب می شود. غیر از او دو وزیر زن دیگر نیز در کابینه جدید معرفی شده اند.

وبگاه "النیلین" که به مسائل برجسته در سودان می پردازد، در باره این زن سودانی نوشت: "اسماء محمد عبدالله در اواخر دهه چهل میلادی در یکی از محله های قدیمی خارطوم متولد شد. او در سال ۱۹۷۱ در رشته علوم سیاسی و دیپلماسی از دانشگاه فارغ التحصیل شد و به وزارت خارجه سودان پیوست. در این هنگام کار برای اسماء در زمینه دیپلماتیک یک تابوشکنی بود، به ویژه برای زنان آن دوره جامعه سودان که هنوز از محدودیتهای اجتماعی فراوانی رنج می بردند تا آنجا که برخی از خانواده های سنت گرا اجازه تحصیلات عالی را به زن نمی دادند. بنابراین فارغ التحصیل شدن و کار دیپلماسی انتخاب کردن در اولویت بندی خانواده ها نبود و انتخاب این روش از سوی اسماء در آن زمان شبیه یک ریسک و شاید یک ماجراجویی بزرگ بود.

اسماء در دهه ۱۹۸۰ در سفارت سودان در نروژ خدمت می کرد و در دستگاه دیپلماسی کشورش درجه سفیر داشت، اما با قدرت گیری "عمر البشیر" اسلامگرا، از وزارت خارجه اخراج شد.

 

برگزاری نماز جماعت به امامت دو زن در پاریس

برای نخستین بار در فرانسه، روز شنبه ۷ سپتامبر/ ۱۶ شهریور دو زن که حدود ۱۰ سال پیش به اسلام گرویده اند، به عنوان امام جماعت (پیش نماز) در پاریس نماز برپا کردند.

"ایفا جنادین" و "آن صوفی مونسونای" دو زنی بودند که در یک اتاق اجاره ای پیشاپیش حدود ۶۰ زن و مرد که در کنار هم قرار داشتند ایستادند و نماز را اقامه کردند. در مراسم نماز آنها پوشیدن حجاب برای زنان هم اجباری نیست. بنا به دلایل امنیتی محل دقیق این مکان پنهان مانده است.

آن صوفی در گزارشی که روزنامه "لوپاریزین" منتشر کرد، به مخالفتها در این زمینه اشاره می کند اما می گوید که تشویقها به نسبت تهدیدها بیشتر بوده است.

جنادین مدرس رشته تاریخ است و مونسونای موسیقی آموزش می دهد. هر دو زن، حدود یک دهه پیش به اسلام گرویده اند و در سال ۲۰۱۸ موسسه ای را با نام "صدای اسلام روشنفکر" تاسیس کردند.

جنادین درباره هدف از این کار می گوید که باید تقاضا برای این شکل از اسلام سنجیده شود که به عقیده این زن می تواند "ایمان را با عقل و اندیشه انتقادی" آشتی دهد. او به روزنامه لوپاریزین می گوید: "ما برای ایجاد یک اسلام فرانسوی که سازگار با دستاوردهای مدرنیته است تلاش می کنیم."

این دو زن پس از این مرحله امیدوارند بتوانند یک اجازه دایمی را در این زمینه به دست آورند. آنها علاقمندند نام مسجد خود را سیمرغ بگذارند.

 

هوادار فوتبال در اعتراض به حکم زندان خود را به آتش کشید

سحر خدایاری یک هفته پس از خودسوزی در بیمارستان مطهری درگذشت؛ دختری عاشق فوتبال که تلاش کرده بود با لباس مبدل مردانه وارد استادیوم آزادی شود. موضوع مرگ "دختر آبی" در شبکه های اجتماعی بازتابی وسیع داشته است.

او دختری ۲۹ ساله و عاشق فوتبال بود که جان خود را به علت قوانین زن ستیزانه حاکم از دست داد. سحر خدایاری در اثر خودسوزی ۹۰ درصدی روز دوشنبه ۱۸ شهریور در بیمارستان درگذشت.

او به اتهام تلاش برای ورود غیرقانونی به استادیوم فوتبال در اسفندماه سال گذشته توسط ماموران انتظامی دستگیر اما مدتی بعد با پرداخت وثیقه آزاد شد. سپس به او گفته شد که به شش ماه زندان محکوم شده است. سایت "خبرآنلاین" پیش از آن خبر از "ممنوع الملاقات" بودن این دختر داده بود.

سحر روز ۱۱ شهریور در برابر دادگاه انقلاب خود را به آتش کشید.

فعالان حقوق بشر از واکنش توام با تاخیر فیفا نسبت به منع ورود زنان به میادین ورزشی انتقاد کرده اند. آنها به ماده چهار قوانین فیفا مبنی بر مخالفت با تبعیض علیه زنان اشاره می کنند و خواستار مجازات ناقضان حقوق زنان از سوی فیفا و نهادهای بین المللی هستند.

نخستین فمینیست انگلستان

"مری ولستون کرافت" را "نخستین فمینیست انگلستان" خوانده اند. او حداقل یک قرن از زمان خود جلوتر بود، هر چند که نقش او در احقاق حقوق زنان تا ١٩٦٠ در سطح وسیع به رسمیت شناخته نشده بود.

او در سال ١٧٩٢ افکارش را در کتابی به نام "احقاق حقوق زنان" نوشت و چند سال بعد در سال ١٧٩٧، در ٣٨ سالگی، پس از به دنیا آوردن دخترش درگذشت.

مری ولستون کرافت معتقد بود توانایی استدلال در زنان و مردان یکسان است و هر دو باید حق آموزش داشته باشند؛ نظری که هم برای مردان هم برای زنان آن روزگار عجیب و غیرعادی بود. بهبود حقوق زنان در کشورهای غربی هنوز پدیده نویی است. واژه های فمینیست و فمینیسم، در دهه ١٨٩٠ ساخته شدند. زنان حق بسیار مهم رای را در آمریکا در ١٩٢٠، در بریتانیا در ١٩٢٨(تمام زنان)، در فرانسه ١٩٤٤ و در سوییس در ١٩٧١ به دست آوردند.

مثل همه کسانی که منطق و معیار زمان خود را به چالش می کشند، مری ولستون کرافت هم بهای سنگینی پرداخت. او مدام آماج توهینهای زن ستیزانه بود، برای مثال، "هوراس والپول"، یکی از شخصیتهای پرقدرت آن زمان، او را "کفتار زیردامنی پوش" خوانده بود. این توهینها بعد از مرگ مری ولستون کرافت شدت پیدا کرد و چهره او تا دهه ها و حتی قرنهای بعد به طور مخدوش به تصویر کشیده شد.

 

اکثریت پذیرفته شدگان کنکور دختر هستند

مشاور عالی سازمان سنجش آموزش کشور گفت: از تعداد ۱۹۱ هزار و ۲۱۵ پذیرفته نهایی در کنکور سراسری ۹۸، دختران بیش از ۵۴ درصد قبولیها را تشکیل می دهند.

آزمون سراسری سال ۹۸ روزهای ۱۳ و ۱۴ تیرماه امسال با رقابت یک میلیون و ۱۱۹ هزار و ۴۱۱ داوطلب برگزار شد که از این تعداد ۸۳۲ هزار و ۲۸۹ داوطلب مجاز به انتخاب رشته شدند که ۴۵۳ هزار و ۳۲۷ نفر انتخاب رشته کردند و از این تعداد ۱۹۱ هزار و ۲۱۵ نفر به عنوان پذیرفته شده نهایی عصر روز شنبه ۲۳ شهریور ماه معرفی شدند.

حسین توکلی اظهار داشت: "از تعداد ۱۹۱ هزار و ۲۱۵ نفر پذیرفته شده نهایی در رشته های با آزمون کنکور ۹۸، تعداد ۱۰۴ هزار و ۱۲۳ نفر زن و ۸۷ هزار و ۹۲ نفر مرد هستند. به عبارت دیگر، ۵۴.۴۵ درصد پذیرفته شدگان را زنان و ۴۵.۵۵ درصد را مردان تشکیل می دهند."

وی افزود: "در میان گروههای آزمایشی، ریاضی و فنی دارای بیشترین میزان قبولی است و ۵۹ هزار و ۶۱۷ نفر پذیرفته شدند که از این تعداد ۲۱ هزار و ۷۵۷ نفر زن و ۳۷ هزار و ۸۶۰ نفر مرد هستند."

به گفته توکلی، در گروه علوم تجربی ۶۴ هزار و ۸۷۰ نفر پذیرفته شدند که از این تعداد ۳۸ هزار و ۶۴۴ نفر زن و ۲۶ هزار و ۲۲۶ نفر مرد هستند.

او همچنین خاطرنشان کرد: "در گروه علوم انسانی ۵۷ هزار و ۶۹۷ نفر پذیرفته شدند که از این تعداد ۳۷ هزار و ۳۸۹ نفر زن و ۲۰ هزار و ۳۰۸ نفر مرد هستند. در گروه آزمایشی هنر نیز چهار هزار و ۴۷۷ نفر قبول شدند که سه هزار و ۴۴۴ نفر زن و هزار و سه نفر مرد هستند."

توکلی گفت: "در گروه آزمایشی زبانهای خارجی چهار هزار و ۵۵۴ نفر پذیرفته شدند که دو هزار و ۸۵۹ نفر زن و هزار و ۶۹۵ نفر مرد هستند."

عقب نشینی مقامات پاکستانی از حکم استفاده اجباری از روبنده

مقامات پاکستانی در ایالت "خبیر پختنونخوا"، در شمال غرب این کشور، که حکم استفاده اجباری از روبنده و پوشش کامل برای دانش آموزان دختر وضع کرده بودند، از آن عقب نشستند.

بنا به این حکم، دانش آموزان دختر در مدارس مجبور بودند از پوشش کامل و روبنده استفاده کنند. مقامات دلیل وضع این حکم را "حوادث غیراخلاقی" عنوان کردند.

اعتراض به حکم اجبار استفاده از روبنده در شبکه های اجتماعی باعث عقب نشینی مسوولان دولتی شد. معترضان از دولت خواسته اند به جای محدود کردن زنان، به برخورد با افرادی بپردازند که زنان را آزار و اذیت می کنند.

یکی از مسوولان آموزشی در ناحیه "حریرپور" گفته بود این تصمیم "ضروری بود تا از دانش آموزان دختر در برابر شمار رو به افزایش شکایتها از اذیت و آزار حمایت کند."

منتقدان در جواب می گویند این حکم به جای اینکه رفتار مردانی که زنان و دختران را آزار و اذیت می کنند هدف بگیرد، شیوه پوشش دختران و زنان را عمده می کند.

درگیری معترضان موافق سقط جنین با پلیس اکوادور

خیابانهای "کیتو"، پایتخت اکوادور، روز سه شنبه ۱۷ سپتامبر/ ۲۶ شهریور صحنه درگیری میان پلیس و موافقان سقط جنین در این کشور بود.

این اعتراضات پس از آن آغاز شد که قانونگذاران اکوادور با امکان سقط جنین در وضعیتی که بارداری حاصل تجاوز جنسی باشد، مخالفت کردند.

سقط جنین در این کشور واقع در آمریکای جنوبی غیرقانونی است و تنها در دو حالت ممکن است: اگر زندگی زن باردار در خطر باشد یا بارداری نتیجه تجاوز به زنی باشد که دارای معلولیت ذهنی است.

حداقل سن ازدواج برای دختران در اندونزی به ۱۹ سال افزایش یافت

پارلمان اندونزی، کشوری با بزرگترین اکثریت مسلمان جهان، حداقل سن ازدواج برای دختران را به ۱۹ سال افزایش داد. انتظار می رود این قانون جدید بتواند ازدواج کودکان در این کشور را مهار کند.

طبق بیانیه پارلمان اندونزی، نمایندگان به اتفاق آرا با اصلاح قانون فعلی ازدواج موافقت کردند. طبق قانون فعلی، حداقل سن ازدواج برای دختران ۱۶ سال و برای پسران ۱۹ سال است، در حالیکه والدین می توانند از دادگاه های مذهبی یا مقامهای محلی بخواهند اجازه ازدواج دختران کوچکتر را صادر کنند که در این موارد حداقل سن تعیین نشده است.

خبرنگار افغانستانی پس از تهدید به مرگ مجبور به ترک کار شد

سریال دنبالهدار تهدید و قتل خبرنگاران در افغانستان همچنان ادامه دارد. با افزایش تحرکات گروههای بنیادگرای اسلامی، به ویژه طالبان در این کشور، دایره فعالیت خبرنگاران و کارمندان رسانهها نیز تنگ تر می شود. در این میان بیشترین آسیب را زنان خبرنگار متحمل می شوند.

در ادامه این تهدیدها، این بار نازنین شفایی، خبرنگار شناخته شده و کارمند سابق نهاد رسانه ای "نی" یا "حمایت کننده رسانه های آزاد افغانستان"، به دلیل افزایش تهدیدها، دست از کار برداشته و خانه نشین شده است.

او نزدیک به ۹ سال به عنوان خبرنگار در رسانههای مختلف این کشور کار کرده است و سال گذشته نیز یکی از سه برنده جایزه "خبرنگار خلاق" افغانستان شده بود.

شفایی می گوید: "تقریبا نزدیک به دو سال است که پیامهای زیادی از طریق شبکه های مجازی برای من ارسال می شود. در مسنجر فیسبوکم بارها برایم پیام آمده بود و تهدید شده بودم که "شما از یکطرف خانم هستید و از طرف دیگر خبرنگار؛ کار کردن یک خانم در جمع مردها حرام است و شما با کفار کار میکنید". من این پیامها را جدی نمیگرفتم و اهمیت نمیدادم."

نازنین ادامه میدهد اما پس از تهدید به قتل اعضای خانواده اش، او که آن زمان به عنوان سردبیر در یکی از آژانسهای خبری افغانستان فعالیت داشت، مجبور شد استعفا دهد. بیش از هشت ماه هیچ خبری از این زن شناخته شده و گزارشهای او در رسانه های افغانستان نبود.

او پس از یک دوره وقفه کارش را دوباره از سر گرفت، اما تهدیدها نیز دوباره آغاز شد. او می گوید: "این بار خیلی جدی تر از قبل تهدیدم میکردند. همین تهدیدها باعث شد که همکاریخود را با "نی" خیلی زود تمام کنم. فکر می کنم حالا که کارم را ترک کردم، مجبورم حتی کشورم را هم ترک کنم. هیچوقت علاقه ای به این کار نداشتم، اما به خاطر حفظ جان خودم و خانواده ام باید از اینجا بروم."

فیفا: زمان تغییر فرا رسیده

رییس فدراسیون جهانی فوتبال گفت امیدوار است که همزمان با نزدیک شدن مسابقات مقدماتی جام جهانی فوتبال، ایران به "وضعیت غیرقابل قبول" ممنوعیت ورود زنان به استادیومها پایان دهد.

"جوانی اینفانتینو" روز پنجشنبه ۲۸ شهریور در بیانیهای گفت که اخیرا چند بار در مورد این موضوع با مسوولین فوتبال ایران تماس گرفته و هیات فیفا هم اکنون در ایران است.

آقای اینفانتینو افزود: "موضع ما کاملا روشن و محکم است. در ایران زنان باید اجازه داشته باشند به استادیومها بروند."

رییس فیفا در بیانیه خود گفت: "ما درک می کنیم که برای اجرای صحیح و امن این مساله باید گامهایی برداشته شود و اقداماتی صورت بگیرد، ولی اکنون زمان تغییر فرا رسیده و فیفا همزمان با اولین مسابقه خانگی تیم ملی ایران در ماه اکتبر خواستار تغییرات مثبت است.»

تیم ملی ایران در چارچوب مسابقات مقدماتی جام جهانی ۲۰۲۲ روز دهم اکتبر با تیم ملی کامبوج در استادیوم آزادی بازی خواهد کرد.

برخی از فعالین حقوق زنان فیفا را تحت فشار قرار داده و می گویند عالیترین نهاد جهانی فوتبال به حد کافی به رژیم ایران فشار نمی آورد.

(منابع: بی بی سی، ایرنا، ایران وایر، دویچه وله، بهارنیوز، رادیو فردا، یورونیوز)

منبع: نبردخلق شماره ۴۱۶، دوشنبه ۱ مهر ۱۳۹۸ ـ ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۹

 بازگشت به نبردخلق

بازگشت به صفحه اول